0

Oświadczenie Instytutu Rozwoju Warszawy

Plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Plac marszałka Józefa Piłsudskiego – w Warszawie
fot. Adrian Grycuk (Wikimedia)

W sprawie planowanej lokalizacji Pomnika Ofiar Tragedii Smoleńskiej.

Nie kwestionując skali ogromnej tragedii narodowej, jaką była katastrofa samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem, gdzie zginęło wielu znamienitych przedstawicieli elity politycznej z Prezydentem RP na czele, a także abstrahując od niefortunnej formy podjęcia decyzji o ulokowaniu i budowie pomnika bez poszanowania woli mieszkańców i samorządu m.st. Warszawy, pragniemy zwrócić uwagę na dokonujące się przy tym niedopuszczalne niszczenie tkanki architektoniczno-urbanistycznej zabytkowej Warszawy.

Postawienie pomnika na pl. Piłsudskiego, a więc w obszarze Osi Saskiej, będącej najcenniejszym barokowym założeniem urbanistycznym XVIII-wiecznej Warszawy, jest kardynalnym błędem. Zaburzanie walorów urbanistycznych tego założenia traktujemy jako nieakceptowalną formę ingerencji w najcenniejszą tkankę historycznej Warszawy. Taka ingerencja nigdy nie powinna mieć miejsca.

Oś Saska, biegnąca od Krakowskiego Przedmieścia poprzez pl. Piłsudskiego, Grób Nieznanego Żołnierza, Ogród Saski, Pałac Lubomirskich i Halę Mirowską poza ulicę Chłodną, jest unikalnym świadkiem historii XVIII-wiecznej Warszawy i jej wielkości. Trudno zrozumieć intencje inicjatorów budowy pomnika, którzy dokonują zniszczenia tego wyjątkowego założenia, nie licząc się nie tylko z opinią mieszkańców, ale także z bezcennym architektoniczno-urbanistycznym obszarem.

Pragniemy też zwrócić uwagę, że lokowanie kolejnego pomnika w obrębie pl. Piłsudskiego jest błędem urbanistycznym, który prowadzi do dekompozycji przestrzeni publicznej placu. Jest to szczególnie rażące w sytuacji, gdy od lat 30. XX w. centralnym punktem odniesienia na pl. Piłsudskiego jest Grób Nieznanego Żołnierza, a przez to plac traktowany jest w kategoriach sanktuarium narodowego. W sposób oczywisty przestrzeń placu jest poświęcona tym wszystkim, którzy walczyli o wolność i niepodległość naszej Ojczyzny.

Chcąc więc zachować wyjątkowość architektoniczną i powagę tego miejsca, nie można tam lokować nieskończonej liczby pomników – zarówno ze względów historycznych, urbanistycznych, jak również patriotycznych.

Sytuacją zupełnie wyjątkową było tu ulokowanie krzyża papieskiego. Ta decyzja związana była z bezprecedensowym wydarzeniem, jakim była Msza św. na pl. Piłsudskiego, a w szczególności słowa, które zostały tam wypowiedziane. Zmieniły one losy Polski, Europy i świata. Warto zwrócić uwagę, że historyczne słowa padły właśnie na pl. Piłsudskiego. Trudno więc było znaleźć lepsze miejsce niż to, w którym się to wydarzyło.

Przestawiając powyższe argumenty, zwracamy się do autorów i inspiratorów tego pomysłu o przemyślenie swojego stanowiska i wycofanie się z tej błędnej i szkodliwej decyzji.

Jacek Wojciechowicz
Prezes Instytutu Rozwoju Warszawy

12 lutego 2018 18:51
[fbcomments]