„Miłość i drzewa” Anny Bernat to dziewiąty tomik Kolekcji Literatury. Książkę opisuje Roman Soroczyński.
Miłość i drzewa Anny Bernat – to dziewiąty tomik z Kolekcji Literatury, wydawanej przez Oddział Warszawski Stowarzyszenie Pisarzy Polskich i Instytut Literatury.
Autorka uczyniła swoimi bohaterami drzewa. Są wśród nich drzewa owocowe, leśne i przydrożne. Niemal każde z nich (niczym prawie wszyscy ludzie) ma swój przydomek:
ufna/ jak kwitnąca jabłoń; niczyja grusza; stary jesion; przydrożna wierzba; brzoza do białości rozpalona; jarzębina nadziei; samotna sosna, złoty jesion i wierzba śmiejąca.
Do niektórych drzew Anna Bernat zwraca się bezpośrednio
Jesteś stary i ślepy/ mój dębie.
Poetka patrzy na rośliny w szerszym kontekście
Sad opustoszał, … pójść do parku.
Widzi stojące (nomen omen) przed lasami zagrożenia: –
Przymierze drwali/ pięść do pięści/ i elektryczne piłowanie/ to już ostatnia wycinka/całych połaci / nadziei.
Opisuje cierpienie drzew (Dzisiaj wyrwano mi język/ i wypalono oczy). A przecież …
drzewo ma tyle/ do rozdania/ żeby życie/ kwitło co roku.
W kilku wierszach Autorka bawi się słowem „liście”:
Teraz już nieważne/ co mówi-liście/ co robi-liście/ I nieważne nawet/ że kocha-liście/ kiedy już w proch/ się obróci-liście…;
by-liście/ ży-liście/ jak w listopadzie/ gni-liście/ wy-liście;
… spadał opadał/ zanim go/ zauważy-liście/ policzy-liście/ (…)/ jak za książkę/ da-liście/ poleci-liście/ poeci-liście.
Warto zwrócić uwagę na utwór Wiosenne niebo, w którym pięknie został uchwycony początek wiosny:
Ni stąd ni zowąd/ suchy patyk zaczyna/ się poruszać/ pęcznieć/ prężyć się/ rozrastać/ Nie wiadomo kiedy/ rodzi się pączek/ a z pączka liść/ jak serce.
Druga część tomiku, Owocobranie – jak łatwo się domyślić – mówi o tym, co wymiernego drzewa nam przynoszą. Ale czy tylko? Mam wrażenie, że – pisząc o drzewach i owocach – Anna Bernat próbuje ludziom uświadomić fakt przemijania:
Nie zdążysz się obejrzeć/ a już będzie twoja/ sosnowa/ deska/ grobowa; (…), żaden listek na zawsze/ nie należy do drzewa,
zwraca uwagę na konieczność poszukiwania prawdy
Dokąd teraz Panie/ dlaczego/ i po co?,
na niepewność losu
Nie wiesz nawet/ co będzie jutro
i wiele innych spraw. Autorka namawia ludzi do refleksji
Może mi uwierzysz/ że nie warto przejść życia/ suchą stopą bez złudzeń.
Nazwałbym te wiersze uniwersalnym przesłaniem do ludzi.
Anna Bernat debiutowała w 1970 roku w konkursie Forum Poetów Hybrydy, zdobywając w nim wyróżnienie. Jest nazywana „poetką radiową”. W pełni zasługuje na to miano. Jej debiut radiowy – audycja poetycka Dałam ci dziewczynę – nastąpił rok później. Od tamtej pory stworzyła wiele słuchowisk poetyckich dla Teatru Polskiego Radia. Tworzy również programy telewizyjne dla dzieci oraz teksty utworów, które wykonują najlepsi polscy piosenkarze oraz… zespoły dziecięce. Jest również autorką tekstów kolęd i pastorałek oraz współscenarzystką i współautorką dialogów serialu „Klan”.
Maria Jentys-Borelowska pisała w liście do autorki:
Aniu, masz dar dobierania i łączenia słów w taki sposób, że pomiędzy nimi, ponad nimi, wokół nich powstaje PRZESTRZEŃ CZYSTEJ, SUBSTANCJALNEJ POEZJI…
Z kolei Andrzej Appel napisał:
Żeby mieć coś do powiedzenia, trzeba coś przeżyć, a przede wszystkim uważnie patrzeć. Bohaterowie wierszy Anny Bernat – jesiony, wierzby, topole – to uważni i cierpliwi obserwatorzy życia w rozmaitych jego przejawach. I choć mówią do nas ściszonym tonem – ledwie szmerem liści – ich głos jest doniosły.
Na obwolucie książki Miłość i drzewa jej wydawca poinformował, że wiersze z tego zbioru powstawały od początku twórczości Anny Bernat, a recytowali je najwybitniejsi aktorzy. Wcale się temu nie dziwię! Jestem wręcz przekonany, że każdy znajdzie w nich coś dla siebie.
Anna Bernat
Miłość i drzewa
- Redakcja: Andrzej Appel
- Korekta: Małgorzata Strękowska-Zaremba
- Projekt graficzny i skład: Tunia
- Ilustracje: Piotr Müldner-Nieckowski
- Wydawca: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Warszawa i Instytut Literatury, 2020
- ISBN: 978-83-959291-1-3 oraz 978-83-66359-88-8
- Redakcja serii Kolekcja Literacka:
Piotr Müldner-Nieckowski
Anna Nasiłowska
Małgorzata Karolina Piekarska
