Joanna Sokolińska – obiektywnie i kompleksowo o zawodzie nauczyciela w polskich realiach.
Tematyka współczesnej polskiej szkoły. Sytuacja nauczycieli w obliczu permanentnych zmian systemowych i wdrażanych praktyk nauczania. Kontakt z uczniami oraz rodzicami. Problem niskich dochodów. Zmiany nastrojów w środowisku w kontekście przeprowadzonego strajku oraz konieczności wprowadzenia nauczania zdalnego.
Autorka, tym razem samotnie w odróżnieniu od poprzedniej pozycji („Mów o mnie ono” – także traktującej o młodzieży i rozwoju dzieci), zmierza się z tematem zawodu, jakże ważnego społecznie. Nie ma praktycznie osoby, która nie miałaby kontaktu z nauczycielami i nie wywarł on wpływu na ich dalsze życie. Sam temat systemu nauczania jest traktowany często subiektywnie i niesprawiedliwie. I to niesprawiedliwie zarówno dla nauczycieli, jak uczniów, a także często zbyt troskliwych rodziców.
Atutem książki jest kompleksowe poruszenie najważniejszych tematów. Żaden aspekt nie jest pomijany. Poszczególne rozdziały traktują o samym systemie, poziomie nauczania, skali finansowania, pojawieniu się placówek prywatnych, współczesnych tendencjach wśród młodzieży, nauczaniu zdalnym, możliwości samokształcenia itp. Książka celowo podzielona jest na dwa bloki, pierwszy odnoszący się do tytułowego zawodu, a drugi do samych rodziców, jako tych którzy są oceniającymi poziom „usługi” nauczania.
Nie ma co ukrywać, że pierwsza nasuwająca się ocena polskiego systemu nauczania jest negatywna (zazwyczaj nawet skrajnie negatywna). Ideałem często pojawiającym się w książce jest system nauczania w Finlandii. Jednak pojawiają się także konkluzje bardziej pozytywne – niektóre badania wskazują iż efekt nauczania w Polsce wcale nie jest tak zły jak się powszechnie uważa. A żarty o kolorowaniu drwala na maturze to niesprawiedliwy mit, bo zakres wiedzy jaką musi wykazać się uczeń nie tylko nie jest słabszy, a wręcz bogatszy niż lata temu.
Joanna Sokolińska wykazuje zrozumienie tematu, nie stawia pochopnych wniosków, ukazuje problemy z różnych perspektyw. Minimalizuje swoje komentarze, może trochę szkoda bo w poprzedniej książce jej osobiste (rodzinne) historie były bardzo ciekawe. Robi tym razem to co jest idealnym pomysłem w kontekście tak skomplikowanej tematyki – oddaje głos samym uczestnikom systemu. W każdym rozdziale większość treści to poukładane wypowiedzi faktycznych (czasami byłych) nauczycieli. Ogromny szacunek należy się autorce za samo dotarcie do tych ludzi. Zapewne dla nich taka „spowiedź” była ciekawa w kontekście pracy nauczycielskiej. Jedyna uwaga dla wygody czytelnika to lepsze byłoby umieszczenie charakterystyki rozmówców na początku, a nie na końcu książki.
Książkę czyta się dobrze. Może nawet zbyt dobrze, jak na wielowarstwową tematykę. Ale dzięki temu może być lekturą zarówno dla nauczycieli, ich rodziców, jak i uczniów. Przyczyniłaby się do wzajemnego zrozumienia i ocieplenia stosunków. Niestety raczej większość potencjalnych odbiorców wciąż będzie wolała tracić czas na miałkie dyskusje internetowe, w których zazwyczaj zatraca się poczucie empatii wobec drugiej strony.
- Tytuł: „Nauczyciele„
- Autor: Joanna Sokolińska
- Wydawnictwo RM
- Rok wydania 2023
Joanna Sokolińska:
Socjolożka, reporterka, felietonistka. Autorka: „Trzewiczki Matki Boskiej”. Współautorka: „Rodziny himalaistów„, „Mów o mnie ono„.
