„System” (ang. „Child 44”) to wyprodukowany przez Ridleya Scotta thriller osadzony w stalinowskiej Rosji.
Leo Demidow (w tej roli Tom Hardy) to sierota ocalona przez wojsko, ofiara Wielkiego Głodu na Ukrainie. Jest bohaterem wojennym który brał udział w zdobyciu Berlina. Po wojnie zostaje moskiewskim funkcjonariuszem Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSSR. Kiedy ginie syn jego przyjaciela, zmotywowany przez matkę ofiary Ninę Andriejewę (graną przez Agnieszkę Grochowską) wbrew przełożonemu, majorowi Kuzminowi (Vincent Cassel), prowadzi dochodzenie w tej sprawie. Na skutek skomplikowanej intrygi Dawidow zostaje zdegradowany do roli zwykłego milicjanta i wysłany wraz z żoną Raisą (Noomi Rapace) do zapyziałego miasteczka, gdzie jego szefem zostaje Generał Mihaił Niestierow (Gary Oldman). W miasteczku dochodzi do morderstwa podobnego do tego, które miało miejsce w Moskwie. Dawidow wiedziony instynktem psa gończego, ignoruje zagrożenie ze strony władz i na własną rękę rusza w ślad za mordercą.
„System” jest ekranizacją obsypanej nagrodami, pierwszej części trylogii Toma Roba Smitha o przygodach moskiewskiego śledczego Lwa Demidowa.
Historia została oparta na prawdziwych wydarzeniach. W ZSSR w latach 1978 a 1990, grasował seryjny morderca Andriej Romanowicz Czikatiło, pieszczotliwie zwany Rzeźnikiem z Rostowa. Pojmany przyznał się do 56 zabójstw, czym wprawił w zdumienie milicję, która wiedziała tylko o 36. Wyrokiem sądu w 1994 r. wykonano na nim karę śmierci przez strzał w tył głowy.
Na motywach tych samych wydarzeń w 1995 r. powstał telewizyjny film „Obywatel X”.
Przyznam, że na pokaz filmu szedłem z dość dużą niepewnością, wszak ostatni dobry amerykański film dziejący się w Rosji powstał w 1965 r. i był nim „Doktor Żywago”. Spotkało mnie miłe zaskoczenie, twórcy filmu położyli duży nacisk na szczegóły tworzące klimat Stalinowskiej Rosji. Chociaż oczywiście niektóre elementy mogą wydać się śmieszne, jak np. to, że Leo Demidow w szczytowym momencie stalinowskiego wydania komunizmu, jest ojcem chrzestnym pierwszej zamordowanej ofiary. Filmowa rzeczywistość chociaż ponura i tak jest zbyt ładna a postacie zbyt zachodnie.
Całość filmu była kręcona w Czechach, na ekranie epizodycznie pojawia się plejada aktorów pierwszoplanowych z Europy Wschodniej i Środkowej. Tu duże brawa dla Pani Agnieszki Grochowskiej, której epizod wprawdzie nie trwa więcej niż pięć minut łącznie, ale te pięć minut to więcej niż np. rola Charlesa Dance’a (znanego szerzej jako lorda Tywina Lannistera z „Gry o Tron”), który w roli majora Graczewa, następcy majora Kuzminowa (Vincent Cassel), pojawia się na ekranie nie dłużej niż na minut trzy.
Premierze filmu smaczku dodaje fakt, że został on zakazany w Rosji. Zdaniem resortu kultury w Moskwie twórcy filmu przeinaczają fakty historyczne i psują dobre imię obywateli Rosji tamtych czasów.
Wybierając się na „System” możecie oczekiwać dobrego thrillera, jednak nie spodziewajcie się ani filmu dokumentalnego, ani arcydzieła w stylu „Łowcy androidów”.
