Odsłonięcie pomnika Generała Dyw. Stefana „Grota” Roweckiego na terenie byłego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen.
Pomnik pamięci generała dywizji Stefana Roweckiego „Grota“ pierwszego dowódcy
i współtwórcy największej armii podziemnej – Armii Krajowej w okupowanej Europie został odsłonięty i poświęcony 4 listopada 2014r. na terenie byłego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen niedaleko Berlina w 70 rocznicę jego śmierci.
Tutaj był uwięziony od 16.VII.1943 w odizolowanej części obozu, dla ważnych więźniów – w tzw. Zellenbau, w pojedynczej celi nr 71.
Rowecki został wydany Niemcom przez sowieckich agentów Gestapo w wywiadzie AK – Blankę Kaczorowską, Eugeniusza Świerczewskiego i Ludwika Kalksteina.
Aresztowany został 30 czerwca 1943 i wywieziony do Berlina, gdzie odrzucił propozycje współdziałania (m in. wzięcia udziału w planowanej akcji antybolszewickiej). Poszukiwany na liście Gestapo uznawany był za najbardziej niebezpieczną osobę w polskiej konspiracji.
Generał Rowecki został rozstrzelany wkrótce po wybuchu Powstania Warszawskiego na osobisty rozkaz szefa SS i policji Heinricha Himmlera prawdopodobnie miedzy 2 – 7 sierpnia 1944 roku na terenie krematorium obozu.
Pomnik ku czci Stefana Roweckiego znajduje się nieopodal monumentu poświęconego polskim i niemieckim duchownym zamordowanym w obozie niedaleko głównej bramy, w dawnej strefie Komendantury.
Głównym motywem Pomnika to symbol Polski Walczącej – Polskiego Państwa Podziemnego.
Ten monument traktujemy jako, „pomnik hołdu składanego wszystkim polskim więźniom tego obozu, ale także wszystkim żołnierzom polskiej armii podziemnej – Armii Krajowej”- powiedział szef ROPWiM Andrzej Krzysztof Kunert – to hołd dla legendarnej postaci Grota Roweckiego.
Dziękując w imieniu rodziny, bratanica gen. Roweckiego Krystyna Rowecka – Trzebnicka powiedziała:
Ojczyzna, honor i godność były dla niego ważniejsze niż jego życie.
Głos zabrał również dr. Jerzy Margański, ambasador Polski w Niemczech.
Odsłonięcie pomnika odbywało się w asyście honorowej warty i prezentacji Wojska Polskiego RP. Odegrano hymn Polski, pomnik poświęcił proboszcz PMK z Berlina ks. Marek Kędzierski. Złożono wieńce i kwiaty. Barbary Kaszuba wykonała koncert skrzypcowy.
Do programu należało także otwarcie wystawy archiwalnych fotografii generała Stefana „Grota” Roweckiego w Zellenbau.
Powitał gości prof. dr. Günter Morsch, dyrektor Fundacji Brandenburskich Miejsc Pamięci. Połączone było ono z przejmującym akcentem muzycznym Macieja Boberka – wokal.
„Żywa lekcja historii” – dla młodzieży to oprowadzenie po terenie muzeum. Po południu odbyły się wykłady w sali konferencyjnej i dyskusje.
Odbyła się także prezentacja multimedialna polskich uczniów: „Grot oczami młodych” oraz deklamacje uczniów z Gimnazjum nr 15 im. gen. dyw. Stefana „Grota” Roweckiego ze Szczecina.
Był także czas na głos dla członków rodziny Generała.
Program muzyczny i dyskusja z udziałem polskich historyków a także dwa poczęstunki.
Odsłonięcie pomnika, wystawy i debaty poświęconej generałowi Stefanowi „Grot” Roweckiemu odbyło się przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych Polski i Niemiec, Ambasady RP w Niemczech, Centrum Dialogu”Przelomy”, Państwowego Muzeum na Majdanku, Fundacji ”Polsko – Niemieckie Pojednanie”, oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodnio- Pomorskiego. Pieczę sprawowała Pani Aleksandra Proscewicz z Stowarzyszenia „Polonica” z Berlina.
Jednym z inicjatorów pomnika był kuzyn „Grota” historyk dr. Witold Pronobis
Przedstawiła:
Halina Morhofer Wojcik
Stowarzyszenie Polskich Kombatantów – DIH – Hamburg
