O systemie edukacji

Nawet najlepsza reforma systemu edukacji nie wyeliminuje takich patologii w szkole. W czeskiej szkole – rzecz jasna.

Od piątku 10 lutego w repertuarze wybranych kin studyjnych słowacko-czeska koprodukcja w reżyserii Jana Hřebejka.

Do klasy wchodzi nowa nauczycielka – pani Drazděchova. Lekcje zaczyna nie tyle od poznania uczniów, co fachu ich rodziców. Aktywna działaczka partyjna doskonale wie, że w komunistycznej rzeczywistości najważniejsze są znajomości i układy.

Opowiadając prostą historię przypadku z czechosłowackiej szkoły w latach 80-tych Hřebejk stworzył narracyjne arcydzieło. Początkowo skrywając przed widzem powód nadzwyczajnego zebrania rodziców, a później mistrzowsko, stopniowo budując emocje i przebieg wydarzeń. W pewnym momencie „Nauczycielka” przypomina „Dwunastu gniewnych ludzi„, gdy powoli szala zaczyna się przechylać na stronę, początkowo osamotnionych, ofiar.

Znakomitym pomysłem realizacyjnym było przeplatanie scen uczniów z postaciami ich rodziców. Wykorzystanie montażu i pomysłowe nawiązania charakterologiczne trafnie pozycjonują interesy, kalkulacje i pozycję poszczególnych bohaterów.

Pieczołowicie odtworzono również klimat lat 80-tych ubiegłego wieku, z jeszcze mocno zakorzenionym – przynajmniej w Czechosłowacji – przeświadczeniem o ponadczasowości ustroju socjalistycznego.

Odgrywająca tytułową rolę Zuzana Mauréry jest tak wiarygodna, że jak ją ktoś spotka na ulicy to będzie miał pretensje o takie traktowanie uczniów. Nagroda dla najlepszej aktorki na tegorocznym festiwalu w Karlowych Warach w pełni zasłużona.

A Hřebejk na deser serwuje jeszcze jakże symboliczną scenę, trafnie wtykając szpilkę w zmiany polityczne bloku wschodniego.

Film był pokazywany podczas Warszawskiego Festiwalu Filmowego w październiku ub. r. i zajął wysokie czwarte miejsce w Plebiscycie Publiczności. Dystrybucja jest ograniczona do wybranych kin studyjnych, w Warszawie: Kino KC, Kultura, Iluzjon, Praha i Kinokawiarnia Stacja Falenica.