Emerytowane dorożki

Dorożka na warszawskiej ulicy 1937 r. Fot. NAC
Dorożka na warszawskiej ulicy 1937 r. – W oczekiwaniu na klienta.
fot. NAC

Dwaj najstarsi warszawscy dorożkarze odeszli właśnie na emeryturę.

Pan Krzysztof Szczepański skończył 77 lat, pan Zbigniew Wiśniewski 74.
Dwaj najstarsi warszawscy dorożkarze odeszli właśnie na emeryturę.

Prezydent stolicy podziękował im za pielęgnowanie miejskich tradycji przez ponad 40-letnią pracę na koźle.

Na warszawskiej starówce w od wielu lat funkcjonowało siedem dorożek. W ostatnich latach liczba ta ulegała zmniejszeniu i dziś pozostały dwie dorożki, a dwie kolejne wrócą prawdopodobnie wiosną.

W 2022 roku zakończyli działalność dwaj najstarsi dorożkarze, działający na Starym Mieście od ponad 40 lat: pan Krzysztof Szczepański i pan Zbigniew Wiśniewski.

Dorożkarz Krzysztof Szczepański Fot. Artur Tomaszewski
Dorożkarz Krzysztof Szczepański – Dbałość o „jednostkę napędową” to pierwsza hipoteka.
fot. Artur Tomaszewski

Następców brakuje. Śródmiejski Zarząd Terenów Publicznych wyjaśnia, że coraz trudniej docierać codziennie ze stajni na obrzeżach miasta na Starówkę. I dodaje, że w ostatnich latach otrzymywał wielokrotnie uwagi od osób zatroskanych pracą koni w warunkach miejskich.

Rafał Trzaskowski, Prezydent Warszawy, napisał w podziękowaniu za ich wieloletnią pracę:

Dziękuję panu Krzysztofowi i panu Zbigniewowi za wieloletnią pracę nie tylko w roli dorożkarzy, ale także kustoszów stołecznych tradycji. Przejazd dorożką zawsze dostarczał odwiedzającym Warszawę turystom niezapomnianych przeżyć, dzięki którym w pamięci pozostawało nasze miasto i koloryt Starego Miasta.

Złote lata

Ojciec pana Zbigniewa był przedwojennym dorożkarzem.
Po wojnie pracował z koniem przy odgruzowaniu Warszawy, a potem wrócił do dorożkarstwa. Po nim fach przejął syn i w 1982 roku zarejestrował działalność „dorożka konna”.

Pan Krzysztof również przejął zawód po swoim ojcu.
W 1978 r., kiedy ojciec zachorował wsiadł na dorożkę i jak zobaczył zarobek po paru kursach, porzucił pracę w fabryce.

Lata 80. obaj wspominają jak złote lata.
Dorożki czekały na klientów na rynku Starego Miasta.
Wieczorem ustawiały się pod Bazyliszkiem, który był czynny do 23., a potem przenosiły się na sąsiednią pierzeję pod Krokodyla, gdzie był dancing do 3. rano. Wozili gwiazdy – pan Zbigniew pamięta Marylę Rodowicz, Krzysztofa Krawczyka – inżynierów z Jugosławii, którzy budowali nowoczesne biurowce albo dorabiających się u schyłku komuny badylarzy.

Dorożkarze wspominają:

Goście kazali wieźć się do hoteli, do innych lokali w mieście albo… do taksówki, bo samochody nie mają wjazdu na Starówkę i taksówkarze musieli czekać przy placu Zamkowym.

W dzień zaś woziło się turystów, zwłaszcza zagranicznych.
Dlatego w tym zawodzie nie było wakacji – bo w lecie turystów najwięcej. Nie było też sobót i niedziel, wtedy na Starówkę waliła cała Warszawa.

Stefan Wiechecki z warszawskim dorożkarzem. Fot. NAC
Stefan Wiechecki z warszawskim dorożkarzem. – Przejazd okolicznościowy w 30. rocznicę twórczości Wiecha.
fot. NAC

Koń nie samochód

W ostatnich latach obaj widzą piętrzące się kłopoty. Pan Krzysztof trzymał konia w stajni na Tatarskiej, coraz trudniej było dojechać na Starówkę przez zakorkowane miasto. Pan Zbigniew – na swoim podwórku na Żoliborzu. I kiedy dookoła przybyło bloków i samochodów, coraz trudniej było mu wyjechać z bryczką przez ciasne osiedlowe uliczki.

Pan Zbigniew opowiada:

Koń to nie samochód, to obowiązek. Nawet w wolny dzień musi pan iść do niego trzy razy dziennie, nakarmić, oporządzić. No i trzeba go podkuć, co sześć tygodni.

Dawniej w Warszawie byli kowale, ale ostatni zwinął się z Siennej 20 lat temu. Pan Zbigniew opowiada, że musiał co sześć tygodni wsiadać w samochód, jechać 40 km za Warszawę i przywieźć kowala, żeby podkuł konia. Koszt – 500 zł za cztery podkowy plus benzyna.

Za kurs po Starówce dorożkarz bierze średnio 100 zł. Ale kiedy uwzględnić koszty utrzymania konia i składki przedsiębiorcy, to zarobki okazują się już nie takie wielkie.

Pan Krzysztof ubolewa:

Teraz ludzie się nie umieją bawić. Myśmy pracowali co najmniej do 1. w nocy, a teraz dorożki zjeżdżają o 18. Życie nocne się skończyło – .

Pan Zbigniew, który sprzedał już swojego konia, podsumowuje:

My byliśmy jak ostatni Mohikanie.

Pan Krzysztof też wie, że będzie musiał to zrobić, ale na razie jeździ do niego, karmi i czyści. Nie może się z nim rozstać.

Prezydent stolicy, Rafał Trzaskowski, w podziękowaniu za wieloletnią pracę wysłał obu najstarszym warszawskim dorożkarzom list, dyplomy pamiątkowe i drobne upominki.

13 stycznia 2023 20:28
[fbcomments]