0

Somua Six znów w Warszawie

SOMUA Six vs Solaris Urbino 12 IV electric - prezentacja na Placu Teatralnym
SOMUA Six vs Solaris Urbino 12 IV electric – prezentacja na Placu Teatralnym
fot. Krzysztof Olszak

Miejskie Zakłady Autobusowe zaprezentowały 22 września, w Dniu Bez Samochodu, swój kolejny historyczny autobus.

Pojazd prezentuje wygląd autobusów SOMUA SIX z 1928 roku.

Historia

Pierwsze linie autobusowe uruchomiono w 29 czerwca1920 roku.
Do ich obsługi sprowadzono autobusy produkowane przez firmy Saurer i Benz-Gaggenau. W pierwszych dniach swojej służby obsługiwały linie zastępujące tramwaje podczas strajku tramwajarzy. 19 lipca po zakończeniu strajku uruchomiono dwie regularne linie, jednak zbliżający się front wojny z bolszewikami spowodował, że już wkrótce autobusy musiały służyć wojsku a nie mieszkańcom Warszawy.

Kolejny raz linie autobusowe, tym razem trzy, uruchomiono 20 grudnia 1920 roku. Transport ten funkcjonował do 1 listopada 1925 roku. Ciekawostką była przebudowa dwóch autobusów  Benz-Gaggenau na szynobus obsługujący ruch na zbudowanej już, ale jeszcze niezelektryfikowanej trasie na Bródno, przy ulicy Odrowąża, w latach1923-24. Autobusy kursowały na przedmieściach, na liniach służących jako dowozowe do pętli tramwajowych na terenach włączonych do miasta w 1916 roku.

Kursujące wówczas po ulicach Warszawy Saurery były autobusami piętrowymi.
Sześć z nich miało otwarty, pozbawiony dachu górny poziom. Pozostałe były w pełni zabudowane. Cześć autobusów Benz-Gaggenau była klasyczną konstrukcją autobusu, pozostałe podobnie jak Saurery posiadały dwa poziomy dostępne dla pasażerów. Wszystkie autobusy kursujące w latach 1920-25 wyposażone były w koła szprychowe z masywami gumowymi zamiast opon. Na likwidację linii autobusowych wpływ miał brak środków finansowych na ich utrzymanie oraz coraz gorszy stan techniczny samych autobusów.

SOMUA

Dwa lata później (1927) zdecydowano o reaktywacji komunikacji autobusowej.
Tym razem jednak linie autobusowe miały kursować w centrum miasta, głównie po ulicach pozbawionych linii tramwajowych. Na podstawie zebranych ofert wybrano propozycję firmy Schneider-Creusot funkcjonującej w latach 1916-55 w ramach Société d’Outillage Mécanique et d’Usinage d’Artillerie (SOMUA).

W 1928 roku do Warszawy dotarło 11 autobusów.
Dzięki temu 29 czerwca 1928 roku uruchomiono linię A:

  • z placu Teatralnego
    Bracką
    Kruczą
  • do placu Zbawiciela.

Jej popularność wśród pasażerów spowodowała zakup 10 podwozi SOMUA i ich zabudowę w polskich fabrykach (m. in. Lilpop, Rau, Loewnstain, PZInż w Warszawie). Łącznie sprowadzono do Warszawy 45 tych autobusów.

W okresie międzywojennym SOMUA pojawiały się na wszystkich uruchomionych wówczas liniach. W latach 30. do Warszawy sprowadzono również autobusy innych marek. Jednak kolejny duży zakup to 60 Chevroletów EFD 183 FS z lat 1937-38.

Autobusy SOMUA w okresie międzywojennym stały się charakterystycznym elementem warszawskich ulic. Można je zobaczyć na wielu zdjęciach i pocztówkach z tego okresu. II wojnę światową przetrwały cztery egzemplarze. Zostały skierowane do obsługi linii P (od 1949 roku linia 117). Po sprowadzeniu z Francji Chaussonów APH 47 i APH 48 mocno już zużyte autobusy SOMUA wycofano z ruchu w pierwszej połowie1949 roku.

SOMUA to autobus o długości blisko 9 metrów, zabierający 32 pasażerów na miejscach siedzących i 12 na stojących na tyle wozu, na pomoście. Wejście do przedziału pasażerskiego prowadziło przez pomost z tyłu. Część pasażerska oddzielona była ścianą od kabiny kierowcy.

Pojazd napędzany był cztero- lub sześciocylindrowym silnikiem benzynowym umieszczonym nad przednią osią.

Renowacja

Obecnie MZA posiada 10 autobusów historycznych. Są to pojazdy kursujące po ulicach Warszawy od lat 80. XX wieku: Ikarusy, Jelcze, Neoplan N4020td  oraz Solaris Urbino 15.

W ubiegłym roku udało się przewoźnikowi zakupić autobus Renault TN6 z roku 1933. Jest to pojazd konstrukcyjnie bardzo zbliżony do autobusów SOMUA. Różnił się nieco niższą obudową silnika i większymi oknami przednimi, oraz brakiem drzwi pomiędzy pomostem a przedziałem dla pasażerów. Produkcję autobusów z rodziny Renault TN ( Renault TN4,  Renault TN6) rozpoczęto w 1931 roku na potrzeby Paryża, Lionu i Marsylii.

Renault TN6 posiadał 6 cylindrowy silnik o mocy 67 KM (49 kW). Napęd przenoszony był przez 4 biegową skrzynkę bez synchronizacji. Wyprodukowano łącznie 770 egzemplarzy tego typu. Po przebudowie autobus zakupiony przez MZA uzyskał wygląd identyczny z fabrycznym stanem autobusów SOMUA zakupionych w 1928 roku.

Odbudowany autobus został zaprezentowany 22 września w zajezdni MZA przy ulicy Stalowej. W południe wyruszył w swoją pierwszą trasę po Warszawie. Ulicami Stalową, Środkową, Wileńską dojechał do Targowej. Dalej przez Most Śląsko-Dąbrowski, ulicę Długą, Miodową i Senatorską dotarł na plac Teatralny, gdzie urządzono fotostop. Przy okazji można było porównać go z jednym z najnowszych Solarisów Urbino 12 IV electric #1914. Następnie autobus przejechał trasę zbliżoną do przedwojennej linii A na plac Zbawiciela i wrócił do zajezdni przy Stalowej.

Przejazd historycznego autobusu po ulicach Warszawy budził wielkie zainteresowanie nie tylko osób fascynujących się komunikacją miejską czy motoryzacją, ale również przechodniów.

W najbliższym czasie okazję do przejażdżki będą mieli uczestnicy konkursu organizowanego przez MZA. Będzie się również pojawiał na imprezach takich jak Noc Muzeów, czy Dni Transportu Publicznego.

Fotoreportaż

23 września 2020 18:11
[fbcomments]