„Wiersze cytowane” są efektem więzi między tłumaczką a przekładanymi wierszami. Książkę opisuje Roman Soroczyński.
Wiersze cytowane Anny Bańkowskiej – to trzeci tomik z Kolekcji Literatury, wydawanej przez Oddział Warszawski Stowarzyszenie Pisarzy Polskich i Instytut Literatury.
Anna Nasiłowska, współredagująca serię:
Tłumaczenia poetyckie Anny Bańkowskiej są znakomite, jesteśmy szczęśliwi, że możemy się nimi podzielić z czytelnikami.
Genezę powstania Wierszy cytowanych wyjaśniła poetka – tłumaczka we wstępie. Na zlecenie autorów powieści tłumaczyła fragmenty wierszy, które służyły jako motto całych utworów, poszczególnych rozdziałów czy cytatów. Z przywiązania do tłumaczonego wersu rodziła się więź między tłumaczką a całymi wierszami, z których wybierano cytaty. Postanowiła przetłumaczyć najczęściej cytowane wiersze i oddać je polskiemu czytelnikowi.
Anna Bańkowska zajmuje się przekładami literackimi od lat dziewięćdziesiątych. Najchętniej tłumaczy ambitną beletrystykę, nie stroni od kryminałów, uchodzi za znawczynię życia i twórczości Agathy Christie i Daphne du Maurier. Opublikowała ponad 70 książek, ma też na koncie ponad 30 przekładów poetyckich.
W zbiorku Wiersze cytowane znalazły się tłumaczenia poetyckie autorów anglojęzycznych z preromantyzmu, romantyzmu i postromantyzmu oraz przełomu wieków XIX i XX:
- Roberta Burnsa – narodowego poety szkockiego, prekursora romantyzmu z XIX wieku (twórcy uwielbianego przeze mnie utworu Jęczmienne łany, który spopularyzował Mieczysław Święcicki);
- Elizabeth Barret Browning – jednej z najbardziej rozpoznawalnych poetek angielskich XIX wieku (dzięki autorstwu Sonetów z portugalskiego);
- Percy Bysshe Shelley – angielskiego przedstawiciela romantyzmu, męża słynnej Mary Shelley, której powieść gotycka Frankenstein zapoczątkowała nurt literatury grozy;
- Alfreda Tennysona – XIX-wiecznego poety postromantyzmu wiktoriańskiego, uhonorowanego tytułem „poeta laureatus” (z łacińskiego [za Słownikiem 100 tysięcy potrzebnych słów pod red. profesora Jerzego Bralczyka, PWN, Warszawa 2005]) poeta uwieńczony wieńcem laurowym; wyróżnienie stosowane w kulturze antycznej i renesansowej – przyp. RS);
- Edwarda Leara – wybitnego rysownika i ilustratora epoki wiktoriańskiej, który zasłynął jako twórca limeryków;
- Hilaire Belloca – angielskiego pisarza i poety z przełomu XIX i XX wieku, historyka, reprezentanta nurtu katolickiego, autora wierszy dla dzieci;
- Emily Dickinson – XIX-wiecznej amerykańskiej poetki, której wiersze tłumaczyli min. Kazimiera Iłłakowiczówna, Stanisław Barańczak, Maciej Maleńczuk, Jacek Dehnel;
- Jamesa Elroy Fleckera – angielskiego pisarza z przełomu XIX i XX wieku, którego śmierć w wieku 30 lat uznano za wielką stratę dla literatury angielskiej;
- Ruperta Brooke – angielskiego poety zaliczanego do pokolenia I wojny światowej;
- Rudyarda Kiplinga – angielskiego prozaika i poety, twórcy Księgi dżungli, laureata literackiej Nagrody Nobla w 1907 roku;
- Alana Seegera – amerykańskiego poety wojennego, który walczył i zginął w Legii Cudzoziemskiej podczas I wojny światowej.
Obok wymienionych anglojęzycznych poetów pojawia się, ze swoim słynnym Królem Olch, Johann Wolfgang Goethe – najwybitniejszy przedstawiciel niemieckiego preromantyzmu, znany również jako twórca Fausta.
Większość wybranych twórców łączy wiek XIX, w którym żyli i tworzyli, oraz romantyzm jako dominujący styl poezji. Inną, mniej liczną, grupę stanowią poeci – reprezentanci pokolenia I wojny światowej. Należy do niej Alan Seeger, którego wiersz Ze śmiercią mam dzisiaj rendez-vous zamyka kolekcję wierszy cytowanych. Żeby jednak nie kończyć opisu książki smutnym utworem, zacytuję Świąteczne życzenia, których autorem jest Hilaire Belloc:
Niech wrogów moich wyżre trąd!
Wesołych Świąt. WESOŁYCH ŚWIĄT!
Wszystkie utwory, zamieszczone przez Annę Bańkowską w zbiorze Wiersze cytowane, mają w sobie coś wyjątkowego: zachwycający język poetki – tłumaczki. Redaktor tomu, Andrzej Appel, zaznaczył na okładce tomiku:
Propozycja translatorska Anny Bańkowskiej to rzecz jedyna w swoim rodzaju.
Natomiast Anna Bańkowska napisała we wstępie, że marzy jej się solidny gruby tom, w którym „znalazłoby się miejsce na różne przekłady tego samego wiersza”.
Na razie P.T. Czytelnicy muszą zadowolić się stosunkowo cienkim tomikiem Wiersze cytowane, który wielu spośród nas pozwoli odkryć wartość tłumaczonych utworów.
Anna Bańkowska
Wiersze cytowane
- Redakcja: Andrzej Appel
- Korekta: Małgorzata Strękowska-Zaremba
- Projekt graficzny i skład: Tunia
- Ilustracje: Dorota Suwalska
- Wydawca: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Warszawa i Instytut Literatury, 2020
- ISBN: 978-83-66359-87-1 oraz 978-83-938439-9-2
- Redakcja serii Kolekcja Literacka:
Piotr Müldner-Nieckowski
Anna Nasiłowska
Małgorzata Karolina Piekarska
