26 IX 1944 wtorek, Wschód słońca 6.44, zachód 18.42, średnia temperatura powietrza 10 °C, zachmurzenie duże, deszcz.
Około godz. 4:00 rano rozpoczęła się ewakuacja mokotowskich oddziałów AK (wbrew rozkazowi gen. „Montera”).
Ppłk Józef Rokicki „Karol” nie otrzymawszy odpowiedzi na depeszę z prośbą o zezwolenie na ewakuację z Mokotowa, wycofuje oddziały do Śródmieścia. Gen. „Monter” nie uznał tej decyzji i nakazał „Karolowi” powrót na Mokotów, jednak „Karol” nie zdołał już wykonać tego rozkazu.
Jako jedni z pierwszych do kanałów zeszli ranni żołnierze „Radosława”, przybyli tu 20 IX.
Po nich, do kanałów weszło ok. 30 żołnierzy PAL, którzy jednak po jakimś czasie wrócili, gdyż okazało się, że Niemcy zasypali część kanałów.
Niemcy rozstrzeliwują 98 Powstańców wychodzących z kanału przy ul. Chocimskiej.
Ewakuację wstrzymano do czasu odnalezienia nowej trasy do Śródmieścia.
W tym czasie pozostałe oddziały broniły przed niemieckim naporem rejonu ostatniego włazu przy ul. Bałuckiego – walczyła tu m.in. drużyna z baonu „Parasol” i żołnierze z „Czaty 49”.
W pozostałych dzielnicach Niemcy nie przejawiają tego dnia większej aktywności koncentrując się na swoim głównym celu: opanowaniu Mokotowa.
„Biuletyn Informacyjny”, 26 IX
Rejonowa Delegatura Rządu na Warszawę-Południe wzywa wszelkiego rodzaju mechaników, monterów, ślusarzy kowali itp. do zgłaszania się do biura budowy studzien, ul. Wilcza 10.
Z inicjatywy biura wybudowano 40 studzien, które nie mogą być uruchomione wskutek braku sprzętu technicznego.
Od zgłoszenia się wyżej wymienionych fachowców zależy dalsze polepszenie zaopatrywania ludności w wodę.
1944 wrzesień 26, Warszawa (Śródmieście Południowe).
Odezwa Powstańczego Porozumienia Demokratycznego
Powstańcze Porozumienie Demokratyczne
W dniu 25 bm., demokratyczne organizacje w stolicy zawiązały Powstańcze Porozumienie Demokratyczne, które ogłosiło następującą odezwę:
Do społeczeństwa Stolicy!
Walka, jaką 8 tygodni toczy bohatersko społeczeństwo Warszawy, weszła w fazę decydującą. Armia Czerwona i Wojsko Polskie niosą pomoc i odsiecz umęczonej Stolicy, przygotowują ostateczne uderzenie, które przyniesie nam Wolność.
Nie tylko Warszawa, ale i cała Polska staje dziś w obliczu decydujących chwil.
Dzięki zwycięstwom sojuszniczej Armii Czerwonej, dzięki męstwu współdziałającego z nią Wojska Polskiego wkrótce już cała Polska odetchnie Wolnością, powstanie z gruzów, aby tworzyć nowe niepodległe życie.
W obliczu zadań, jakie stoją przed nami, doprowadzenie do końca walki z krwawym okupantem, uwolnienie polskiej ziemi, aż do ostatniego skrawka spod jarzma hitlerowskiego, oraz wzniesienie zrębów silnej, niepodległej i demokratycznej Polski, należy skupić wszystkie żywe i twórcze siły Narodu Polskiego. Nie interesy partii, grup, czy jednostek; lecz interes Narodu i Państwa Polskiego musi wskazywać nam drogę.
Wbrew tym wszystkim, którzy dziś jeszcze z krwi i cierpień Narodu pragną uczynić atut dla wąskich rozgrywek partyjnych, wszystkie ugrupowania demokratyczne Stolicy, spojone wspólnotą walki, stworzyły POWSTAŃCZE POROZUMIENIE DEMOKRATYCZNE.
Powstańcze Porozumienie Demokratyczne uznaje Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego za władzę wykonawczą Narodu.
Powstańcze Porozumienie Demokratyczne staje na tej drodze, po której kroczy PKWN – drodze współdziałania ze wszystkimi państwami sojuszniczymi, przede wszystkim zaś bliskiej współpracy ze Związkiem Sowieckim. Tylko w zgodnej sąsiedzkiej współpracy ze Związkiem Sowieckim ‘ Polska może odzyskać wydarte jej ziemie zachodnie i uregulować sprawę naszych granic wschodnich i północnych, oraz zabezpieczyć się przed nową katastrofą niemieckiej agresji.
Powstańcze Porozumienie Demokratyczne, zwracając dziś wszystkie swe siły do walk na barykadach Warszawy, współdziała ze spieszącym na odsiecz Wojskiem Polskim i Armią Czerwoną. Wyrazem tego współdziałania jest podporządkowanie Połączonych Sił Zbrojnych AL, PAL i KB gen. Roli-Żymierskiemu.
Po uwolnieniu Stolicy organizacje skupione w PPD staną do pracy nad odbudową i przebudową Polski w duchu społecznej sprawiedliwości, prowadzącej do utrwalenia ustroju demokracji i wolności, poprzez głębokie reformy uznanie pracy jako jedynego tytułu do udziału w dochodzie społecznym. Staną do pracy prowadzonej już dziś przez PKWN na ziemiach wyzwolonych.
Jednocząc swe wysiłki z Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego – PPD wzywa wszystkie ugrupowania i organizacje polityczne, aby wyzwoliło się spod presji szkodliwych i sprzecznych z interesami Narodu koncepcji, łączyły się z PPD, stawały do rzetelnej i trwałej współpracy z PKWN nad wyzwoleniem i odbudową Wolnej, Niepodległej i Sprawiedliwej Polski Ludowej.
Powstańcze Porozumienie Demokratyczne
Przedstawiciele KRAJOWEJ RADY NARODOWEJ
CENTRALNY KOMITET LUDOWY
Centralizacji Stronnictw Demokratycznych,
Socjalistycznych i Syndykalistycznych
RADA OBRONY NARODU
CENTRALNY KOMITET MŁODZIEŻY
„Głos Warszawy” 1944 nr 177, s. 1
Źródła:
- Maciej Kledzik, „Królewska 16”, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1984.
- Antoni Przygoński, „Udział PPR i AL w Powstaniu Warszawskim”, Książka i Wiedza, Warszawa 1970
- Almanach Powstańczy 1944 z kalendarzem na rok 2004, Miasto Stołeczne Warszawa, Warszawa 2003
- Witryna Internetowa: http://www.whatfor.prv.pl
