Wydarzeniami towarzyszącymi Festiwalu Warszawa Singera będą spektakle teatralne. Program przedstawia Roman Soroczyński.
Od 27 sierpnia do 4 września 2022 roku znowu zabrzmi wszystkimi swoimi dźwiękami Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera. 19. edycja Festiwalu – poza koncertami, spacerami historycznymi, spotkaniami literackimi – to także wydarzenia towarzyszące, czyli spektakle Teatru Żydowskiego. W programie znajdą się między innymi premiery minionego sezonu, a wśród nich Madagaskar czy, doceniony przez recenzentów i nagradzany owacjami na stojąco przez publiczność, Jentl. Pierwszego września zaprezentowany zostanie spektakularny performance, jakiego jeszcze nie było: Pif Paf in piach.
Jak napisałem powyżej, Festiwal rozpocznie się 27 sierpnia, ale będzie możliwość obejrzenia części spektakli nieco wcześniej. 23 i 24 sierpnia, na Scenie Kameralnej Teatru Żydowskiego, zostanie zaprezentowany Madagaskar w reżyserii Gosi Dębskiej – horror metafizyczny, inspirowany losami wybitnych Polaków żydowskiego pochodzenia. W spektaklu pojawiają się wyimaginowane zaświaty – dla tych, z którymi nie wiemy, co począć. To przestrzeń zsyłki dla dusz o niewiadomym pochodzeniu, zawiłej przeszłości czy podejrzanych rysach. Spotkamy tam Stanisława Lema, Helenę Rubinstein, Juliana Tuwima, Helenę Deutsch, Samuela Goldwyna, Ludwika Zamenhofa. Czuwa nad nimi żydowska pramatka. Rozbitkowie w absurdalny, niekiedy groteskowy, sposób walczą o przetrwanie, próbując uciec z wyspy. Spektakl powstał we współpracy z Teatrem Papahema. W tegorocznej, 28. edycji Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, spektakl Madagaskar został wyróżniony za tekst autorstwa Magdaleny Drab.
Z kolei w dniach 26-28 sierpnia, na scenie Klubu DGW, będzie można obejrzeć Jentl – współczesne odczytanie tekstu Singera, rozsławionego przez film w reżyserii i głównej roli Barbry Streisand. Historia dziewczyny Jentl, która stała się uczniem jesziwy o imieniu Anszel to przejmujący opis walki o wolność człowieka. „Chciałam być wolna, mam czego chcę” – śpiewa Jentl w spektaklu Roberta Talarczyka. Ta deklaracja brzmi gorzko, ale ma w sobie siłę i determinację osoby, która nie tylko chce zmienić siebie, ale również świat, zapisany w tradycji i przyzwyczajeniach innych. Warto zwrócić uwagę, że w trakcie tego spektaklu muzycznego oryginalne kompozycje stworzone przez Hadriana Filipa Tabęckiego są grane na żywo.
Wróćmy na Scenę Kameralną Teatru Żydowskiego, gdzie 27 sierpnia będzie można obejrzeć Balkon Goldy w reżyserii Marty Miłoszewskiej – amerykański „one-woman show” o żelaznej damie Izraela, premier Goldzie Meir z Ernestyną Winnicką w roli głównej. Sztuka opowiada nie tylko biografię Goldy Meir, jej drogę z Milwaukee do stanowiska premiera Izraela, ale przybliża jedną z najbardziej fascynujących karier XX wieku. Przede wszystkim zaś jest opowieścią o emancypacji kobiety, która postanowiła sprzeciwić się światu mężczyzn.
Na tejże samej scenie, 2 i 3 września zostanie zaprezentowany spektakl Der Szturem. Cwiszyn / Burza. Pomiędzy w reżyserii Damiana Josefa Necia. Pierwsza premiera Burzy w jidysz miała miejsce w Łodzi w 1938 roku w Folks un Jugnt-Teater. Zarówno przez krytyków żydowskich, jak i polskich, okrzyknięta została sukcesem teatru żydowskiego w Polsce. Burza w języku jidysz po kilkudziesięciu latach wróciła na polskie sceny teatralne. Przed premierą pojawiały się pytania, jak ten spektakl zostanie odebrany we współczesnej Polsce. Trzeba przyznać: wybrzmiał bardzo mocno, a historia Zagłady staje się opowieścią o potencjalnych konsekwencjach współczesnych dyskryminacji. Reżyser roztacza na scenie mroczną, groźną i niebezpieczną wizję przyszłości. Grany w języku jidysz, z napisami w języku polskim, Der Szturem. Cwiszyn / Burza. Pomiędzy został w tym roku nominowany do Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej INTERPRETACJE 2022. Zwracam uwagę, że prezentacja, organizowana 3 września w ramach przeglądu Generation After 6th Showcase, będzie zamknięta dla szerszej publiczności.
Tuż obok, na Scenie Letniej Teatru Żydowskiego, 2 września będzie można przeżyć spotkanie z największymi przebojami przedwojennych warszawskich scen kabaretowych. Wśród nich Sęk – jeden z najsłynniejszych polskich skeczy Konrada Toma. Szlagiery żydowskiego kabaretu to spektakl tętniący humorem i liryką żydowską, bogaty w skecze i piosenki – szlagiery do tekstów Tuwima, Jurandota czy Hemara. W trakcie wieczoru również wzruszająca pieśń Majn jidisze mame w interpretacji Gołdy Tencer, reżyserki spektaklu.
Scena Letnia Teatru Żydowskiego zaprasza 3 września na spektakl muzyczny W kuchni mamy Soni, będący żelaznym punktem każdego Festiwalu Warszawa Singera. Dyrektor Teatru Żydowskiego, Gołda Tencer, wraz ze swoim bratem Januszem oraz synem Dawidem i przyjaciółmi, zapraszają w podróż do przeszłości, do przedwojennego żydowskiego świata, którego już nie ma. Ale ożywa właśnie w takich wspomnieniach i muzycznych opowieściach.
Teatr Żydowski nie zapomina o dzieciach. 27 sierpnia zaprasza je na Scenę Letnią, gdzie odbędą się Ukraińskie Bajkowe Zabawy – spektakl interaktywny. Pomysłodawczynią tego spektaklu jest dyrektor Teatru Żydowskiego, Gołda Tencer, a przygotowały go dwie ukraińskie artystki: Ałła Kosach-Denysiuk, aktorka i reżyserka z Teatru Żydowskiego w Kijowie, oraz Nataliia Utesheva, artystka Akademickiego Zespołu Pieśni i Tańca „Podillya” Filharmonii w Winnicy, która odpowiada za oprawę muzyczną spektaklu. W czerwcu spektakl był wystawiany w kilkunastu ośrodkach tymczasowego pobytu dla uchodźców z Ukrainy.
Ostatnie dwa lata przyzwyczaiły nas do tego, że niektóre spektakle oglądaliśmy online. Pierwszego września, na profilu FB Festiwalu Warszawa Singera, będzie można obejrzeć Opowiadanie z zabitego miasteczka / Aus dem toten Städtchen – adaptację teatralną zbioru „Opowiadanie z zabitego miasteczka”, napisanego przez żydowsko-polskiego autora, piszącego w języku polskim i jidysz, Kalmana Segala. Autor oraz pomysłodawczyni widowiska, Anna Rozenfeld, zapraszają nas do świata, którego już nie ma, a który został jedynie w jego pamięci.
Tego samego dnia widzowie zostaną zaproszeni na performance w Reducie Banku Polskiego przy Bielańskiej 10. Pif Paf in piach – to teatralne spotkanie z niezwykłymi postaciami warszawskiego getta w zakamarkach trzypiętrowego budynku Reduty Bankowej.
Gołda Tencer, pomysłodawczyni, scenarzystka i reżyserka performance’u:
Organizujemy ogromny performance w Reducie Banku Polskiego. Jest to niesamowita historia opowiedziana na trzech piętrach, które zajmują 1200 metrów. Będzie koło pięćdziesięciorga aktorów Teatru Żydowskiego, studentów szkoły teatralnej i dzieci. Warszawskie getto żyło. Warszawskie getto tańczyło. Warszawskie getto się śmiało. Zanim upomniała się o nie śmierć, pulsowało w nim życie, ludzkie namiętności i wola przetrwania. W żydowskiej dzielnicy działało około 60 teatrów, kabaretów, rewii, świetlic oraz kawiarni, restauracji, dających własny program artystyczny, w których ludzie starali się zapomnieć o codziennym koszmarze otaczającego świata. Tworzyli tam artyści, pisarze, poeci, muzycy, śpiewacy, grali aktorzy… Do najbardziej znanych należeli Władysław Szpilman, Jerzy Jurandot, Stefania Grodzieńska czy Wiera Gran, ale było też wielu, wielu innych… Poznajcie ich. Zabierzemy Was na spacer po trzypiętrowym budynku Reduty Bankowej, w którego zakamarkach czają się niezwykłe postacie, cienie świata, który uległ zagładzie.
Działalność Teatru Żydowskiego – to również czytania performatywne. Na Scenie Kameralnej zaprezentowane zostaną interpretacje dwóch opowieści w adaptacji i reżyserii Karoliny Kirsz. 29 sierpnia będzie to tekst Czy ktoś widział Hedwig Klein? autorstwa Marty Szamani Yacoub, który otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 1. edycji Międzynarodowego Konkursu im. Szymona Szurmieja na Dramat Współczesny o Tematyce Żydowskiej. Natomiast 30 sierpnia pojawią się Najlepsze przyjaciółki – tekst autorstwa izraelskiej scenarzystki i pisarki Anat Gov, opisującej historię trudnej przyjaźni i skomplikowanych relacji między trzema kobietami, które spotykają się po latach.
Nieodłącznym elementem Festiwalu Warszawa Singera są spotkania w ramach cyklu Czytelnia pisarzy żydowskich – Mistrzowie czytają, organizowanych w Austriackim Forum Kultury. Trzeciego września Dorota Stalińska będzie interpretować fragmenty opowiadań Idy Fink, natomiast dzień Mirosław Zbrojewicz przeczyta fragmenty powieści Z jarmarku Szolema Alejchema.
Bilety można kupić za pośrednictwem strony Teatru Żydowskiego oraz strony wejściówki.pl, a także w kasach Teatru Żydowskiego przy ul. Senatorskiej 35 i Klubu Dowództwa Garnizonu Warszawa przy al. Niepodległości 141a.
