Dzisiaj, 13 grudnia 2025 roku, Teatr Lalka świętuje 80 rocznicę jego założenia przez Janinę Kilian-Stanisławską.
6 V 1945 roku Janina Kilian-Stanisławska, historyk sztuki i ilustratorka, deportowana ze Lwowa w 1940 roku do Związku Sowieckiego, założyła w Samarkandzie (Uzbekistan) polski Teatr Lalek Niebieskie Migdały, w ramach uzbeckiej Filharmonii Państwowej w Taszkencie.
25 V Teatr Niebieskie Migdały został repatriowany do Polski.
Działał wspólnie z krakowskim Teatrem Groteska przy ul. Basztowej 6.
Dyrekcję teatru objęła, graficzka i scenografka Zofia Stanisławska-Howurkowa.
Na stanowisku kierownika artystycznego pozostała Janina Kilian-Stanisławska.
1 VII 1948 roku Teatr przeniósł się do Warszawy.
Otrzymał salę po Teatrze Jaskółka w ruinach ulicy Marszałkowskiej 69.
2 lutego 1949 roku odbyła się pierwsza premiera.
Teatr wystawił Kopciuszka w reżyserii Janiny Kilian-Stanisławskiej, z dekoracjami Adama Kiliana i lalkami Zofii Howurkowej.
Janina Kilian-Stanisławska otworzyła Szkołę Dramatyczną Teatru Lalek, z siedzibą przy ulicy Słupeckiej 7, która została zlikwidowana 31 lipca 1952 roku. W jej obronie wystąpił jedynie Jan Sztaudynger pisząc:
Atakowanie szkoły to czarna plama na lalkarstwie.
7 VII 1954 została otwarta nowa siedziba Teatru Lalka przy ulicy Świerczewskiego 76 w dawnej ewangelickiej kaplicy Zuga.
Pałac Kultury i Nauki
22 VII 1955 roku miało miejsce wielkie otwarcie stałej siedziby w Pałacu Kultury i Nauki. Odbyła się wtedy premiera Krzesiwa Christiana Andersena, w adaptacji Hanny Januszewskiej, w reżyserii Jana Wilkowskiego, ze scenografią Adama Kiliana i lalkami Zofii Stanisławskiej-Howurkowej. Muzykę do przedstawienia skomponował Jerzy Dobrzański. Premiera stanowiła przełom w dziejach Teatru Lalka.
Teatr Lalka ma w PKiN siedzibę do dziś.
18 VI 1970 roku
Janina Kilian-Stanisławska obchodzi podwójny jubileusz: 40-lecie pracy artystycznej i 25-lecie pracy w teatrze. Dorobek artystki liczy 21 wyreżyserowanych przedstawień oraz 74 absolwentów Państwowej Szkoły Dramatycznej Teatru Lalek.
Otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
11 XI 1974 roku umiera Janina Kilian-Stanisławska.
Stan Wojenny
14 XII 1981 roku w dzień po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego, członkowie Solidarności zabraniają wstępu do Teatru jego dyrektorowi.
1 I 1991 roku Teatr Lalka uzyskał status państwowej instytucji kultury.
Tego dnia następuje połączenie teatrów Lalka i Fraszka.
25 IV 2016 roku zmarł Adam Kilian
Świętowanie
W związku z 80. urodzinami Teatru Lalka odbędzie się wydarzenia dla całych rodzin. Będzie można zobaczyć m.in. nowe przedstawienie – Pani Twardowska albo Nieustraszony Adam Mickiewicz oraz wystawę poświęconą dziejom teatru.
Z okazji 80-lecia Teatru Lalka ukaże się także komiks Misja Samarkanda autorstwa Daniela Chmielewskiego. W przystępny i atrakcyjny sposób przybliża on najmłodszym czytelnikom niezwykłe losy teatru. „Misja Samarkanda” jest jednym z działań edukacyjnych Teatru Lalka. Pomaga młodym odbiorcom zrozumieć, skąd wziął się ich ulubiony teatr i jaką drogę przeszedł, zanim na stałe związał się z Warszawą.
Wystawa poświęcona historii Teatru Lalka przygotowana została specjalnie na jubileusz. Ekspozycja przypomina najważniejsze momenty i twórców związanych z teatrem. Od czasów „Niebieskich Migdałów” w Samarkandzie, przez pierwsze lata działalności w powojennej Polsce, po współczesność. Widzowie będą mogli zobaczyć, jak zmieniało się oblicze Teatru Lalka na przestrzeni 80. lat i jaką rolę odegrał w rozwoju lalkarstwa w Polsce.
Spektakl Pani Twardowska albo Nieustraszony Adam Mickiewicz
nawiązuje do pierwszego przedstawienia Teatru Lalka z 1945 roku – „Pani Twardowskiej”. Lekka i pełna humoru opowieść pokazuje Mickiewicza nie jak pomnikowego wieszcza ale jako człowieka z krwi i kości. Na scenie pojawiają się rzadko spotykane w Polsce marionetki sycylijskie, poruszające się z dużą precyzją i ekspresją.
