Somua Six znów w Warszawie

Miejskie Zakłady Autobusowe zaprezentowały 22 września, w Dniu Bez Samochodu, swój kolejny historyczny autobus.

Pojazd prezentuje wygląd autobusów SOMUA SIX z 1928 roku.

Historia

Pierwsze linie autobusowe uruchomiono w 29 czerwca1920 roku.
Do ich obsługi sprowadzono autobusy produkowane przez firmy Saurer i Benz-Gaggenau. W pierwszych dniach swojej służby obsługiwały linie zastępujące tramwaje podczas strajku tramwajarzy. 19 lipca po zakończeniu strajku uruchomiono dwie regularne linie, jednak zbliżający się front wojny z bolszewikami spowodował, że już wkrótce autobusy musiały służyć wojsku a nie mieszkańcom Warszawy.

Kolejny raz linie autobusowe, tym razem trzy, uruchomiono 20 grudnia 1920 roku. Transport ten funkcjonował do 1 listopada 1925 roku. Ciekawostką była przebudowa dwóch autobusów Benz-Gaggenau na szynobus obsługujący ruch na zbudowanej już, ale jeszcze niezelektryfikowanej trasie na Bródno, przy ulicy Odrowąża, w latach1923-24. Autobusy kursowały na przedmieściach, na liniach służących jako dowozowe do pętli tramwajowych na terenach włączonych do miasta w 1916 roku.

Kursujące wówczas po ulicach Warszawy Saurery były autobusami piętrowymi.
Sześć z nich miało otwarty, pozbawiony dachu górny poziom. Pozostałe były w pełni zabudowane. Cześć autobusów Benz-Gaggenau była klasyczną konstrukcją autobusu, pozostałe podobnie jak Saurery posiadały dwa poziomy dostępne dla pasażerów. Wszystkie autobusy kursujące w latach 1920-25 wyposażone były w koła szprychowe z masywami gumowymi zamiast opon. Na likwidację linii autobusowych wpływ miał brak środków finansowych na ich utrzymanie oraz coraz gorszy stan techniczny samych autobusów.

SOMUA

Dwa lata później (1927) zdecydowano o reaktywacji komunikacji autobusowej.
Tym razem jednak linie autobusowe miały kursować w centrum miasta, głównie po ulicach pozbawionych linii tramwajowych. Na podstawie zebranych ofert wybrano propozycję firmy Schneider-Creusot funkcjonującej w latach 1916-55 w ramach Société d’Outillage Mécanique et d’Usinage d’Artillerie (SOMUA).

W 1928 roku do Warszawy dotarło 11 autobusów.
Dzięki temu 29 czerwca 1928 roku uruchomiono linię A:

z placu Teatralnego
Bracką
Kruczą
do placu Zbawiciela.

Jej popularność wśród pasażerów spowodowała zakup 10 podwozi SOMUA i ich zabudowę w polskich fabrykach (m. in. Lilpop, Rau, Loewnstain, PZInż w Warszawie). Łącznie sprowadzono do Warszawy 45 tych autobusów.

W okresie międzywojennym SOMUA pojawiały się na wszystkich uruchomionych wówczas liniach. W latach 30. do Warszawy sprowadzono również autobusy innych marek. Jednak kolejny duży zakup to 60 Chevroletów EFD 183 FS z lat 1937-38.

Autobusy SOMUA w okresie międzywojennym stały się charakterystycznym elementem warszawskich ulic. Można je zobaczyć na wielu zdjęciach i pocztówkach z tego okresu. II wojnę światową przetrwały cztery egzemplarze. Zostały skierowane do obsługi linii P (od 1949 roku linia 117). Po sprowadzeniu z Francji Chaussonów APH 47 i APH 48 mocno już zużyte autobusy SOMUA wycofano z ruchu w pierwszej połowie1949 roku.

SOMUA to autobus o długości blisko 9 metrów, zabierający 32 pasażerów na miejscach siedzących i 12 na stojących na tyle wozu, na pomoście. Wejście do przedziału pasażerskiego prowadziło przez pomost z tyłu. Część pasażerska oddzielona była ścianą od kabiny kierowcy.

Pojazd napędzany był cztero- lub sześciocylindrowym silnikiem benzynowym umieszczonym nad przednią osią.

Renowacja

Obecnie MZA posiada 10 autobusów historycznych. Są to pojazdy kursujące po ulicach Warszawy od lat 80. XX wieku: Ikarusy, Jelcze, Neoplan N4020td oraz Solaris Urbino 15.

W ubiegłym roku udało się przewoźnikowi zakupić autobus Renault TN6 z roku 1933. Jest to pojazd konstrukcyjnie bardzo zbliżony do autobusów SOMUA. Różnił się nieco niższą obudową silnika i większymi oknami przednimi, oraz brakiem drzwi pomiędzy pomostem a przedziałem dla pasażerów. Produkcję autobusów z rodziny Renault TN ( Renault TN4, Renault TN6) rozpoczęto w 1931 roku na potrzeby Paryża, Lionu i Marsylii.

Renault TN6 posiadał 6 cylindrowy silnik o mocy 67 KM (49 kW). Napęd przenoszony był przez 4 biegową skrzynkę bez synchronizacji. Wyprodukowano łącznie 770 egzemplarzy tego typu. Po przebudowie autobus zakupiony przez MZA uzyskał wygląd identyczny z fabrycznym stanem autobusów SOMUA zakupionych w 1928 roku.

Odbudowany autobus został zaprezentowany 22 września w zajezdni MZA przy ulicy Stalowej. W południe wyruszył w swoją pierwszą trasę po Warszawie. Ulicami Stalową, Środkową, Wileńską dojechał do Targowej. Dalej przez Most Śląsko-Dąbrowski, ulicę Długą, Miodową i Senatorską dotarł na plac Teatralny, gdzie urządzono fotostop. Przy okazji można było porównać go z jednym z najnowszych Solarisów Urbino 12 IV electric #1914. Następnie autobus przejechał trasę zbliżoną do przedwojennej linii A na plac Zbawiciela i wrócił do zajezdni przy Stalowej.

Przejazd historycznego autobusu po ulicach Warszawy budził wielkie zainteresowanie nie tylko osób fascynujących się komunikacją miejską czy motoryzacją, ale również przechodniów.

W najbliższym czasie okazję do przejażdżki będą mieli uczestnicy konkursu organizowanego przez MZA. Będzie się również pojawiał na imprezach takich jak Noc Muzeów, czy Dni Transportu Publicznego.