0

Kobiety w Powstaniu

Kobiety 44 - fragment okładki. Sanitariuszki 3. kompanii batalionu "BełtSanitariuszki 3. kompanii batalionu „Bełt”. Stoją od lewej: Barbara Przygodzka "Żabka", Alina Kłopotowska "Pantera", Izabela Sztos-Zachwatowicz "Ryś", Halina Przybylska "Misia", Wiera Dudzińska "Angora" (ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego). Stoją od lewej: Barbara Przygodzka "Żabka", Alina Kłopotowska "Pantera", Izabela Sztos-Zachwatowicz "Ryś", Halina Przybylska "Misia", Wiera Dudzińska "Angora" (ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego).
Kobiety 44 – fragment okładki. Sanitariuszki 3. kompanii batalionu "BełtSanitariuszki 3. kompanii batalionu „Bełt”. Stoją od lewej: Barbara Przygodzka "Żabka", Alina Kłopotowska "Pantera", Izabela Sztos-Zachwatowicz "Ryś", Halina Przybylska "Misia", Wiera Dudzińska "Angora" (ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego). Stoją od lewej: Barbara Przygodzka "Żabka", Alina Kłopotowska "Pantera", Izabela Sztos-Zachwatowicz "Ryś", Halina Przybylska "Misia", Wiera Dudzińska "Angora" (ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego).
fot. Roman Soroczyński

Czy zdajemy sobie sprawę z roli kobiet w Powstaniu Warszawskim? Książkę na ten temat prezentuje Roman Soroczyński.

Zbliża się siedemdziesiąta szósta rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Dużo mówi się o przebiegu walk i o bohaterstwie powstańców. Ostatnio coraz częściej podkreślane jest cierpienie ludności cywilnej. Niewiele natomiast mówi się o roli, jaką podczas powstania odegrały kobiety.

Owszem są książki na ten temat.
Wymienię tu Bohaterki Powstańczej Warszawy Barbary Wachowicz i Dziewczyny z Powstania Anny Herbich. Obie autorki wykonały wielką pracę i zaprezentowały mnóstwo cennych informacji biograficznych o swoich bohaterkach. Każdy rozdział w tych książkach jest poświęcony innej osobie.

Jednak nadal wojna widziana oczyma kobiet – to wciąż wojna niemal nieznana, a bez ich punktu widzenia historia Powstania Warszawskiego byłaby niepełna.

Dlatego dobrze się stało, że tuż przed rocznicą, 28 lipca 2020 roku, ukazała się książka Kobiety ’44. Prawdziwe historie kobiet w powstańczej Warszawie autorstwa Agnieszki Cubały.

Autorka ujęła temat nieco inaczej. Porusza problemy, które dręczyły kobiety, a o których do tej pory niemal się nie mówiło, bo same kobiety długo nie chciały o nich opowiadać. Jest to książka o losach kobiet w Powstaniu Warszawskim, o ich doświadczeniach i emocjach, a także o sprawach, o których znane i nieznane uczestniczki Powstania Warszawskiego odsłaniają prawdę o walce pozbawionej heroizmu, w której trzeba przetrwać, zabijać, chronić innych i zachować siebie.

  • Jak reagowały po zabiciu nieprzyjaciela?
  • Czy i jak pomagały rannym żołnierzom wroga?
  • Dlaczego mężczyźni próbowali odbierać kobietom broń?
  • Jak chroniły swoich bliskich?
  • Co się działo, kiedy same zostały ranne lub były w ciąży?
  • Jak wyglądało życie artystek?
Kobiety 44 okładka książki
Kobiety 44 – okładka książki
fot. Roman Soroczyński

Autorka książki, Agnieszka Cubała, jest  pasjonatką historii Powstania Warszawskiego. Swoją przygodę z tym tematem rozpoczęła od napisania książki Ku wolności… Międzynarodowe, polityczne i psychologiczno-socjologiczne aspekty Powstania Warszawskiego. W Muzeum Powstania Warszawskiego koordynowała prace nad realizacją scenariusza ekspozycji stałej. Opracowała hasła autorskie do Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powstania Warszawskiego. Konsultowała dwa rozdziały polskiej edycji książki Normana Daviesa Powstanie ’44. Wydała publikacje: Sten pod pachą, bimber w szklance, dziewczyna i… Warszawa. Życie codzienne powstańczej Warszawy, Skazani na zagładę? 15 sierpnia 1944. Sen o wolności a dramatyczne realia, Igrzyska życia i śmierci. Sportowcy w Powstaniu Warszawskim oraz Miłość ’44. Otrzymała nagrodę Klio i odznakę Zasłużony dla Warszawy.

Agnieszka Cubała – bezpośrednio lub pośrednio – zebrała wspomnienia wielu osób. O swoich przeżyciach opowiadają między innymi aktorki:

  • Małgorzata Damięcka-Lorentowicz,
  • Alina Janowska,
  • Irena Kwiatkowska,
  • Danuta Szaflarska,
  • Beata Tyszkiewicz
  • Krystyna Zachwatowicz-Wajda.

Pojawiają się poetki i pisarki:

  • Maria Dąbrowska,
  • Maria Kownacka
  • Anna  Świrszczyńska.

Czytamy również wspomnienia:

  • Hanny Brzezińskiej – słowika okupowanej Warszawy,
  • Natalii Sendys – królowej kanałów, czy
  • Wandy Traczyk-Stawskiej – łączniczki-strzelca.

Dzięki tym wspomnieniom i sposobowi ich prezentacji książka Kobiety’44 przedstawia niezwykłe, kobiece spojrzenie na Powstanie Warszawskie. To ich głos, tak ważny dla historii powstania i dla nas wszystkich. Może ten niezwykle istotny głos skłoni niektórych spośród rządzących do innego spojrzenia na współczesne kobiety?

Kobiety’44.

Prawdziwe historie kobiet w powstańczej Warszawie.

  • Autorka: Agnieszka Cubała
  • Redaktor prowadzący: Adrian Markowski
  • Redakcja: Kinga Szafruga
  • Projekt okładki: Paweł Panczakiewicz
  • Zdjęcie na okładce:
    Sanitariuszki 3. kompanii batalionu Bełt.
    Stoją od lewej:
    – Barbara Przygodzka Żabka,
    – Alina Kłopotowska Pantera,
    – Izabela Sztos-Zachwatowicz Ryś,
    – Halina Przybylska Misia,
    – Wiera Dudzińska Angora,
    (ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego)
  • Wydawca: Prószyński Media Sp. z o.o., 2020
  • ISBN 978‑83‑8169‑318-9
29 lipca 2020 09:43
[fbcomments]