W najnowszym numerze redakcja Stolicy, jako pierwsza, publikuje– fragment nieznanej do tej pory powieści „Wilk” Marka Hłaski, której rękopis został odnaleziony po 60. latach.
Rzecz dzieje się na przedmieściach przedwojennej Warszawy, głównie biednego Marymontu. O związkach autora „Sonaty marymonckiej” z tą częścią miasta pisze Paweł Dunin-Wąsowicz w artykule „Hłaskowy Marymont”.
Przypadająca dzisiaj rocznica powstania w getcie i – miesiąc później – zburzenia Wielkiej Synagogi na Tłomackiem stały się okazją do rozmowy z Janem Jagielskim o trzech cmentarzach żydowskich w Warszawie. Informacje, jakie przekazał Stolicy, uzupełnia tekst Adriana Gajewskiego o najbardziej kontrowersyjnym żydowskim rzeźbiarzu międzywojnia Abrahamie Ostrzedze, twórcy nagrobków z elementami figuratywnymi. Redakcja szczególnie też polecam literacką impresję o Wielkiej Synagodze pióra Mosze Zonszajna.
Tekstem „Dzieje teatrów warszawskich” redakcja kibicuje rozpoczynającym się obchodom 250-lecia Teatru Narodowego, a zarazem rocznicy 250 lat teatru publicznego w Polsce. Teatr Narodowy jest też bohaterem artykułów opisujących dwukrotne otwieranie placówki: w niepodległej Rzeczypospolitej w 1924 r. i w 1949 r. – po odbudowie po zniszczeniach II wojny światowej.
W numerze zamieszczone są również m.in. wspomnienie o wielkim architekcie Józefie Szanajcy, rozmowę z wybitnym malarzem i grafikiem Józefem Wilkoniem oraz wywiad ze śpiewaczką i kompozytorką Agatą Zubel. Redakcja pisze też o tym, dlaczego trzeba koniecznie zobaczyć wystawę dzieł Olgi Boznańskiej w warszawskim Muzeum Narodowym.
Spis treści
Str. 8
Kronika miesiąca
Str. 10
Co nam budują w Warszawie?
Str. 12
Rękopis sprzed 60 lat
„Wilk” Marka Hłaski, fragment niepublikowanej dotychczas powieści
Jako pierwsi publikujemy fragment nieznanej do tej pory powieści Marka Hłaski, która ma szansę stać się sensacją na rynku wydawniczym. Jej rękopis został odnaleziony po 60 latach we Wrocławiu, w pozostałych po pisarzu archiwaliach.
Str. 16
Hłaskowy Marymont
Paweł Dunin-Wąsowicz
250 LAT TEATRU NARODOWEGO
Str. 18
Dzieje teatrów warszawskich
Krzysztof Janusz Falkowski
W 1578 r. nastąpiło wydarzenie, które dało początek historii stołecznych teatrów. Z okazji zaślubin Jana Zamoyskiego z Krystyną Radziwiłłówną w Jazdowie pod Warszawą – na specjalnie zbudowanym podium z płaską dekoracją „pięknie malowaną” – wystawiono „Odprawę posłów greckich” Kochanowskiego.
Str. 23
Oczami cudzoziemca
błyskotliwa recenzja spektaklu „Mazepa” Juliusza Słowackiego, pokazanego w Teatrze Narodowym z okazji jego otwarcia w 1924 r.
Str. 27
Powojenne teatrowisko
Tomasz Mościcki
Po II wojnie architekci, wykorzystując fakt całkowitego zniszczenia wnętrz kompleksu Corazziego na placu Teatralnym, snuli różnorakie wizje odbudowy. Tymczasem okazałe teatralne ruiny służyły władzom nowej, „demokratycznej” Polski jako trybuna honorowa, z której przyjmowały manifestacje pierwszomajowe.
Str. 31
Trzy cmentarze żydowskie
Rafał Dajbor rozmawia z Janem Jagielskim z Żydowskiego Instytutu Historycznego
Str. 36
Sztuka wbrew zakazom
Adrian Gajewski o Abrahamie Ostrzedze, twórcy nagrobków-dzieł sztuki na cmentarzu Żydowskim przy Okopowej
Problemy zaczęły się, kiedy Ostrzega, chcąc przełamać żydowski zakaz tworzenia wizerunków ludzkich, zaczął wykonywać nagrobki z elementami figuratywnymi. Wywołało to tak wielkie oburzenie starozakonnych, że od połowy lat 20. rzeźbiarz stał się persona non grata na wolskim kirkucie.
Str. 40
Jak się modlili Żydzi na Tłomackiem,
czyli przedwojenna Wielka Synagoga przy placu Tłomackie 7 oczami Mosze Zonszajna
Str. 44
Wrzesień ’39 z lotu ptaka
Robert Marcinkowski
Str. 46
Filar awangardy Józef Szanajca
Grzegorz Mika
Szanajcy, autora ponad 150 prac architektonicznych, oczywiście nie można rozpatrywać bez Bohdana Lacherta, współpracownika, przyjaciela, towarzysza. Tworzyli nierozerwalny duet, projektując w Warszawie – i nie tylko – obiekty odważne, wyraziste i nierzadko rewolucyjne.
Str. 51
Marzenie o kilku ulicach
Jacek Fedorowicz
Str. 52
Głos jest dla mnie instrumentem
z Agatą Zubel, śpiewaczką i kompozytorką, rozmawia Marcin Mierzejewski
Str. 57
Olga Boznańska, malarka charakterów
Bożena Pysiewicz
Ekspozycja „Olga Boznańska (1865-1940)” w Muzeum Narodowym w Warszawie – oprócz 150 obrazów artystki – przedstawia fotografie i pamiątki z nią związane: przybory malarskie, sztalugę, fotel, na którym sadzała modeli, biurko czy zegar. Wystawę trzeba obejrzeć obowiązkowo.
Str. 59
Bramy i podwórka
Maria Terlecka
Str. 60
Cętki, paski, pręgi…
rozmowa z wybitnym malarzem i grafikiem Józefem Wilkoniem z okazji jego 85. urodzin
Str. 64
O wystawie Andrzeja Wróblewskiego
Anna Cymer
Na wystawie w Muzeum Sztuki Nowoczesnej obrazy Andrzeja Wróblewskiego po raz pierwszy nie zostały powieszone na ścianach, lecz ustawione na specjalnych stelażach, tak aby widz mógł zobaczyć każdy z obu stron – bo, jak się okazuje, Wróblewski bardzo często malował po obu stronach płótna.
Str. 67
Notatnik warszawski
Str. 71
Stolica czyta
Str. 74
Do gry wchodzą gry
Anna Kalinowska
W gry planszowe ludzie grali od tysiącleci we wszystkich zakątkach świata, traktując je nie tylko jako rozrywkę, ale też jako formę nauki czy nawet modlitwy. W Polsce wydają je dzisiaj nawet takie instytucje, jak Muzeum Powstania Warszawskiego czy Instytut Pamięci Narodowej.
Str. 76
Zwierzę w mieście
Kury jak pisanki
Str. 77
W kwietniu „Stolica” pisała
Str. 78
Warszawa na starej fotografii
