Czy wiesz, że 90 lat temu 29 IV 1934 r. otwarto Port Lotniczy Warszawa-Okęcie?
Po 1918 roku zapadła decyzja o likwidacji lotniska mokotowskiego na Polu Mokotowskim i budowie zamiast niego trzech nowych lotnisk: wojskowego na Okęciu, cywilnego na Gocławiu oraz sportowego na Bielanach. Lotnisko mokotowskie pełniło w tamtym czasie zarówno funkcję lotniska wojskowego, jak i cywilnego.
W planie regulacyjnym Warszawy z 1926 na nowe lotnisko wojskowe przeznaczono tereny na Okęciu i Paluchu o powierzchni 285 ha. Projekt budowlany był oparty na nowoczesnych rozwiązaniach francuskich, zgodnie z którymi optymalnym kształtem lotniska było koło-elipsa lub wielobok, z centralnie położonym polem wzlotów i otaczającą go infrastrukturą (hangary, budynki administracyjne i magazyny). Od 1931 na budowane na Okęciu lotnisko wojskowe zaczęto przenosić z lotniska mokotowskiego 1 Pułk Lotniczy. W 1932 przy nowym lotnisku powstała stacja meteorologiczna.
Z powodu planów zabudowania Pola Mokotowskiego podjęto decyzję o przeniesieniu na Okęcie także ruchu pasażerskiego. Miała to być dla lotniska cywilnego lokalizacja tymczasowa (do czasu wybudowania nowego lotniska na Gocławiu).
29 kwietnia 1934 uroczyście otwarto tam nowy terminal, który przejął ruch pasażerski z lotniska mokotowskiego. W uroczystości wzięli udział m.in. prezydent Ignacy Mościcki, premier Janusz Jędrzejewicz, korpus dyplomatyczny i dyrektorzy siedmiu europejskich linii lotniczych. Mszę świętą odprawił biskup polowy Józef Gawlina.
Na zdjęciu powyżej uczestnicy uroczystości podczas mszy świętej.
Widoczni są:
- Prezydent Ignacy Mościcki (siedzi, na podeście).
- w pierwszym rzędzie z lewej strony siedzą od prawej:
premier Janusz Jędrzejewicz,
marszałek sejmu Kazimierz Świtalski,
wojewoda warszawski Stanisław Twardo,
minister spraw wewnętrznych Bronisław Pieracki,
komisarz Rządu na m.st. Warszawę Władysław Jaroszewicz,
minister skarbu Władysław Marian Zawadzki,
minister pracy i opieki społecznej Stefan Hubicki,
minister komunikacji Michał Butkiewicz,
minister poczt i telegrafów Emil Kaliński,
wiceminister spraw zagranicznych Jan Szembek. - Z prawej strony siedzą przedstawiciele dyplomacji.
- Za prezydentem stoją jego adiutanci:
kapitan Zygmunt Gużewski (z lewej)
kapitan Józef Hartman (z prawej). - W głębi widoczny także m.in.
mjr Kazimierz Jurgielewicz, zastępca szefa Gabinetu Wojskowego Prezydenta RP, stoi na prawo za premierem Jędrzejewiczem.
Był to największy cywilno-wojskowy port lotniczy w II RP.
Na lotnisko prowadziła brama wjazdowa znajdująca się w rejonie skrzyżowania ulic Żwirki i Wigury i Komitetu Obrony Robotników. Z daleka widać było górującą nad okolicą wieżą wysokości ok. 50 metrów
Wokół lotniska powstał klaster przedsiębiorstw związanych z lotnictwem m.in. należąca do Państwowych Zakładów Lotniczych Wytwórnia Płatowców, Polskie Zakłady Skody (późniejsza Wytwórnia Silników PZL), Doświadczalne Warsztaty Lotnicze, a także Instytut Techniczny Lotnictwa. Od 1933 w północnej części lotniska działała stacja meteorologiczna. Latem 1934 oddano do użytku szeroką ul. Żwirki i Wigury, łączącą port lotniczy z ul. Wawelską i centrum miasta, obsadzoną zachowanymi do dzisiaj lipami. W 1935 na terenie lotniska wojskowego odsłonięto 20-metrowy pomnik Józefa Piłsudskiego (zniszczony przez Niemców w 1944).
Od momentu swojego otwarcia w 1934 lotnisko nosiło nazwy:
- Port Lotniczy Warszawa-Okęcie
- Centralny Port Lotniczy Warszawa-Okęcie.
Klucz samolotów myśliwskich w locie nad wieżą kontroli lotów.
W 2001 lotnisku nadano imię Fryderyka Chopina.
W styczniu 2010 zarejestrowano w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego nową, obowiązującą obecnie formalnie nazwę, Lotnisko Chopina.
Zmiana ta jest przedmiotem kontrowersji, i jak wskazuje wiele doniesień medialnych, nie zmieniła dominującej wśród mieszkańców miasta konwencji nazywania lotniska „Okęciem”. Zmianę nazwy lotniska uzasadniano m.in. tym, iż nazwa Okęcie
jest nazwą zwyczajową znaną głównie Polakom, która z niczym szczególnym się nie kojarzy. Natomiast Lotnisko Chopina jest marką niosącą określone wartości, na bazie której znacznie łatwiej budować pozycję i rozpoznawalność portu w Polsce i na świecie.
Wśród wspomnianych wartości władze lotniska wymieniały „klasę”, „wysoką kulturę”, „romantyzm” i „polskość”. Władze lotniska zadeklarowały jednocześnie, że nie jest ich zamiarem
zmiana normy językowej i całkowite wytępienie nazwy Okęcie z języka polskiego.
Tradycyjna nazwa „Okecie” (bez polskiego „ę”) jest także wciąż używana jako identyfikator lotniska w systemach radiowej i elektronicznej łączności lotniczej. Nazwę „Warszawa-Okęcie” noszą także Placówka Straży Granicznej na lotnisku, obsługiwane przez nią przejście graniczne oraz zlokalizowany na lotnisku Wojskowy Port Lotniczy.
Właściciel lotniska toczy spór sądowy ze spadkobiercami rodziny Branickich, którzy domagają się odszkodowania w wysokości co najmniej 235 mln z tytułu bezumownego korzystania z ok. 30 ha gruntów, przejętych po wojnie przez Skarb Państwa na podstawie dekretu o reformie rolnej.
Wikipedia
