W 2020 roku przypada 70-lecie Teatru Żydowskiego. Na konferencji prasowej z tej okazji był Roman Soroczyński.
W 2020 roku przypada 70. rocznica istnienia Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich. W ramach przygotowań do obchodów zorganizowano konferencję prasową, podczas której przedstawione zostały związane z tym plany.
Gołda Tencer, dyrektor Teatru Żydowskiego:
– Nadchodzący rok będzie dla nas szczególny. Mam wielką nadzieję, że wspólnie z widzami naszego teatru będziemy celebrować 70-lecie Teatru Żydowskiego. Towarzyszyć nam będą wybitni twórcy teatralni, koprodukcje i wspaniała literatura.
W programie obchodów znajdzie się wiele premier i imprez towarzyszących.
Spektaklem przygotowanym specjalnie na obchody 70-lecia Teatru będzie Dziedzictwo Isaaca Bashevisa Singera, według scenariusza Krzysztofa Teodora Toeplitza, w adaptacji i reżyserii Magdaleny Piekorz. Dwadzieścia pięć lat temu Krzysztof Teodor Toeplitz napisał scenariusz serialu telewizyjnego na podstawie powieści Singera „Dwór” i „Spuścizna”. Nigdy go nie zrealizowano. Magdalena Piekorz przeniesie go na scenę. To jedne z najlepszych powieści noblisty i malują wspaniałą galerię postaci – ludzi nieszczęśliwych i walczących o przetrwanie, hrabiów, cadyków, upadłych kobiet, szaleńców, rewolucjonistów, grzeszników i świętych, to rzecz o ich wędrówce przez tereny Rosji, porozbiorowej Polski, Ameryki i Palestyny. Podczas konferencji prasowej pojawił się slajd zawierający dwa zdjęcia: autora i reżyserki. Widziałem zaskoczenie pani Magdaleny Piekorz faktem, że znalazła się na tym samym slajdzie, co noblista. Nie omieszkała zresztą podkreślić tego w swojej wypowiedzi.
W koprodukcji z francuskim teatrem Les Comédiens Voyageurs powstanie spektakl według napisanej w jidysz powieści Izraela Rabona Bałuty (z 1934 roku), w adaptacji i reżyserii Marcela Bozonneta. Jej bohaterem jest siedmio- ośmioletni Jasi, który dorasta wśród robotniczej żydowskiej biedoty na Bałutach. Miejscami surrealistyczna akcja toczy się na krótko przed wybuchem I wojny światowej. Spektakl będzie grany w językach francuskim i jidysz z polskimi napisami.
Sztukę Mykwa. Opowieści o kobietach i miejscu Hadar Galron, w przekładzie Doroty Sikorskiej, wyreżyseruje Karolina Kirsz. Akcja dramatu rozgrywa się w mykwie, basenie wypełnionym wodą, w którym kobiety dokonują comiesięcznych ablucji. Bohaterkami jest osiem kobiet w różnym wieku, o różnych przekonaniach. Najmłodsza, 19-letnia Tehila, przychodzi do mykwy po raz pierwszy, noc przed ślubem. Delikatna, płochliwa, mało pewna siebie, tkwi w konserwatywnych normach wspólnoty, jednocześnie marząc o normalnym życiu. Akcja dramatu zaczyna się wraz z pojawieniem nowej pracownicy mykwy – Sziry. Każda z kobiet, niezależnie od religijnych przekonań, ma coś do ukrycia.
Kolejną jubileuszową premierą będzie Chaplin w reżyserii Wiktora Rubina, który jest również autorem przewrotnego i miejscami groteskowego tekstu. Chaplin był prawdopodobnie jednym z najsłynniejszych Żydów w historii, który w rzeczywistości nie był Żydem. Spektakl jest opowieścią o tym, jak do tej pomyłki doszło.
Sen o Goldfadenie Jakuba Rotbauma – to sztuka ułożona przez reżysera w czasie pobytu w Ameryce. Stefan Treugutt pisał: „Zaczyna się za kulisami, by ciągnąć się dalej jako sen suflera – suflera Ojzera”. A w tym śnie pojawiały się postaci ze sztuk Abrahama Goldfadena, nazywanego „ojcem teatru żydowskiego”. Spektakl wywołał zachwyt u widzów, doceniony został również przez krytykę teatralną. Jan Kott pisał: „Wychodziłem z teatru oczarowany!”.
W tym szczególnym dla Teatru Żydowskiego roku Gołda Tencer zaprosi widzów na cykl Przy szabasowych świecach, w którym co miesiąc będzie prezentować twórczość znanych żydowskich kompozytorów, autorów, wykonawców, związanych nie tylko z polską estradą. Wśród nich będą m.in.: Jerzy Petersburski, Ludwik Starski, Jerzy Jurandot, Leo Fuchs, Adam Aston, Al Jolson, Wiera Gran, The Barry Sisters etc. Utwory będą wykonywane w języku polskim i jidysz.
Obchody urodzinowe zwieńczy Wielki koncert na 70-lecie Teatru Żydowskiego.
Jubileusz – jubileuszem, ale w Teatrze Żydowskim trwa codzienna praca. Na początku obecnego sezonu prezentowano, wyreżyserowanego przez Wojciecha Kościelniaka, Śpiewaka Jazzbandu, którego światowa premiera odbyła się 14 czerwca. 8 listopada po raz pierwszy wystawiono Balkon Goldy w reżyserii Marty Miłoszewskiej – spektakl mówiący o słynnej premier Goldzie Meir. Z kolei 28 listopada odbędzie się premiera spektaklu PeKiN, którego autorką, scenarzystką i reżyserką jest Agata Biziuk. Koproducentem spektaklu jest Teatr PAPAHEMA. Podczas konferencji autorka stwierdziła, że widowisko ma przywołać duchy pałacu i przeszłości, jednocześnie zastanawiała się, czy socrealizm nie jest naszym antykiem.
7 grudnia zostanie pokazany Berek w reżyserii Mai Kleczewskiej. Główny bohater, Berek Joselewicz, podczas insurekcji kościuszkowskiej stał się symbolem zaangażowania Żydów w niepodległość Polski. Współscenarzysta spektaklu, Łukasz Chotkowski, przypomniał, że w Wojsku Polskim walczyło 200 tysięcy Żydów, spośród których 30 tysięcy poległo. Berek ma być nietypowym spektaklem, w którym, między innymi za sprawą Zbigniewa Libery, objawi się nowy synkretyzm, czyli połączenie sztuk. W spektaklu pojawi się również rzadko stosowany element – język jidysz. Przy tej okazji Gołda Tencer przypomniała, że na świecie są tylko cztery teatry, w których gra się w tym języku. Jednocześnie poinformowała o swoim pomyśle powołania Międzynarodowego Teatru Jidysz. Nie każdy z nas kojarzy, że kultura żydowska i kultura jidysz nie są tożsame: jidysz jest elementem znacznie szerszej kultury żydowskiej. Od lipca 2012 roku funkcjonuje Centrum Kultury Jidysz, które popularyzuje kulturę, sztukę i język Żydów aszkenazyjskich. Wśród propozycji znajdują się zajęcia dla studentów Żydowskiego Uniwersytetu Otwartego i Uniwersytetu Trzeciego Wieku, Międzynarodowe Seminarium Języka Jidysz oraz bogaty program edukacyjno-kulturalny.
Od szesnastu lat bogactwo kultury żydowskiej jest prezentowane podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera. Festiwal jest okazją do popularyzacji dorobku Isaaca Bashevisa Singera oraz dziedzictwa kultury żydowskiej w miastach, w których noblista żył i tworzył. Jednym z tych miast jest Nowy Jork, stąd między 17 a 19 listopada 2019 rokuSinger’s New York, po raz drugi, zawita do najbardziej prestiżowych lokalizacji życia żydowskiego tego miasta.
I co ciekawe, tak dużo dzieje się w – jak określiła Gołda Tencer – „Teatrze bez teatru”. Przypomnijmy bowiem, że pod koniec 2016 roku Teatr Żydowski utracił swoją siedzibę i gra w różnych miejscach Warszawy.
