Warszawskie autobusy mają 95 lat

29 czerwca 1920 r., w trakcie strajku tramwajarzy, na warszawskie ulice wyjechało 11 pierwszych autobusów miejskich.

Niestety po miesiącu dostały powołanie do służby by zaopatrywały Wojsko Polskie na froncie pod Radzyminem i zabierały rannych w drodze do Warszawy. Z wojny do cywila autobusy wróciły dopiero 20 grudnia 1920 r. (po naprawach). ale to dopiero początek ich historii.

Skąd to wiemy?

Otóż Wydawnictwo RM, we współpracy z Miejskimi Zakładami Autobusowymi w Warszawie, przygotowało warszawiakom, a szczególnie miłośnikom komunikacji niesłychaną niespodziankę.

Pan Włodzimierz Winek we współpracy z Adamem Stawickim (obaj są pracownikami MZA) opisał historie warszawskich autobusów ilustrując je unikalnymi zdjęciami. Gratką jest też to, że zdjęcia są opisywane cytatami z aktualnie do czasu i sytuacji publikowanych informacji w warszawskiej i branżowej prasie. Znajdziemy tu cytaty z takich wydawnictw jak: Stolica, Dziennik Zarządu m.st. Warszawy, Warszawianka, Gazeta Handlowa, Samochód, Warszawski Dziennik Narodowy, Życie Warszawy, Głos MPA, Trasy (gazetka MZK), Glob 24, Gazeta Wyborcza, Sztandar Młodych, Express Wieczorny, Życie, Super Express, Rzeczpospolita, Fakt, Gazeta Stołeczna (dodatek GW), transport-publiczny.pl, a także z wojennych plakatów i ogłoszeń .

W dziewięciu rozdziałach, na 168. stronach (zupełnie jak linia 168 ze Spartańskiej pod Zajezdnię Ostrobramska), opisuje najważniejsze wydarzenia z historii warszawskich autobusów.

A zaczyna od tego, że:

Zarząd tramwajów miejskich informuje, że do Warszawy nadeszło już 11 autobusów z imperjałami, 4 motorowe (bez imperiali) i 2 przyczepne. […]

Dziennik Zarządu m.st. Warszawy, 1920, nr 65.

Opowiadając o kolejnych dziesięcioleciach Włodzimierz Winek dociera do wieku XXI gdzie swoje opowiadanie kończy zdjęciem elektrycznego autobusu marki BYD testowanego do czwartku (26 czerwca 2015) na ulicach Warszawy.

Testy autobusu elektrycznego – marki BYD linią 222 na Krakowskim Przedmieściu

Nie można nie zauważyć, że pierwsze kolorowe zdjęcie pojawia się w rozdziale o latach siedemdziesiątych. Przedstawia trzy autobusy (Ogórki) na liniach pospiesznych (C, H, J) dojeżdżające do dzisiejszego Ronda Daszyńskiego oraz tramwaj linii 9 (wagony typu 13N), na przystanku tramwajowym, zmierzający na Okęcie.

Zdjęcia pochodzą z archiwów MZA, TW, Muzeów, archiwów państwowych i zbiorów osób prywatnych.

Nie będziemy się dziś rozpisywać o całej historii warszawskich autobusów, bo pewnie zabrakłoby miejsca w Internecie, a poza tym ładnie napisał Ryszard Sobczyk w zaprzyjaźnionym serwisie Nadzór Ruchu Warszawa, polecamy: LINK

Co jeszcze?

Co jeszcze można znaleźć w świetnym, opracowaniu Włodzimierza Winka?

Przed wstępem słowo od pana Jana Kuźmińskiego, aktualnego prezesa zarządu Miejskich Zakładów Autobusowych Sp. z o.o.
A potem już sama kwintesencja:

Lata dwudzieste

Pierwsze autobusy na ulicach Warszawy
Renomowane marki
Na froncie walki z bolszewikami
Tramwaje górą
Emancypacja autobusów
Profesjonalna obsługa pasażerów

Lata trzydzieste

Tramwaje czy autobusy
Luksusowe „mopsy”
Autobusy na Pradze
Nowe marki autobusów
Autobusy ekologiczne
II wojna światowa – zaprzepaszczone plany

Lata czterdzieste

Autobusy na froncie II wojny światowej
Nor für Deutsche
Zniszczenie taboru i straty w ludziach
Ciężarówki zamiast autobusów
Nowe oznaczenia przystanków
Nowe marki autobusów

Lata pięćdziesiąte

Autobusy tylko z krajów socjalistycznych
Powstanie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego
A jednak Chaussony?
Pierwsze autobusy pośpieszne
Budowa nowych zajezdni
Rosnąca popularność autobusów

Lata sześćdziesiąte

Prężny rozwój komunikacji autobusowej
Zielone linie
Rozbudowa zaplecza technologicznego
Powstanie Miejskich Zakładów Komunikacyjnych
Automatyzacja i samoobsługa w autobusach
Główna rola autobusów w ruchu ulicznym

Lata siedemdziesiąte

Tylko Jelcze na ulicach Warszawy
Berliet najlepszą testowaną marką zagraniczną
Powstanie nowych zajezdni
Mikrobusy obok autobusów
Początki kryzysu
Zakup przegubowych Ikarusów

Lata osiemdziesiąte

Kryzys i jego przezwyciężenie
Otwarcie największej w Polsce zajezdni
Nowe dostawy Ikarusów
Nowy system informacji pasażerskiej
Nowy system numerowania linii
Testowanie autobusów niskopodłogowych

Lata dziewięćdziesiąte

Konkurencja komunikacji szynowej
Kłopoty z taborem
Otwarcie montowni Ikarusów na Stalowej
Powstanie Miejskich Zakładów Autobusowych
Pierwsze autobusy niskopodłogowe marki Neoplan
Solaris Urbino na ulicach Warszawy

Po 2000 roku

Systematyczna wymiana taboru
Autobusy coraz bardziej komfortowe
Miejskie Zakłady Autobusowe spółką z o.o.
Miliard pasażerów rocznie
Autobusy podczas imprez masowych
Autobusy przyjazne środowisku

Życzenia

Dzisiaj, w 21 wieku, w warszawskim malowaniu jeżdżą nie tylko autobusy MZA. To także autobusy firm Mobilis, ITS Michalczeski czy PKS Grodzisk Mazowiecki.

Wszystkim pracownikom tych firm z okazji 95. lat komunikacji autobusowej w Warszawie składamy najlepsze życzenia. A warszawiakom i gościom, którzy do nas przyjeżdżają życzymy by komunikacja autobusowa była dla nich jak najbardziej przyjazna, życzliwa i sprawna.