Beniowski. Ballada bez bohatera

Romantyczny Słowacki w mocnej rockowo-muzycznej wersji w wykonaniu zespołu kobiecego.

Poemat Juliusza Słowackiego oparty na historii Maurycego Beniowskiego, postaci autentycznej, która skończyła na Madagaskarze, to wyzwanie dla inscenizacji teatralnej zarówno pod względem tekstowym, jak i adaptacyjnym.
W ramach Warszawskich Spotkań Teatralnych.

Twórcy Teatru Nowego z Poznania znajdują jednak zaskakujące rozwiązanie. Co prawda tekst jest trudny do wyłowienia, jednak forma prezentacji przypominająca koncert rockowy nadaje zupełnie inny kształt interpretacyjny. Mało jest tutaj patosu, praktycznie nie ma patriotyzmu – elementów tak eksponowanych w analizie twórczości romantyków. Pozostaje mocne życiowe przesłanie o barwnych przygodach, szalonej miłości i długiej wędrówce bohatera. Bohatera, którego zgodnie z tytułem brakuje, a jego historie opowiadają współczesne, atrakcyjne wizualnie, piękne kobiety.

Interpretując tytuł można posunąć się jeszcze dalej zauważając, że z romantycznego bohaterstwa, czy też mitu patriotycznej walki ojczyźnianej, pozostała co najwyżej forma i przekaz, jak ulał pasujące do współczesnych form muzycznych, czy to rockowych, czy jazzowych, może nawet rapowych schodząc w kierunku kultury amerykańskiej.

Aktorki poznańskiego teatru doskonale czują się w takiej, mało teatralnej (ale twórczość Słowackiego jest właśnie mało teatralna) formie. Każda z nich odnajduje na scenie swój styl, różnicując formę przekazu pod kątem formy muzycznej i ekspresji scenicznej. Szukają swojego miejsca w tym wymagającym pokazie, a jednocześnie uzupełniają się i wręcz perfekcyjnie wypełniając scenę. Na uwagę zasługuje nienaganna choreografia i dopracowane zachowanie sceniczne – nikt tutaj sobie nie przeszkadza, a uwaga widza spoczywa na najistotniejszej w danym momencie wykonawczyni.

Zachwycająca jest cała oprawa: od scenografii, poprzez operowanie światłami, na niezwykle kobiecych, ale nie wyzywających kostiumach. Kobiecość tego spektaklu jest wysmakowana i atrakcyjna w przekazie.

Ortodoksyjni zwolennicy epoki romantyzmu mogą co prawda być zdumieni, ale czyż można ciekawiej promować idee sprzed prawie dwustu lat we współczesnym świecie opartym na szybkim i prostym przekazie audiowizualnym?

• Reżyseria: Małgorzata Warsicka
• Muzyka: Karol Nepelski
• Adaptacja: Michał Pabian, Małgorzata Warsicka
• Dramaturgia: Michał Pabian
• Scenografia, kostiumy: Agata Skwarczyńska
• Asystentki scenografa: Aleksandra Kołodziejska, Alicja Trzcińska
• Obsada:
  Małgorzata Walenda, Alicja Juszkiewicz, Anna Mierzwa, Oliwia Nazimek, Julia Rybakowska
• Muzycy:
  Bartosz Buława, Łukasz Chrzuszcz, Szymon Wieczorkiewicz/ Bartosz Kuc

Opis:

Maurycy Beniowski istniał. Jeszcze w latach 50. ambasador brytyjski na Madagaskarze donosił, że widział grób samozwańczego króla „jedynej polskiej kolonii”. Szlak podróży polskiego Don Kichota od Kamczatki aż po Baltimore wyznaczają też kolejne porzucane przezeń żony, dzieci, kochanki… Nic dziwnego, że słowiańska fantazja, namiętność i wiara, że nie rozumem, a sercem żyć trzeba, zainteresowały Słowackiego, stając się dla wieszcza wyzwaniem literackim na dwie dekady, bo tyle właśnie zajęło spisanie poematu o duchach, wiedźmach, kurhanach przodków, konfederacji barskiej i Khanie Giraju…