Na Bulwarach Wiślanych (gen. Pattona) będzie można oglądać wystawę Muzeum Karykatury.
Wystawa zatytułowana Żartownik Lengrena. Zbigniew Lengren 1919-2003, przygotowana przez Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego w Warszawie, prezentuje żarty rysunkowe, humor prasowy, satyryczno-humorystyczne „fotorysunki”, ilustracje i projekty scenograficzne Artysty.
Kolejno wymienione elementy wystawy tworzą jej narrację, prowadząc widza przez świat zaskakujących i pełnych humoru skojarzeń. Twórczość Zbigniewa Lengrena kojarzona jest zwykle z postacią Profesora Filutka i kilkuobrazkowymi historyjkami o jego zabawnych przygodach, które od 1948 r. przez dziesiątki lat mogli śledzić czytelnicy tygodnika „Przekrój”.
Ekspozycja przybliża również interesujące materiały o charakterze dokumentalnym, w tym fotografie z archiwum rodzinnego Lengrena.
Prezentowane prace pochodzą z kolekcji Rodziny Artysty oraz ze zbiorów Muzeum Karykatury im. E. Lipińskiego w Warszawie.
Kiedy i gdzie?
Wystawę będzie można oglądać od 28 lipca do 2 września na Bulwarach Wiślanych w pawilonie Galeria Przy Plaży (Bulwar gen. George’a Smitha Pattona).
Żartownik Lengrena.
Zbigniew Lengren 1919-2003
wystawa z cyklu „Mistrzowie karykatury polskiej”
28 VII – 2 IX 2018
Zbigniew Lengren,
1919 Tuła (Rosja) – 2003 Warszawa.
Rysownik, ilustrator, autor tekstów satyrycznych, związany z kabaretem i Telewizją Polską, twórca literatury dziecięcej.
W 1938 rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, które krótko kontynuował po wojnie na otwartym w Lublinie Wydziale Architektury tej uczelni. W Lublinie przebywał w latach 1944–1945. Pełnił wówczas funkcję sekretarza Zarządu ZPAP, uczestnicząc w pierwszej zorganizowanej przez Związek wystawie. W 1944 zadebiutował jako rysownik, podejmując współpracę z satyrycznym „Stańczykiem” i „Żołnierzem Polskim”. W
latach 1945–1950 studiował malarstwo u prof. Tymona Niesiołowskiego na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dyplom uzyskał w 1951. W czasie studiów uczył rysunku i historii kostiumu w toruńskim Technikum Odzieżowym.
W okresie studenckim rozpoczął działalność kabaretową oraz współpracę z tygodnikami „Przekrój” i „Szpilki”. Jednocześnie w rozgłośni radiowej Toruń-Bydgoszcz współtworzył audycję „Przy sobocie po robocie” i prowadził coniedzielny, autorski program „Pieśń dżungli”. W 1952 zaangażowany przez Jerzego Jurandota w jego Teatrze Satyryków w Warszawie. Rysował dla czasopism: „Film” (cykl „Z przygód operatora Kręciołka” 1950), „Ilustrowany Kurier Polski”, „Kaktus” (1959), „Mucha” (1949), „Playboy”, „Przekrój” (cykl „Profesor Filutek” w latach 1948–2003), „Rózgi” (1946), „Szpilki”, „Świat” (1952–1968), „Trybuna Robotnicza” (coniedzielny felieton rysunkowy).
W większości wymienionych czasopism publikował humorystyczne rysunki o tematyce obyczajowej. Popularność przyniosła artyście pierwsza duża publikacja „100 żartów rysunkowych” (1956) ze wstępem Kazimierza Rudzkiego.
Zasłynął jako twórca postaci Profesora Filutka z „Przekroju”. Twórczość rysunkowa Lengrena popularyzowana była za granicą. Wiele książek z jego rysunkami wydano w Niemczech, w tym monumentalną „Das dicke Buch Lengren” (1974), zawierającą nie tylko rysunki, ale też przedruki żartobliwych artykułów prasowych Lengrena o charakterze poradnikowym. Niektóre książki autorskie wydawane były m.in. w niemieckiej i rosyjskiej wersji językowej. Przygody Profesora Filutka wydano też w Chinach. Ważną część spuścizny stanowi twórczość dla dzieci – zarówno książki autorskie z własnymi ilustracjami, jak i ilustracje do książek innych autorów. Tworzył również karykatury portretowe (głównie artystów, aktorów, literatów) oraz „portrety liryczne” czy „głowy z wyobraźni” – jak je określał. Zajmował się również fotografią. Tworzył i wystawiał żarty fotograficzne, które nazywał „fotorysunkami”. Autor drobnych form literackich: wierszy, fraszek, aforyzmów oraz parodii literackich.
W latach 1952–1958 współpracował z warszawskimi teatrami jako autor tekstów, aktor, konferansjer i scenograf: Teatr Satyryków, Teatr Estrada, Teatr Satyry „Buffo” (tu również rysując na żywo w takt muzyki, co nazywał „meloplastyką”), Teatr na Żoliborzu (późniejszy Teatr Komedia). Sporadycznie projektował plakaty teatralne, filmowe, propagandowe i komercyjne.
Od końca lat 50. współpracował z TVP, prowadząc programy: kabaret „Tele-Mele”, „Czarny humor po polsku”, „Żartoteka”. Pisał teksty do telewizyjnego „Wielokropka”. Redaktor Działu Rozrywki TVP oraz autor programów na dobranoc dla dzieci (adaptacja tekstów, scenografie, prowadzenie).
Współautor filmów animowanych zrealizowanych przez Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej: „Tajemnica starego zamku” 1956 (reż. W. Giersz), „A krawcy niech będą krawcami” 1961 (reż. Z. Czernelecki); filmy z Filutkiem: trzy w reż. W. Nehrebeckiego: „Profesor Filutek w parku” (z Wytwórnią Filmów Fabularnych w Łodzi, 1955), „Dziwny sen profesora Filutka” (1956) i „Zryw na spływ” (1956) oraz w reż. W. Wajsera – „Pojedynek profesora Filutka” (1956) i w reż. Z. Czerneleckiego – „Milleniowa przygoda” (1962). Autor scenariuszy i scenografii do filmów: „Murzynek” (1960; reż. J. Kędzierzawska); „O małej Kasi i dużym wilku” (1963; reż. W. Nehrebecki). Aktor w filmie dokumentalnym propagującym sport: „55 czyli o potrzebie ruchu” (1978; reż. S. Kokesz).
Nagrody i wyróżnienia:
1964 Montreal, Międzynarodowy Salon Karykatury – IV nagroda; 1988 – Złota Szpilka z Wawrzynem; Eryk 2001 – wyróżnienie SPAK; Ławeczka 2003 – wyróżnienie SPAK. Odznaczenia: 1955 – Złoty Krzyż Zasługi; 1977 – Order Uśmiechu.
Opracowanie biogramu: Karolina Prymlewicz
Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
mieści się w pobliżu placu Zamkowego przy ul. Koziej 11 w Warszawie.
Jest to jedyna instytucja tego typu w Polsce i jedna z nielicznych w Europie.
Muzeum Karykatury w Warszawie powstało w roku 1978. Jego twórcą, a później długoletnim dyrektorem był znakomity rysownik i satyryk Eryk Lipiński. Idea powstania Muzeum Karykatury nurtowała go już na początku lat 60. XX wieku.
Najpierw Muzeum działało jako Oddział Muzeum Literatury, by w 1983 roku uzyskać samodzielność i stałą siedzibę w dawnej oranżerii Pałacu Prymasowskiego przy ul. Koziej.
Pierwotny zbiór 2500 obiektów rozrósł się do kolekcji ponad 20-tysięcznej.
Zawiera ona wiele arcydzieł karykatury polskiej i światowej – od XVIII-wiecznych po najnowsze.
W 2018 roku instytucja obchodzi Jubileusz 40-lecia swojej działalności oraz 110. rocznicę urodzin jej założyciela.
