Rzeźby w Ogrodzie Saskim

Otwarty w 1727 roku Ogród Saski był pierwszym udostępnianym ogrodem miejskim w Warszawie. Jedynym zachowanym do dziś śladem rokokowym w założeniu parku jest niekompletny zespół rzeźb, będących dziełem wysokiej klasy artystów warszawskich czynnych w połowie XVIII wieku

Rzeźby w Ogrodzie Saskim to zespół dwudziestu jeden barokowych rzeźb, zlokalizowanych we wschodniej części Ogrodu Saskiego, na jego głównej osi, a na tyłach Grobu Nieznanego Żołnierza oraz fontanny Henryka Marconiego.

Rzeźby ustawione obecnie na postumentach są tylko echem dawnej świetności Ogrodu Saskiego. Rzeźby powstały w III ćwierci XVIII wieku oraz na początku XIX wieku w warsztatach między innymi Jana Jerzego Plerscha, Franciszka Ksawerego Deybla, Jana Jerzego Donata czy Józefa Vinache’a, początkowo mogło ich być nawet siedemdziesiąt.

Barokowe i rokokowe rzeźby były pierwotnie pozłacane i przedstawiały różne pojęcia, żywioły, sztuki i nauki. W XIX wieku zostały wywiezione do Rosji, ale wkrótce odtworzono je jako kamienne.

Rzeźby saskie są personifikacjami pór roku, cnót, cech umysłu, sztuki i nauki. W dużej mierze to rekonstrukcje. Zostały ustawione dowolnie, nie układając się w żaden konkretny program. Znacznie różnią się od siebie warsztatowo i choć można dostrzec w niektórych z nich pewne podobieństwa – wszelkie atrybucje są mocno niepewne.

Niekompletny obecnie zespół rzeźb w warszawskim Parku Saskim ukazuje mały procent pierwotnego XVIII-wiecznego założenia. Jednak nawet w obecnym stanie można zrozumieć idee, jakie przyświecały autorom koncepcji tematyki rzeźb w parku.

Prezentowana niżej lista prezentuje rzeźby ustawione kolejno, zaczynając od strony południowej:

• „Intelekt” (na cokole napis „Jowisz”)
• „Sprawiedliwość”
• „Wenus w typie Pudlica (Wstydliwa)”
• „Jesień”
• „Arytmetyka”
• „Architektura wojskowa”
• „Poezja„ (na cokole napis „Muzyka”)
• „Geografia”
• „Inteligencja”
• „Wiedza / Nauka„
• „Mądrość / Sława„
• „Pouczenie„ (na cokole napis „Prawda”)
• „Inwencja” (na cokole napis „Twórczość”)
• „Astrologia” (na cokole napis „Astronomia”)
• „Malarstwo”
• „Rzeźbiarstwo”
• „Medycyna”
• „Zima„
• „Flora”
• „Chwała”
• „Rozum„ (na cokole napis „Historia”)