Czy 2 października będzie Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy?

Ludność cywilna Warszawy w drodze do obozu przejściowego Dulag 121 w Pruszkowie
Ludność cywilna Warszawy – w drodze do obozu przejściowego Dulag 121 w Pruszkowie
fot. Leher (Bundesarchiv) (Wikimedia)

Do Sejmu RP wpłynął projekt ustawy w sprawie ustanowienia dnia Dnia Pamięci na 2 października.

Jest nadzieja, że jeszcze w tym miesiącu Sejm RP uchwali ustawę o Dniu Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy. Jest nadzieja, że jeszcze w tym roku będzie można uczcić w ten dzień wszystkich cywilnych uczestników Powstania Warszawskiego.

Powstanie i jego konsekwencje dotykały wszystkich Polaków, wszyscy je przeżywali i brali w nim udział w sposób bezpośredni lub pośredni. Dlatego należy się cieszyć, że to Sejm RP będzie głosował Uchwałę, i że dotyczyć będzie całej Polski.

Będzie to dzień wspomnień o tych, którzy stracili życie w Powstaniu Warszawskim, ale i o tych, którzy je ocalili choć stracili wszystko. Dorobek pokoleń, pamiątki o nich, domy, mieszkania, ukochane ulice, ogrody i drzewa. Wyszli z ukochanego miasta na poniewierkę i wtedy przygarniali ich rodacy, udzielali schronienia, okrycia, pocieszenia…

Do Pani Marszałek Sejmu RP, Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, na podstawie art. 33 regulaminu Sejmu, wnieśli projekt uchwały w sprawie ustanowienia dnia 2 października Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy niżej wymienieni posłowie:

  1. Elżbieta Achinger;
  2. Tadeusz Arkit;
  3. Jerzy Borowczak;
  4. Krzysztof Brejza;
  5. Stanisław Chmielewski;
  6. Grażyna Ciemniak;
  7. Piotr Cieśliński;
  8. Ewa Drozd;
  9. Elżbieta Gapińska;
  10. Lidia Gądek;
  11. Rafał Grupiński;
  12. Bożena Kamińska;
  13. Sławomir Kowalski;
  14. Iwona Kozłowska;
  15. Ligia Krajewska;
  16. Marek Krząkała;
  17. Jan Kulas;
  18. Tomasz Lenz;
  19. Zofia Ławrynowicz;
  20. Izabela Katarzyna Mrzygłocka;
  21. Małgorzata Niemczyk;
  22. Lucjan Marek Pietrzczyk;
  23. Damian Raczkowski;
  24. Halina Rozpondek;
  25. Beata Rusinowska;
  26. Marek Rząsa;
  27. Henryk Siedlaczek;
  28. Michał Stuligrosz;
  29. Paweł Suski;
  30. Michał Szczerba;
  31. Bożena Szydłowska;
  32. Marcin Święcicki;
  33. Teresa Świło.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem uchwały wnioskodawcy upoważnili pana posła Michała Szczerbę.

Projekt uchwały mói o tym że:

  1. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia dzień 2 października Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy.
  2. Ofiarna, zdeterminowana postawa mieszkańców Warszawy spowodowała, że Powstanie utrzymało się przez 63 dni.
  3. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej składa hołd mieszkańcom Stolicy: tym, którzy wspierając walczących powstańców złożyli ofiarę życia oraz tym, którzy po kapitulacji Powstania Warszawskiego, wypędzeni zostali z miasta i przeszli gehennę obozów koncentracyjnych, niewolniczej pracy i tułaczki.
  4. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża wdzięczność wszystkim Polakom, którzy wypędzonej ludności powstańczej Warszawy udzielili potrzebnego wsparcia i pomocy.

Uzasadnienie uchwały

Decyzja o wybuchu Powstania Warszawskiego była motywowana również postawą ludności cywilnej Warszawy. W obliczu rozkazu niemieckiego okupanta z 27 lipca 1944 roku o koniecznym stawieniu się 100 tysięcy mężczyzn do budowy umocnień zabezpieczających miasto przed nadchodzącą od wschodu Armią Czerwoną, warszawiacy mogli być pewni, że odmowa wykonania tego rozkazu spowoduje represje, a w konsekwencji zniszczenie materialnej i ludzkiej substancji miasta. Powszechna świadomość, że Warszawa ma być twierdzą, o którą rozegra się zaciekły bój pomiędzy dwiema wrogimi suwerennej Polski armiami, przyspieszyła decyzję o wybuchu Powstania Warszawskiego. Dawało ono warszawiakom nadzieję na wyzwolenie stolicy Polski własnymi siłami.

Ofiarna, zdeterminowana postawa mieszkańców Warszawy spowodowała, że Powstanie utrzymało się przez 63 dni.

Upadek Powstania Warszawskiego 2 października 1944 roku spowodował, że tragiczny dla miasta i jego mieszkańców scenariusz został zrealizowany przez nazistów z ogromną konsekwencją. Niemcy dotrzymali umowy kapitulacyjnej wyłącznie w stosunku do żołnierzy Armii Krajowej – powstańcy trafili do obozów jenieckich. Natomiast nie dotrzymane zostały ustalenia umów odnoszące się do ludności cywilnej. Zniszczone miasto zostało przez okupanta wyludnione. Przez obóz przejściowy w Pruszkowie przeszło 650 tysięcy mieszkańców Warszawy, którzy zostali wywiezieni do obozów koncentracyjnych, na roboty przymusowe do Niemiec lub skazani na tułaczkę. Niemcy rozpoczęli kilkumiesięczną, planową zagładę i tak zrujnowanego przez wojnę miasta. Gdy Armia Czerwona wraz z Ludowym Wojskiem Polskim wkraczały w styczniu 1945 r. w wyludnione zgliszcza, rozważano przeniesienie stolicy Polski do innego miasta, pozostawiając ruiny Warszawy jako przestrogę dla przyszłych pokoleń. Miasto, od pozostawienia w ruinie, uratowali jego mieszkańcy, wracając tłumnie do zniszczonych domów. Tak jak podczas Powstania Warszawskiego, gdy po kilku tygodniach zanikł sens polityczny i militarny dalszej walki, tak i teraz, kiedy władze nie widziały sensu politycznego ani ekonomicznego odbudowy miasta, to mieszkańcy uratowali jego honor i przesądzili o jego trwaniu.

Warszawiacy tamtych czasów pozostawili następnym pokoleniom mit Powstania Warszawskiego, na którym po latach mogliśmy budować polską „Solidarność”. Bez niej ani nasza Ojczyzna, ani inne kraje Europy z nami sąsiadujące nie odzyskałyby wolności, a Niemcy nie miałyby szans na zjednoczenie.

Ustanawiając 2 października Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy oddajemy im sprawiedliwość , czcimy pamięć pomordowanych, z których tak wielu spoczywa nadal bezimiennie na Cmentarzu Powstańców Warszawy na stołecznej Woli. Dajemy wyraz naszego przywiązania do idei wolności i poszanowania ludzkiej godności, które są dla nas wartością najwyższą.

O ustanowienie dnia 2 października Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy zabiegały Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej i Społeczny Komitet ds. Cmentarza Powstańców Warszawy. Poparcie dla inicjatywy wyraziło m.in. Towarzystwo Przyjaciół Woli.

Projekt uchwały w formacie PDF – LINK

15 września 2015 07:48