„Otchłań przyzywa otchłań” to hasło 14. edycji Festiwalu Nowe Epifanie organizowanego przez Centrum Myśli Jana Pawła II.
Festiwal rozpocznie się 22 lutego i potrwa do 2 kwietnia. W programie: premiery teatralne, pokazy gościnne, wystawa, potańcówka, koncerty muzyki dawnej oraz kulinaria. Bilety można nabyć przez stronę noweepifanie.pl, sprzedaż obsługuje system kicket.com oraz kasy teatrów.
Otchłań przyzywa otchłań – więc nawałnicą wściekłą, na moje serce spadło udręczeń całe piekło.
To słowa Psalmu XLI w tłumaczeniu Wiktora Gomulickiego. Wiele osób w dzisiejszych, niełatwych czasach może się podpisać pod tymi wersami. Intencją psalmisty jest jednak opowieść o przejściu przez otchłań jako doświadczeniu ubogacającym.
WIDEO – PROGRAM
Michał Senk, dyrektor Centrum Myśli Jana Pawła II:
„O ukochana siostro ma, Ismeno, czy ty nie widzisz, że z klęsk Edypowych żadnej na świecie los nam nie oszczędza? Pamiętam do dziś…” – tak Jan Paweł II cytował w jednej z homilii kwestię granego przez siebie Hajmona z wystawianej wiele, wiele lat wcześniej, jeszcze w gimnazjum „Antygony” Sofoklesa. Tak już jest, że teatr, stawiając pytania o sprawy najwyższej wagi, potrafi wyryć w nas trwały ślad, poruszyć, wzburzyć, skłonić do refleksji. Byłoby źle, gdyby pozostawiał nas obojętnymi.
Dlatego razem z naszą teatralną publicznością z ciekawością wypatrujemy premier rozpoczynającego się Festiwalu Nowe Epifanie. W tegorocznej, 14. już edycji, zaproszeni do projektu artyści wzięli na warsztat otwierający szeroką przestrzeń interpretacyjną temat otchłani. Pojęcie to prowadzi nas od prostych skojarzeń z czeluściami piekielnymi aż do konieczności konfrontacji z bezmiarem ludzkiej pustki i cierpienia, i do stawiania pytań o sens i nadzieję. Jestem przekonany, że Centrum Myśli Jana Pawła II oraz sceny partnerskich instytucji kultury, stołecznych teatrów i muzeów, staną się po raz kolejny miejscem spotkania, artystycznego przeżycia i wymiany myśli.
TEATR
Paweł Dobrowolski, dyrektor Festiwalu:
14. edycję Festiwalu Nowe Epifanie chcemy poświęcić właśnie pojęciu otchłani. Łacińskie słowo „limbus”, tłumaczone jako otchłań, ma swoje bardziej precyzyjne odpowiedniki, takie jak krawędź, skraj czy też granica. Otchłań nie znajduje się więc w centrum. Chrześcijaństwo przez wieki sytuowało ją na krawędzi piekła – jako miejsce, które do końca piekłem nie jest, ale pozostaje pod jego wpływem. Ten topograficzny rys wydaje się jednak dzisiaj mniej istotny od wyobrażenia otchłani jako egzystencjalnej, bezdennej ciemności, agresywnej siły wkradającej się w życie człowieka w postaci pustki, samotności, bezwładu i depresji. Otchłań wyrzuca nas więc ze zwyczajnych ram, kierując w przestrzeń przejściową, niedookreśloną, stanowiącą dla nas wyzwanie, nierzadko ściągającą nas na dno.
Program teatralny Nowych Epifanii otworzy premiera „Gości Wieczerzy Pańskiej” w reżyserii Tomasza Fryzła. Ten, bazujący na filmie Ingmara Bergmana spektakl, opowiada o otchłani człowieka zawieszonego między dawną nadzieją, a aktualnie doświadczanym jej brakiem. Jakie pytania może nam zadać dzisiaj bohater wykreowany ponad 60 lat temu, w zupełnie innym kontekście historycznym?
Nasza kultura od wieków umieszczała w otchłani, czyli na krawędzi społeczeństwa, złoczyńców, heretyków i heretyczki, a także… przyszywane matki. Błażej Biegasiewicz, w przedstawieniu „Macochy”, stara się wydobyć je z piekła kulturowych klisz i uprzedzeń.
Z kolei „Tęsknica” w reżyserii Pameli Leończyk to medytacja nad wygnaniem, utratą i rozpaczliwymi próbami wypełnienia pustki po tym, co musieliśmy opuścić.
W ramach rozważań chcemy też zdefiniować współczesną, dostępną nam na co dzień otchłań. Spektakl „Inferno” w reżyserii Wery Markowskx to oparta na „Boskiej Komedii” Dantego wędrówka po kolejnych kręgach prywatnego piekła zawieszonego w internetowej próżni między prawdą a fikcją. Czy social media są nową otchłanią? Jak w głębi tej otchłani odnajduje się sam artysta?
Jako zwieńczenie programu teatralnego gościnny spektakl z Narodowego Starego Teatru w Krakowie. „Arianie” w reżyserii Beniamina Bukowskiego to przedstawienie, które przygląda się fenomenowi jednego z najbardziej fascynujących ruchów religijnych, intelektualnych i społecznych, jakie działały na ziemiach Rzeczpospolitej w XVI i XVII wieku. Uznane one zostały przez Kościół Katolicki za herezję i strącone w otchłań niebytu.
Program:
- 24, 25, 266 lutego, Goście Wieczerzy Pańskiej, reż. Tomasz Fryzeł, Nowy Teatr
- 9,10 marca, Macocha, reż. Błażej Biegasiewicz, Komuna Warszawa
- 18, 19 marca, Tęsknica, reż. Pamela Leończyk, Teatr Powszechny
- 24,25 marca, Inferno, reż. Wera Makowsx, TR Warszawa
- 2 kwietnia, Arianie, reż. Beniamin Bukowski, Komuna Warszawa
MUZYKA
Program muzyczny otworzy potańcówka ostatkowa, do której przygrywać będzie polsko-białoruski zespół Hajda Banda / Гайда Банда.
W kolejnych dniach Adam Strug – stały gość Festiwalu – wykona „Pieśni z otchłani”, Maria Erdman wraz ze Zbigniewem Pilchem zaprezentują program „Testament”, a zespół Vox Imaginaria, specjalnie na zamówienie Festiwalu przygotował koncert muzyki schyłku średniowiecza „Deduto sey. Świat jako otchłań”.
Program:
- 21 lutego, Potańcówka ostatkowa, Hajda Banda / Гайда Банда, Państwowe Muzeum Etnograficzne
- 4 marca, Pieśni z otchłani, Adam Strug, Kościół Ewangelicko-Reformowany
- 17 marca, Testament, Maria Erdman, Kościół Ewangelicko-Reformowany
- 1 kwietnia, Deduto sey. Świat jako otchłań, Vox Imaginaria, Muzeum Narodowe w Warszawie, Galeria Sztuki Średniowiecznej, koncert
