Trudno sobie wyobrazić szycie modnych strojów w cieniu krematorium. Książkę na ten temat prezentuje Roman Soroczyński.
W czasie szaleństwa hitlerowskiej zagłady, młode więźniarki Auschwitz-Birkenau uniknęły komór gazowych, projektując i szyjąc modne ubrania dla nazistów. Trudno sobie wyobrazić szycie modnych strojów w cieniu krematorium. A jednak! Szwalni założonej przez żonę komendanta obozu, Hedwig Höss, patronowały nie tylko żony oficerów SS, a działalność krawcowych nie ograniczała się jedynie do przerabiania odzieży znalezionej w walizkach ofiar. Zamówienia na wyszukane stroje płynęły nawet z samego Berlina, a zamawiające Niemki potrafiły czekać na swoje kreacje aż sześć miesięcy!
Tę pracę wykonywały młode wykwalifikowane więźniarki – krawcowe (23 Żydówki i dwie francuskie komunistki). Ich historia do niedawna pozostawała nieznana. Dopiero Lucy Adlington – brytyjska historyczka, prezenterka i pisarka – zainteresowała się tematem. Opierając się na niepublikowanych wcześniej materiałach i świadectwach, napisała książkę Krawcowe z Auschwitz. Prawdziwa historia kobiet, które szyły, żeby przetrwać.
Spod pióra Lucy Adlington wyszły książki dotyczące mody w różnych okresach historycznych. Jest również autorką, adresowanych do młodzieży, powieści, w których zderzają się przeszłość i teraźniejszość. O ile zorientowałem się, Krawcowe z Auschwitz – to pierwsza publikacja tej autorki, która będzie wydana w języku polskim. Ma ukazać się w księgarniach 17.05.2022 r., stąd mój opis jest oparty na „szczotce” dostarczonej z Wydawnictwa Prószyński.
Często w życiu się zdarza, że pomaga nam przypadek. Podobnie było ze zbieraniem materiałów do omawianej książki. Lucy Adlington – jako specjalistka od mody – słyszała o istnieniu w Auschwitz salonu mody. Trudno jednak było przebić się do potrzebnych informacji. Dopiero opublikowanie powieści dla młodzieży The Red Ribbon [Czerwona wstążka – przyp. RS], której akcja toczyła się w fikcyjnym warsztacie, spowodowało, iż do autorki zaczęły napływać istotne sygnały. Lucy Adlington spotykała się z ocalonymi i ich rodzinami. Dotarła do niepublikowanych wcześniej materiałów i świadectw. Czasem trudno czytać te relacje i wyobrazić sobie, czym było przeżycie tamtych dni! Jakby dla kontrastu albo w celu uwypuklenia ówczesnego rozdwojenia jaźni, autorka zamieściła w publikacji, pochodzące z magazynów mody lat 30. i 40. XX wieku, zdjęcia modnych wówczas kreacji. Dołączyła również przedwojenne i powojenne fotografie więźniarek. Jedna z nich, Alida Delasalle – sfotografowana po przyjeździe do obozu w styczniu 1943 roku – trafiła na okładkę książki. W ten oto sposób Lucy Adlington – niczym wytrawna krawcowa – uszyła wstrząsającą relację.
Niezwykle ciekawym postscriptum do książki Krawcowe z Auschwitz. Prawdziwa historia kobiet, które szyły, żeby przetrwać jest odkrycie Przedstawicielki Wydawnictwa Prószyński, Pani Miry Olejarskiej. Otóż, córka Rudolfa i Hedwig Hössów, Brigitte, po wojnie została modelką domu Balenciaga, a potem przez 35 lata pracowała w ekskluzywnym butiku modowym w Waszyngtonie, ubierając żony kongresmanów. Właścicielem butiku był Żyd, który wyjechał z Niemiec po Nocy Kryształowej. Brigitte została wytropiona przez dziennikarza Thomasa Hardinga, którego wuj Hanns Alexander był łowcą nazistów, biorącym udział w pojmaniu Hössa w 1946 roku. Jak widać, historia jest pełna paradoksów!
Lucy Adlington
Krawcowe z Auschwitz
- Tłumaczenie: Adriana Celińska
- Redaktor prowadzący: Adrian Markowski
- Zdjęciu na okładce: dział identyfikacji Erkennungsdients/ na zdjęciu: Alida Delasalle w styczniu 1943 roku [Skrót Pol.F oznacza więźniarkę polityczną z Francji].
- Łamanie: Jacek Kucharski
- Wydawca: Prószyński Media Sp. z o.o., Warszawa 2022
- ISBN 978-83-8295-050-2
- Książka ma ukazać się 17.05.2022 r.
