O Marii Konopnickiej opowiada profesor Zofia Chyra–Rolicz, członkini Towarzystwa Miłośników Historii od 1970 r.
Kolejny felieton pod wspólną nazwą: Stolica historii. Przedstawiają członkowie Towarzystwa Miłośników Historii w Warszawie, które są emitowane w każdą sobotę o 15:15, w nieco skróconej wersji, w Radiu Kolor.
Podcast Radia Kolor jest pod tekstem.
Z cyklu:
Stolica historii. Przedstawiają członkowie
Towarzystwa Miłośników Historii w Warszawie.
Odcinek XIX:
Maria Konopnicka w Warszawie
Opowiada
prof. dr hab. Zofia Chyra–Rolicz.
Witam wszystkich!
Dla „Stolicy Historii” opowiada Zofia Chyra-Rolicz.
Konopnicka zamieszkała w Warszawie w 1877 roku, będąc kobietą dojrzałą, 36-letnią, z gromadką 6-ciorga dzieci, formalnie zamężną. Najpierw oparcie znalazła w domu ojca, prezesa prokuratorii warszawskiej, lecz ten wkrótce zmarł i początkująca literatka musiała sama podjąć się utrzymania się z dziećmi. Z trudem przebijała się do świata literackiego Warszawy. Pomagała jej w tym Eliza Orzeszkowa, odnaleziona po latach przyjaciółka, a wówczas już znana pisarka. Pomagał Antoni Pług, redaktor „Kłosów”. Pierwsze mieszkanie na Starym Mieście znalazł Konstanty Krynicki, korepetytor dzieci jeszcze z czasów życia na prowincji.
Stare Miasto było wówczas dzielnicą podupadłą. Konopnicka na pomoc materialną męża Jarosława, nie mogła liczyć. Żyła biednie pochłonięta pracą, udzielała korepetycji, przyjmowała drobne tłumaczenia, próbowała publikować w popularnych gazetach. Często zmieniała miejsce zamieszkania. Uznanie i stabilizację życiową znalazła dopiero w czasie redagowania czasopisma „Świt”, adresowanego do kobiet. Otrzymywała już stałe, wysokie wynagrodzenie i honoraria za publikowane teksty: wiersze, nowele, recenzje książek. Mieszkała w starym pałacu z ogrodem przy ul. Frascatti.
Zyskała uznanie środowiska literackiego. Podejmowała ważne tematy społeczne, urzekała pięknem poezji, budziła sumienia współczesnych. Jej twórczość cenili tacy pisarze jak Aleksander Świętochowski, Henryk Sienkiewicz i Stefan Żeromski.
Udzielała się też w organizacjach charytatywnych: w Towarzystwie Opieki nad Ubogimi Matkami i Dziećmi, Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności, w organizacjach kobiecych, gdzie nawiązała długoletnią przyjaźń z Marią Dulębianką.
Życie nie szczędziło jej trudności i kłopotów, ataków sfer konserwatywnych. Córka Helena przysparzała wiele zgryzot sławnej już matce, była kleptomanką, wywoływała liczne skandale. Laura postanowiła zostać aktorką, czemu przeciwna była matka. Życie i znajomości osamotnionej Konopnickiej bacznie obserwowano, plotkowano. Adorowała Ją przyjaciółka Maria Dulębianka, która zrezygnowała dla Niej z własnej twórczości malarskiej. Słusznie czy nie – posadzano Ją o romanse.
Z Warszawy Konopnicka wyjechała w 1890 roku, choć do niej kilkakrotnie jeszcze wracała. Wielkim tryumfem był na przykład Jej udział w I Zjeździe Kobiet Polskich w Warszawie w 1907 roku połączony w jubileuszem 40-lecia pracy twórczej Elizy Orzeszkowej.
Maria Konopnicka zmarła we Lwowie i tam, na sławnym cmentarzu Łyczakowskim, została pochowana. Na jej pogrzeb przyszło prawie 50 tysięcy ludzi.
Zofia Chyra–Rolicz
Prof. dr hab., historyk, publicystka. Pracuje w Instytucie Historii, (Wydział Nauk Humanistycznych), Uniwersytetu Przyrodniczo–Humanistycznego w Siedlcach. Prowadzi badania z zakresu historii społecznej i gospodarczej Polski XVIII–XXI w.; historii polskiego ruchu spółdzielczego, kultury polskiej i europejskiej. Współpracuje z Research Committee International Co-operative Alliance. Członkini Towarzystwa Miłośników Historii od 1970 roku.
Podcast Radia Kolor
3:06 min.
(kliknij logo)
Zobacz też:
- I odcinek: [LINK]
Uniwersytety na morzach i oceanach - II odcinek: [LINK]
Walka na dzwony - III odcinek [LINK]
„Belwederski” profesor - IV odcinek [LINK]
Dżuma, cholera i inne plagi - V odcinek [LINK]
Rosjanin kapitanem polskich piłkarzy.
Na marginesie meczu z Niemcami w 1933 r. - VI odcinek [LINK]
Magia tego samego nazwiska
- VII odcinek [LINK]
Warszawskie Dzwony Opatrzności - VIII odcinek [LINK]
Wenecja a Warszawa - IX odcinek [LINK]
Tekla z Bądarzewskich Baranowska - X odcinek [LINK]
Pierwsza tranzycja płci w Polsce w 1937 roku - XI odcinek [LINK]
Stefan Starzyński
- XII odcinek [LINK]
Opowieść wigilijna - XIII odcinek [LINK]
Osobliwy plan Warszawy z 1955 roku
- XIV odcinek [LINK]
Natalia Sendys, ps. Zyta – królowa kanałów - XV odcinek [LINK]
Warszawiacy na lodzie - XVI odcinek [LINK]
Ojciec polskiej ekonomii – Fryderyk Skarbek - XVII odcinek [LINK]
Taniec z gwiazdami - XVIII odcinek [LINK]
Przeaktualizowany plan Warszawy z 1935 r.
