Jednym z najbardziej powszechnych schorzeń są żylaki kończyn dolnych. Przypadłość ta dotyka niemal 60% populacji.
W Polsce na przewlekłe zaburzenia żylne (efekt to powstające między innymi żylaki), choruje 36% kobiet i 28% mężczyzn.
Żylakami nazywamy żyły, które uległy nieodwracalnemu poszerzeniu oraz poskręcaniu (są widoczne i wyczuwalne pod skórą). W początkowej fazie objawiają się widocznymi na skórze tzw. pajączkami.
Przypadłość powstaje na skutek upośledzenia ścian oraz zastawek żył głębokich. Żyły to naczynia krwionośne, w których krew płynie w górę, w kierunku serca. Mechanizm ten jest możliwy dzięki zastawkom, wypustkom błony naczyń.
Zdrowe i prawidłowo funkcjonujące zastawki zamykają się, gdy krew, która płynie ku górze próbuje się cofnąć. W przypadku, gdy ścianki żył tracą elastyczność, zastawki przestają się domykać – efekt to napieranie na ścianki żył zalegającej krwi, co skutkuje rozciągnięciem się i zniekształceniem żył, i powstaniem żylaków.
Żylaki to nie jedynie problem estetyczny. To przede wszystkim wynik choroby układu krążenia, która może doprowadzić do poważnych zakażeń całego organizmu. Tak ważna jest dlatego profilaktyka, mająca na celu nie dopuszczenie do powstania schorzenia (jego opóźnienie).
W przypadku pojawienia się żylaków, niezwłocznie powinno się udać do naczyniowca, bądź flebologa.
Przyczyny powstania żylaków
dzieli się na:
- Pierwotne
uwarunkowania genetyczne (tendencje do pojawienia się schorzenia można odziedziczyć nie tylko po rodzicach, także i po pradziadkach). - Wtórne
higiena życia. Choroba żylakowa nie powstaje z dnia na dzień, rozwija się przez dłuższy okres czasu. Jest głównie wynikiem:- siedzącego trybu życia
- małej aktywności fizycznej
- nadwagi
- stosowania hormonalnej antykoncepcji
- ciąży (wielokrotnej)
- przewlekłych zaparć
Objawy, których nie powinno się bagatelizować to opuchnięte kostki, uczucie ciężkości nóg (zwłaszcza w drugiej części dnia) czy pajączki (pod kolanami i w okolicy łydek).
Żylaki leczy się na wiele sposobów – zobacz jakich, w jakiej cenie i gdzie: www.tourmedica.pl/kliniki/leczenie-zylakow-konczyn-dolnych/.
Zanim lekarz wybierze najodpowiedniejszą metodę, musi zostać choroba zdiagnozowana. Podstawowym i najważniejszym badaniem jest usg duplex doppler, za pomocą którego można określić stan żył i przepływ krwi.
Leczenie farmakologiczne zazwyczaj stosuje się na początek (gdy choroba nie jest zaawansowana). Wykorzystuje się leki flebotropowe, które poprawiają mikrokrążenie, wzmacniają napięcie ścian naczyń, jak i usprawniają krążenie limfy. Leczenie miejscowe polega na stosowaniu m.in. maści, żeli, które za zadanie mają zmniejszyć obrzęki oraz poprawić napięcie żył. Leczenie uciskowe, to m.in. dobierane w sposób indywidualny do potrzeb pacjenta rajstopy, bądź podkolanówki uciskowe. Poprawiają one krążenie w nogach i nie dopuszczają do rozszerzenia się żył.
W przypadku poważniejszych zmian stosuje się metody zabiegowe. Jedną z nich jest skleroperapia. Zabieg jest mało inwazyjny. Polega na wstrzyknięciu do światła żyły płynu, bądź pianki obliterującej. Skutkiem jest stan zapalny. Powstaje skrzeplina, która powoduje proces włóknienia i zatyka żyłę. Po pewnym czasie zatkany żylak, który został wykluczony z krwiobiegu obumiera i zanika. Zabieg przeprowadza się w warunkach ambulatoryjnych. Trwa 20 – 30 minut. Pacjent po zabiegu może wrócić do domu. Zalecane jest noszenie przez 2 – 4 tygodnie specjalnych pończoch, bądź podkolanówek uciskowych. Wadą tej metody jest to, że mogą powstać przebarwienia na skórze wzdłuż zamykanego naczynia.
Powyższą metodę leczenia stosuje się w zmianach żylakowych, którym nie towarzyszą poważne uszkodzenia głównych, powierzchownych pni żylnych kończyn dolnych. To czy można ową formę leczenia zastosować, decyduje stan zastawek żylnych, które regulują kierunek przepływu krwi (ocenę sprawności zastawek dokonuje się na podstawie dokładnego badania ultradźwiękowego).
Popularną metodą usuwania żylaków jest laser. Operacja laserowa EVLT, polega na zamknięciu światła jednej z głównych żył układu powierzchownego kończyny dolnej przy zastosowaniu energii, jaką wydziela światłowód laserowy. Energia ta za pomocą wysokiej temperatury przekazywana jest do krwi i ściany żyły, która jest chorobowo zmieniona (nie działa prawidłowo). Na skutek oddziaływania energii laserowej żyła kurczy się i włóknieje. Efektem jest trwałe jej zamknięcie.
Zabieg przeprowadza się na sali operacyjnej, w znieczuleniu miejscowym. Trwa kilka godzin. Jeszcze tego samego dnia pacjent może wrócić do domu. Przez okres 2 – 4 tygodni zalecane jest noszenie specjalnych pończoch uciskowych.
Jedną z najnowocześniejszych sposobów leczenia niewydolnych żył jest ablacja parą wodną (SVS). Zabieg stosuje się w Polsce od 2013 roku. Obecnie jest to jedyna metoda, która pozwala na usunięcie każdego rodzaju żylaków i to podczas jednego tylko zabiegu (polega on na zamykaniu żyły, poprzez podanie do światła naczynia „przegrzanej pary wodnej”, której temperatura wynosi około 110 – 120 stopni C). Metoda jest wysoce skuteczna (93 – 98%)
Zabieg odbywa się ambulatoryjnie, przy znieczuleniu miejscowym. Trwa około 60 minut. Po zabiegu pacjent może udać się do domu. Zalecane jest noszenie pończoch uciskowych.
Najstarszą formą leczenia żylaków jest operacja:
Operacje klasyczne – resekcyjne:
- Stripping polega na wycięciu częściowym, bądź całkowitym żyły odpiszczelowej lub odstrzałowej.
- Flebektomia, to wycięcie tylko samych żylaków.
- Krossektomia charakteryzuje się przecięciem żył w odpowiednim miejscu.
W terapii zazwyczaj łączy się powyższe techniki w różnych kombinacjach.
Operacje klasyczne – oszczędzające:
- podwiązanie żył w odpowiednich miejscach tak, aby zlikwidować refleks krwi, ale oszczędzić żyłę
- plastyka żył
W przypadku klasycznych metod operacyjnych, proces rekonwalescencji, jak i wystąpienie ewentualnych skutków ubocznych, jest większe niż w innych metodach.
Operacyjne usuwanie żylaków wiąże się z bólem (utrzymuje się kilka dni), ograniczoną aktywnością, pojawieniem się krwiaków. Niestety, czasem to jedyna skuteczna metoda pozbycia się przypadłości.
