Zamek krzyżacki w Szczytnie

W Szczytnie, na Mazurach, po 3 latach prac uroczyście otwarto zrewitalizowane ruiny zamku krzyżackiego.

W sobotę, 5 czerwca, po blisko trzyletniej rewitalizacji mieszkańcy Szczytna i turyści mogli zwiedzać odnowione ruiny szczycieńskiego zamku.

Wśród gości miasta Szczytna i Krzysztofa Mańkowskiego – burmistrza Szczytna byli  Gustaw Marek Brzezin – Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Dariusz Barton – wojewódzki konserwator zabytków i Wiesław Gołaszewski – prezes firmy wykonującej prace. To im szczególnie dziękował burmistrz wyróżniając ich ozdobnymi mieczami.

Gmina Miejska Szczytno zrealizowała projekt Zamek krzyżacki w Szczytnie – nowy produkt turystyczny na mapie województwa warmińsko-mazurskiego, który został dofinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020 (poddziałanie 6.1.1. Infrastruktura Kultury).

Zrewitalizowane ruiny krzyżackiego zamku mają stać się atrakcją turystyczną Szczytna. Zamek, który przez Polaków jest kojarzony z literacką postacią Juranda ze Spychowa, przeżył już w pierwszym dniu niemałe oblężenie. Po uroczystym otwarciu, w którym uczestniczyło wielu gości z regionu, udostępniony został wszystkim chętnym. Według  mocno szacunkowych danych  tego dnia zamek gościł ponad 5000 gości.

Wokół ruin biegnie fosa a do wnętrz prowadzą specjalnie położone mosty i brama wejściowa. Dostęp jest z czterech jego stron, w tym bezpośrednio z dziedzińca urzędu. Wstęp do ruin zamku jest bezpłatny i taki ma pozostać. Tuz obok mieści się Muzeum Mazurskie w Szczytnie, które zadba o ekspozycje wykopanych w trakcie prac artefaktów.

Jak zgodnie stwierdzili inwestorzy, wykonawcy i nadzór konserwatorski, była to niezmiernie trudna inwestycja.  Odkrywano w trakcie prac wiele cennych archeologicznie artefaktów, co wstrzymywało i podrażało projekt. Ponieważ budowa była prowadzona tuż przy Urzędzie Miasta Szczytno i Starostwie Powiatowym w Szczytnie, które mieszczą się w tym samym budynku, nadzór inwestorski był prowadzony w sposób ciągły od rana do wieczora, często bez wychodzenia z biura. Zarządzanie projektem było jednak prowadzone wzorowo i w pełnej, życzliwej współpracy inwestora i wykonawcy.

Jak przystało na przenosiny do czasów średniowiecza wokół ruin zamku zagościły drużyny rycerskie toczące zacięte pojedynki, łucznicy, mincerze bili okolicznościowe monety. Można było spróbować średniowiecznych potraw przyrządzanych w ówczesny sposób i według starożytnych przepisów. Oddawano wystrzały armatnie w kierunku Jeziora Domowego Dużego,  które słychać było zapewne w całej okolicy.

Nie zabrakło oczywiście Juranda, Danusi, a nawet wędrownego mnicha. To tu przecież Henryk Sienkiewicz umieścił Danusię, a później niezłomnego Juranda w krzyżackich rękach.

Ciekawostką jest to, że pracownicy urzędu byli przebrani zgodnie z modą obowiązującą w epoce. Sam burmistrz Szczytna wystąpił w stylowej cottardicie.

Nowe ruiny zamku krzyżackiego w Szczytnie będą niewątpliwe magnesem przyciągającym turystów do miasta. Już dziś warto planować odwiedziny.

Zamek będzie dostępny odwiedzających przez cały rok. Odbywać się tam będą różne wydarzenia kulturalne, spotkania, wystawy sezonowe.
Warto przypomnieć, że rok 2021 w Szczytnie jest Rokiem Krzysztofa Klenczona. W związku z tym organizowanych jest wiele wydarzeń mających upamiętnić tego wybitnego muzyka, którego życie związało ze Szczytnem.

W sobotę Urząd Miasta Szczytno otrzymał także certyfikat sieci miast Cittaslow.

Zamek

Historia szczycieńskiego zamku sięga 1350 roku, kiedy to na miejscu wcześniejszego, pruskiego grodziska założono drewniano-ziemną strażnicę obronną. Niespełna dwadzieścia lat później Litwini pod wodzą księcia Kiejstuta spalili strażnicę. Po tym wydarzeniu w latach 1370–1380 wybudowano murowany zamek na rzucie zbliżonym do kwadratu, w środku którego znajdowała się studnia. Od strony południowo-wschodniej rozciągało się przedzamcze. Było ono wraz z zamkiem otoczone murami obronnymi i fosą. Przedzamcze od zamku oddzielone było murem obronnym, w którym znajdowała się prowadząca do środka brama. Przed wybuchem wojny trzynastoletniej inwentarze zamkowe wymieniały: silos zbożowy, piwnice, kuchnię, słodownię, prochownię, kaplicę, poddasze służące jako skład mięsa, folwark bydlęcy, folwark zwyczajny, łaźnię, spiżarnię i snycernię. Trzymano tu też 26 kusz i 10250 bełtów oraz 43 hakownice.

Po likwidacji zakonu w 1525 roku, na zamku rezydował starosta książęcy. Służył też on za kwaterę w trakcie polowań księcia Albrechta oraz jego następców. W XVII wieku opustoszał, a w kolejnym stuleciu zaczął popadać w ruinę. Rozebrano wieżę i mury wraz z basztami. W latach 1766–1792 rozebrano północno-wschodnie skrzydło zamku, oraz górne kondygnacje pozostałych skrzydeł. Zasypano również południową fosę.  Przed II wojną światową w miejscu zamku zbudowano gmach ratusza. Zachowała się wysoka wieża zwana „Wieżą Juranda”, część zabudowy przedzamcza i fosa.

Fotoreportaż