Właśnie pojawił się 1 i 2 drugi (dwa w jednym) numer Magazynu Stolica w nowym 2017 roku.
Co roku o tej porze wspominamy trudne chwile warszawiaków w nowej rzeczywistości – po zakończeniu wojny. Jak wracało życie wśród ruin, jak odradzał się przemysł i handel oraz w jakich okolicznościach zaspakajano potrzebę podstawową – mieszkania – o tym wszystkim w pierwszym tegorocznym wydaniu STOLICY w bloku POWROTY ’45 piszą Jarosław Zieliński i Grzegorz Mika. Atmosferę tamtych dni oddają zdjęcia Eugeniusza Hanemana – jednego z pierwszych „fotografów ruin”, który powrócił do Warszawy już w styczniu 1945 r.
Zapraszamy też na przejażdżkę po Warszawie przełomu XIX i XX stulecia. A jak wycieczka, to tylko tramwajem – konnym albo pneumatycznym! Tym drugim wyłącznie w wyobraźni, bo warszawiacy nie doczekali się go, choć konstruktorem tego popularnego w Paryżu i innych miastach Francji środka lokomocji był Polak, o czym przypomina znawca historii komunikacji Włodzimierz Winek. Dziewiętnastowieczną Warszawę utrwalił jeden z jej pierwszych fotografów Konrad Brandel – wynalazca rewolweru fotograficznego, o czym pisze w arcyciekawym tekście Danuta Jackiewicz.
Lwy warszawskie tropi dla nas Ryszard Mączewski. Syrenka niejako z obowiązku bije rekordy w dekoracji warszawskiej architektury. Tymczasem okazuje się, że konkuruje z nią lew. I właśnie jego śladami podąża twórca strony warszawa1939.pl.
Dzięki STOLICY poznacie również tajemnice warszawskiego cmentarza prawosławnego (Artur Bojarski) i zmagania władz Warszawy z żebractwem u progu XX stulecia (Mateusz Rodak).
Godne uwagi są także dociekania dwójki autorów Elżbiety Ciborskiej i Piotra Piętaka na temat związków Powiśla z poezją.
Warto też sięgnąć po STOLICĘ z uwagi na teksty naszych stałych autorów: Tomasza Mościckiego, Jacka Fedorowicza, Marii Terleckiej, Tatiany Hardej, Arkadiusza Szarańca….
Wspólnie z Redakcją Stolicy zapraszamy do lektury.
Spis treści
„Stolica” nr 1-2/2017
Str. 4
Kronika miesiąca
Str. 7
Co nam budują
Str. 8
Adieu, Femino!
Tomasz Mościcki rekonstruuje kulturalną historię budynku przy al. „Solidarności” 115, na fasadzie którego wciąż świeci neon Femina, choć kino po 76 latach istnienia pochłonął supermarket
Zima w STOLICY
Str. 12
Powrót łyżew
Str. 13
Kraina lodu
historię niezwykłych warszawskich lodowisk wspomina Tatiana Hardej
Żal mi dawnej elegancji i rozmachu przedwojennych tańców na lodzie. A najbardziej mi żal Pałacu Lodowego, którego sama nazwa przenosi na daleką, mroźną i piękną Północ.
POWROTY ’45
Str. 17
Opowieść o powojennej Warszawie
Joanna Jastrzębska-Woźniak przypomina fotograficzną dokumentację zrujnowanej Warszawy i jej odbudowy w obiektywie Eugeniusza Hanemana
Mimo bogatej warstwy informacji powojenny cykl fotograficzny Hanemana jest także rejestracją pustki i nieobecności. Powstańcy nadal przebywają w obozach jenieckich w Rzeszy, a cywile dopiero zaczynają powracać z popowstaniowej tułaczki. Żydzi z Nalewek, Smoczej i Twardej opuścili miasto na zawsze.
Str. 21
„Wyzyskiwacze i spekulanci”
powojenne odrodzenie i upadek upaństwowionych warszawskich przedsiębiorstw okiem Jarosława Zielińskiego
Str. 26
Po pierwsze: MIESZKANIA!
Grzegorz Mika o budowie pierwszych mieszkań i roli, jaką zaraz po wojnie spełniła Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa
HISTORIA
Str. 32
Za koniem po szynach – pierwszą sieć konnych tramwajów z „karetami dwóch rodzajów” opisuje Hanna Polańska
Str. 36
Tramwaje pneumatyczne
o niezrealizowanym w Warszawie, a funkcjonującym we Francji wynalazku Ludwika Mękarskiego pisze Włodzimierz Winek
Jeżeli moja oferta znajdzie przychylne przyjęcie u sfer decydujących – mówił Mękarski – dzisiejsze stacje centralne tramwajów konnych na Mokotowie, Woli i Muranowie zamienione będą w stacje zagęszczania powietrza.
Str. 39
ZAGINIONE ŚWIATY WARSZAWY.
Cmentarz prawosławny na Woli
na spacer wśród najciekawszych dzieł prawosławnej sztuki sepulkralnej zaprasza Artur Bojarski
Str. 44
Warszawa walczy z żebractwem
o historii systemowych rozwiązań żebraczej plagi pisze Mateusz Rodak
W 1934 r. w czasie świąt listopadowych przybyć miało do Warszawy prawie 800 żebraków. Tym razem, w odróżnieniu od poprzednich lat, policja już od samego rana 1 listopada usuwała ich sprzed bram cmentarnych.
KULTURA
Str. 49
Lwy warszawskie
o warszawskiej małej architekturze w ujęciu leologicznym oprowadza Ryszard Mączewski
Str. 52
Notatnik Warszawski
Str. 54
Pardon, to tu szuka siedziby
Str. 55
Japonia w MNW
Str. 56
STOLICA czyta
Str. 58
Konrad Brandel – całe życie z fotografią
sylwetkę najbardziej nowatorskiego z warszawskich fotografików XIX wieku, autora podręczników, albumów, kalendarzy i konstruktora „fotorewolweru”, przypomina Danuta Jackiewicz
Str. 63
Poeci z Powiśla
o międzywojennej powiślańskiej cyganerii opowiada Elżbieta Ciborska
Głośne dyskusje, biesiady, alkohol i przygodne znajomości zapełniały wieczory i noce, więc ziewający adepci literatury rozpoczynali dzień koło południa. Następnie wyruszali – Tamką – na górę skarpy, by zarobić nieco grosza.
Str. 66
Dobra 9 – „wspólny pokój”
gawęda Piotra Piętaka o lokatorach artystycznej stancji na Powiślu
Str. 69
Refleksje nadwiślańskie
Jacka Fedorowicza
Str. 70
Zemsta na zięciach, czyli Mowa z Grochowa
Przemysława Śmiecha
Str. 71
Zwierzę w mieście. Włóczęgi z Północy
Arkadiusz Szaraniec o jemiołuszkach
Str. 72
Z notatnika miastoluba
Marii Terleckiej
Str. 73
W lutym „Stolica” pisała
W latach 70. szczególną uwagę przykładano do rozwoju komunikacji miejskiej. W samej Warszawie tramwajem i autobusem odbywa się 68% podróży (18% piechotą, a tylko 10% własnym samochodem). Mimo to przepustowość tras była niewystarczająca, a autobusy regularnie stały w korkach.
Str. 74
Warszawa na starej fotografii
Jarosława Zielińskiego
