0

Poeta za pisarza

Ulica jeszcze Leona Kruczkowskiego
fot. Andrzej

Ulicę Leona Kruczkowskiego, autora sztuki „Niemcy”, zastępuje znany poeta Zbigniew Herbert.

Decyzja wojewody warszawskiego podyktowana jest jednak pozaliterackimi dokonaniami literatów. Bliskie związki Kruczkowskiego z PZPR nie pozwalają na tak zaszczytne upamiętnienie. Zbigniew Herbert natomiast był zaangażowany w działalność Armii Krajowej, a po wojnie nie należał do pupilków władzy komunistycznej.

Uzasadnienie pozbawienia nazwy Kruczkowskiego

Nazwa ta odnosi się do Leona Kruczkowskiego, żyjącego w latach 1900 – 1962, chemika, pisarza i publicysty, powojennego działacza komunistycznego, członka centralnych organów PZPR, członka Rady Państwa PRL i członka prezydium komunistycznego FJN. Leona Kruczkowski po studiach chemicznych pracował w Zagłębiu Dąbrowskim. Potem był nauczycielem przedmiotów ścisłych. Po sukcesie powieści „Kordian i cham” od 1930 r. poświęcił się całkowicie twórczości literackiej i publicystycznej, silnie związanej z lewicowymi prądami politycznymi. Wojnę spędził w obozach jenieckich w Arnswalde i Gross Born. W 1945 r. powrócił do kraju. Założył miesięcznik literacki „Twórczość”. Aktywnie zaangażował się w działalność w szeregach komunistycznej Polskiej Partii Robotniczej (PPR) oraz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W latach 1954-1959 był zastępcą członka Komitetu Centralnego PZPR; w latach 1959-1962 – członkiem KC PZPR. Od czerwca 1945 r. był wiceministrem kultury i sztuki w zdominowanym przez komunistów tzw. Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej oraz – później – w komunistycznym rządzie Józefa Cyrankiewicza (do 1948 r.). Był z ramienia PPR mianowany na członka Krajowej Rady Narodowej. Potem z ramienia PPR i PZPR zasiadał w „Sejmie PRL” w kolejnych kadencjach – do 1962 r. W okresie dojrzałego stalinizmu objął funkcję prezesa Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich (1949-1956). Gwarantował spójność działań ZLP z propagandową działalnością władz komunistycznych. Jednocześnie od 1951 r. do 1956 r. był przewodniczącym Komitetu Współpracy Kulturalnej z Zagranicą. Dodatkowo w latach 1952-1956 był członkiem prezydium Ogólnopolskiego Komitetu, stworzonego przez komunistów Frontu Narodowego i – w latach 1958-1962 – członkiem prezydium Ogólnopolskiego Komitetu stworzonego na to miejsce Frontu Jedności Narodu. Był także członkiem stworzonej przez komunistów i finansowanej przez ZSRR Światowej Rady Pokoju (od 1950 r.), propagandowo wspierającej na arenie międzynarodowej politykę imperialną Związku Sowieckiego, oraz członkiem prezydium Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju. W lutym 1957 r. został członkiem Rady Państwa PRL. W tym czasie był także autorem wielu dzieł literackich, w tym dramatów. Po wojnie opublikował m.in. „Niemcy” (1949), „Juliusz i Ethel” (1954), „Pierwszy dzień wolności” (1959), „Śmierć Gubernatora” (1961).

Uzasadnienie Wojewody nadania imienia Herberta:

Zbigniew Herbert żył w latach 1924 – 1998. Był poetą i eseistą, autorem utworów dramatycznych i słuchowisk, pisarzem o wielkim dorobku, wyjątkowym autorytecie artystycznym i moralnym, postacią o biografii tragicznie uwikłanej w historię XX wieku. Laureat ponad dwudziestu nagród literackich. Od końca lat 60. XX w. był jednym z najpoważniejszych pretendentów do Literackiej Nagrody Nobla. Kawaler Orderu Orła Białego, zaangażowany w działalność konspiracyjną (AK).

13 listopada 2017 22:03
[fbcomments]