0

50 lat Teatru Ochoty

Teatr Ochoty nocą
Teatr Ochoty – nocą
fot. Tomasz Słupski

Historia Teatru Ochota rozpoczęła się 22 października 1970 r. w sali szkoły podstawowej przy ul. Spiskiej 1.

Wówczas odbyła się tam premiera dramatu Stefana Żeromskiego Uciekła mi przepióreczka zrealizowana z inicjatywy Haliny i Jana Machulskich.

Teatr

Intencją Haliny i Jana Machulskich było stworzenie Teatru na Ochocie.
Teatr Ochoty to jeden z najmniejszych teatrów miejskich w Warszawie.
Sala teatru liczy niecałe 100 miejsc.
W latach 1996–2008 dyrektorem Teatru Ochoty był Tomasz Mędrzak.
Do końca sezonu 2009/2010 miał stały zespół aktorski.
Od sezonu 2009/2010 działa w formie teatru półimpresaryjnego.
Od października 2010 prowadzony jest przez artystów i menedżerów związanych z niezależną grupą Stowarzyszenie Studio Teatralne Koło.

Dyrektorem Teatru Ochoty jest Joanna Nawrocka (od 2010), a za kształt artystyczny sceny odpowiada reżyser i dramaturg Koła – Igor Gorzkowski. Przy teatrze działa ognisko teatralne.

Nagroda im. Haliny Machulskiej

Z okazji jubileuszu Teatr Ochoty powołał Nagrodę im. Haliny Machulskiej, której laureatami co roku będą edukatorzy teatralni, kierujący się w swej pracy ideą długofalowego rozwoju. Fundatorom nagrody zależy na uhonorowaniu osób, które inspirują do samodzielnej pracy i rozwoju, nie zatrzymując się wyłącznie na spektakularnych efektach scenicznych.

Z dwojga twórców Teatru Ochoty, Halina Machulska nie zyskała sławy na miarę swojego zaangażowania w tworzenie tej instytucji.

Jej dokonania są obecne przede wszystkim we wspomnieniach absolwentów i absolwentek Ogniska Teatralnego. Halina Machulska zapoczątkowała ruch tworzący społeczność młodzieżową opartą na wymianie różnorodnych doświadczeń artystycznych. Twórcy Ogniska Teatralnego, inspirowani i wspierani przez Halinę Machulską, przez lata poszukiwali bardziej podmiotowej relacji pomiędzy artystą a widzem, uczestnikiem a pedagogiem.

Organizatorzy konkursu chcą nagradzać nią osoby zajmujące się pracą artystyczną, pedagogiczną, edukacją teatralną i artystyczną, którzy swoją pracą inicjują i konsekwentnie pielęgnują działania twórczych społeczności.

Chodzi o uhonorowanie osób, które inspirują do samodzielnej pracy i rozwoju, nie zatrzymując się wyłącznie na spektakularnych efektach scenicznych. Nagroda ma podkreślać rolę sztuki jako narzędzia inkluzywnego, wzmacniającego więzi i uwrażliwiającego społecznie. Jednocześnie działania te mają na celu wyeksponowanie postaci założycielki Teatru i jej dorobku.

Nagroda ma wymiar finansowy i wynosi 5 000 zł brutto, a laureatów wybierać będzie kapituła złożona z ekspertów w dziedzinie edukacji i pedagogiki teatralnej.

Główne kryteria oceny działań osoby zgłoszonej do Nagrody im. Haliny Machulskiej, to:

  1. nieelitarność
    tworzenie i wspieranie grup, które zrównują szanse w dostępie do działań;
    zdolność współpracy z grupą bez względu na doświadczenia, zasoby, umiejętności, wiek etc.,
  2. trwałość i ciągłość działań
    cel pracy grupy, z którą pracuje osoba zgłoszona, nie jest z góry ograniczony w czasie,
  3. społeczna istotność
    sztuka nie przesłania świata, działania inspirowane i podejmowane przez osobę zgłoszoną wykraczają poza efekt artystyczny i estetyczny, innowacyjność – stosowanie nieszablonowych, nowatorskich rozwiązań w organizacji pracy,
  4. interdyscyplinarność
    działania inicjowane przez osobę zgłoszoną wykraczają poza ramy sztuk performatywnych.

Jubileuszowy mural

Tożsamość miejsca, które stworzyli Machulscy, ma zostać symbolicznie utrwalona w formie minimalistycznego muralu na ścianie budynku – projekt rysunku został wyłoniony w otwartym konkursie dla młodych grafików i ilustratorów. Spośród kilkudziesięciu zgłoszeń wybrano projekt debiutującego kolektywu Sztama – aktorki Sylwii Goli i grafika Mateusza Bieniusy.

Sylwia Gola i Mateusz Bieniusa:

W projekcie muralu staraliśmy się połączyć przeszłość (Było) z teraźniejszością (Jest), jednocześnie składając hołd twórcom Teatru Ochoty: Halinie i Janowi Machulskim. Inspiracją dla grafiki jubileuszowej było obecne logo Teatru. Dokonaliśmy dekonstrukcji znaku, a dzięki odnalezionym elementom stworzyliśmy kompozycję obrazującą Teatr Ochoty jako miejsce ciągłej przemiany, miejsce sprzyjające tworzeniu, miejsce sprzyjające twórcom. Punktowe ilustracje Haliny i Jana Machulskich zostały stworzone na podstawie zdjęcia Jerzego Troszczyńskiego z 1968 roku.

Uroczyste odsłonięcie muralu – 20 października o godz.12:00.

Jubileusz w pandemii

Historia Teatru Ochoty to ludzie. Setki osób, pracowników, uczestników zajęć, aktorów, widzów. By móc spotkać się, świętować i wspominać, potrzeba poczucia bezpieczeństwa.   Dlatego spotkanie jubileuszowe na większą liczbę osób zostało przełożone aż do czasu ustania pandemii. Obecne wydarzenia jubileuszowe będzie można śledzić dzięki usłudze streamingu.

Edukacja

W teatrze realizowany jest  program Warszawa dla ucznia finansowany z budżetu miasta. Jest on  dedykowany wszystkim warszawskim uczniom. W ramach jego oferty prowadzone są zajęcia dla szkół podstawowych i średnich.

  • Szkoły podstawowe
    To zajęcia dla młodzieży w wieku 12-15.
    Instruktorzy łączą repertuar teatru z warsztatami dostosowanymi do wieku i potrzeb uczestników. Warsztaty do spektaklu to przede wszystkim praktyczne zajęcia, podczas których pogłębiane są tematy i formy, pojawiające się w spektaklach Teatru Ochoty. Spotkanie przygotowuje młodego człowieka do odbioru sztuki, sprawia, że wychodzi z warsztatów bardziej świadomy, uważniejszy i skupiony na problematyce spektaklu.
  • Szkoły średnie
    Zajęcia dla młodzieży w wieku 16-18 lat.
    Warsztat składa się z krótkiej rozgrzewki teatralnej, pobudzającej ciało, głos i umysł. Podczas spotkania wykorzystywane są narzędzia z zakresu klasycznych zadań aktorskich, improwizacji, pedagogiki teatru i performansu.

Twórcy Teatru

Halina Zofia Machulska

Halina Machulska - aktorka, reżyser, pedagog. Zdjęcia Janiszko Wikimedia
Halina Machulska – aktorka, reżyser, pedagog
fot. Janiszko (Wikimedia)

Urodziła się 2 marca 1929 w Łodzi. Jest polską aktorką teatralną, filmową i telewizyjną, reżyserem teatralnym. Wdową po aktorze Janie Machulskim i matką reżysera Juliusza Machulskiego.

Ukończyła w 1954 r. Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Łodzi na Wydziale Filologii Polskiej, w 1971 r. studia na Wydziale Reżyserskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W 1960 zdobyła tytuł aktorski przyznany przez Komisję Egzaminów Eksternistycznych ZASP. W 1976 ukończyła studium dramy w Wielkiej Brytanii.

Początkowo była nauczycielką języka polskiego w LO w Olsztynie. 3 listopada 1955 zadebiutowała na deskach Teatru Ziemi Opolskiej w Opolu, rolą Hanki Dobrzańskiej w spektaklu Maturzyści Zdzisława Skowrońskiego w reż. Szymona Szurmieja. W latach 1956-57 pracowała jako aktorka w Teatrze w Opolu i była spikerką radiową w Rozgłośni Opolskiej.

W latach 1958-63 występowała w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie, a 1961 założyła z mężem Reduty 61. Były to prezentacje polskich sztuk współczesnych. W latach 1963-66 występowała na deskach Teatru Nowego w Łodzi, a od 1967 Teatru Polskiego w Warszawie.

W 1970 wspólnie z mężem Janem Machulskim założyła i prowadziła do 1996 roku Teatr Ochoty w Warszawie oraz Ognisko Teatralne dla młodzieży przy tymże Teatrze, przez które przeszło w młodości wielu znanych polskich aktorów.

W 1981 odbyła stypendium na kształcenie w dziedzinie dramy w Anglii u prof. Dorothy Heathcote sfinansowane przez British Council. Od 1981 prowadziła w ramach Teatru Ochoty zajęcia z dziedziny dramy, opracowała program szkoleniowy dla nauczycieli z edukacji teatralnej. Po 1996 roku po odejściu z Teatru Ochoty przez wszystkie lata prowadziła szkolenia metody dramy dla nauczycieli, pedagogów, instruktorów, warsztaty teatralne i dramowe, których organizatorem najczęściej był Polski Ośrodek ASSITEJ. Wielokrotnie jako znawca dramy edukacyjnej była zapraszana na wykłady, konferencje, szkolenia w całej Polsce. Zapraszała do prowadzenia warsztatów w Polsce specjalistów dramy z Wielkiej Brytanii. W latach 1998-2001 brała udział w badaniach naukowych KBN prof. J. Trzebińskiego nad efektywnością dramy. W 2004 uczestniczyła w międzynarodowej konferencji Drama metodą edukacji XXI wieku, zorganizowana przez PO ASSITEJ. Byłą wykładowcą na wydziałach pedagogicznych, a w latach 1995-2010 na zaocznym wydziale Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej (przedmiot: drama).

W 1981 Halina Machulska powołana przez Janusza Warmińskiego założyła wraz z grupą innych twórców, zajmujących się profesjonalnie teatrem dla młodego widza, Polski Ośrodek Międzynarodowego Stowarzyszenia Teatrów dla Młodzieży Assitej, jeden z 76-ciu narodowych ośrodków Assitej International na świecie (stowarzyszenie istnieje od 1965). Była założycielką i dyrektor (od 1994 do 2006) Międzynarodowego Festiwalu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży Korczak w Warszawie.

Po odejściu z Teatru Ochoty działalność edukacyjna państwa Machulskich przeniesiona została całkowicie do Polskiego Ośrodka Assitej. W październiku 1999 roku przy PO Assitej została założona Szkoła Aktorska Haliny i Jana Machulskich dla dorosłych, początkowo dwuletnia, od 2002 trzyletnia policealna szkoła zawodowa, której Halina Machulska była dyrektorem i wykładowcą dramy aktorskiej. W 2002 roku wznowiono Ognisko Teatralne U Machulskich, do którego uczęszcza młodzież gimnazjalna i licealna.

W 2014 roku dzięki inicjatywie Haliny Machulskiej i wyborowi Polski przez delegatów 17. Światowego Kongresu Assitej w Kopenhadze w 2011, Warszawa stała się organizatorem i gospodarzem 18. Światowego Kongresu Assitej połączonego ze Specjalną Edycją Festiwalu Korczak.

W 2009 roku w 80 urodziny Haliny Machulskiej odbył się wielki Benefis w Teatrze Rampa, połączony ze zjazdem wychowanków.
W 2014 odbył się Benefis na 85 urodziny w Teatrze 6.Piętro podczas Światowego Kongresu Assitej.

Wikipedia

Jan Henryk Machulski

Jan Machulski. Zdjęcie Mariusz Kubik Wikimedia
Jan Machulski – aktor, reżyser, pedagog
fot. Mariusz Kubik (Wikimedia)

Urodził się 3 lipca 1928 w Łodzi, zm. 20 listopada 2008 w Warszawie
Był polskim aktorem filmowym, teatralnym i telewizyjnym, reżyserem teatralnym i pedagogiem. Pomysłodawcą Alei Gwiazd w Łodzi. Współzałożycielem Teatru Ochoty w Warszawie. Pedagogiem w PWSTTviF w Łodzi. Wieloletnim dziekanem Wydziału Aktorskiego tej uczelni. Mężem aktorki Haliny Machulskiej i ojciecem reżysera filmowego Juliusza Machulskiego.

W 1947 ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne Pierwszego Stopnia w Aleksandrowie Łódzkim. Był absolwentem (z 1950 r.) ówczesnego Państwowego Gimnazjum i Liceum im. T. Kościuszki w Łodzi (obecnie III LO w Łodzi). W 1954 ukończył studia aktorskie w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej w Łodzi, a w 1971 reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Trzy lata później zaczął wykładać w łódzkiej szkole filmowej, na wydziale aktorskim.

W 1970, razem z żoną, otworzył w Warszawie własną scenę, Teatr Ochoty – Ośrodek Kultury Teatralnej, a wkrótce potem ognisko teatralne dla dzieci i młodzieży. Machulski szefował Teatrowi Ochoty do 1996. Scena miała być miejscem edukacji młodych ludzi sztuki i miejscem spotkania twórców z publicznością. Od 1975 Teatr Ochoty występował latem w Zamościu grając sztuki szekspirowskie. Te występy stały się zalążkiem dorocznego Zamojskiego Lata Teatralnego.

W 1974 rozpoczął pracę w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. W latach 1981–1983 oraz 1991–1996 był dziekanem wydziału aktorskiego tej uczelni. W 1999, wraz z żoną, otworzył prywatną Szkołę Aktorską im. Haliny i Jana Machulskich, działającą przy ASSITEJ – Międzynarodowym Stowarzyszeniu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży. Szkoła proponuje alternatywny program kształcenia aktorów zawodowych.

Występował na scenach wielu teatrów: w latach 1954–1955 w Teatrze Jaracza w Olsztynie, w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu (1955–1957), w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie (1957-1963), w Teatrze Nowy w Łodzi (1963–1966), w Teatrze Polskim oraz Narodowym w Warszawie (1966–1970).

Był założycielem m.in.: agencji w Teatrze Lubelskim (1961), Sceny studyjnej w Łodzi (1964). Zagrał ok. 120 ról teatralnych oraz ok. 45 ról filmowych.

W młodości aktywnie uprawiał sport, grając w III-ligowym klubie piłkarskim Włókniarz Aleksandrów Łódzki.

Był ambasadorem Łodzi w staraniach o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. 12 listopada 2008 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Łodzi.
W latach 1986-1988 był członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta Zamościa[6].

Zmarł na zawał serca w warszawskim Szpitalu Bielańskim, w wieku 80 lat. 28 listopada 2008 został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera C29-tuje-5) po mszy pogrzebowej w Kościele Wizytek. Pośmiertnie prezydent Lech Kaczyński odznaczył go Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Imię Jana Machulskiego nosi Biblioteka Publiczna w Aleksandrowie Łódzkim. W roku 2009 doroczne Nagrody Polskiego Kina Niezależnego otrzymały imię Jana Machulskiego – kilkuletniego członka OFFowej Akademii Filmowej i laureata pierwszej Nagrody za całokształt działań na rzecz polskiego kina.

Wikipedia

Teatr Ochoty nocą
Teatr Ochoty – nocą
fot. Tomasz Słupski
22 października 2020 00:01
[fbcomments]