Po niedawnej premierze ostatniego filmu o Indianie Jonesie warto sięgnąć do książki, którą poleca Roman Soroczyński.
W 1984 roku w polskich kinach pojawił się film Poszukiwacze zaginionej Arki, będący pierwszą częścią przygód Indiany Jonesa. Reżyserowany przez Stevena Spielberga film cieszył się wielką popularnością, w czym między innymi zasługa odtwórcy głównej roli, Harrisona Forda. Do dzisiaj pamiętam, jak pewnego dnia mój Kolega powiedział:
Nie pójdę na „Poszukiwaczy zaginionej Arki”.
Nie pójdę, choćbyście nie wiem, jak mnie namawiali.
Nie pójdę… SZÓSTY RAZ nie pójdę!
Wszystkie kolejne odsłony przygód Indiany Jonesa [przypomnę: Indiana Jones i świątynia zagłady, Indiana Jones i ostatnia krucjata oraz Indiana Jones i Królestwa Kryształowej Czaszki – przyp. RS] były pełne fascynujących historii, przygód i emocji, obłędu, szachrajstw, a wreszcie ludzkiej(?) żądzy skarbów i władzy.
30 czerwca 2023 roku odbyła się premiera filmu Indiana Jones i artefakt przeznaczenia, którym Harrison Ford żegna się z rolą legendarnego archeologa. Napisał o tym mój Kolega, Andrzej Łucjan (zob. https://www.warszawa.pl/indiana-jones-i-artefakt-przeznaczenia/).
Czy ktoś zastanawiał się, ile prawdy kryje się za postacią uwielbianego przez ludzi na całym świecie Indiany Jonesa? Zrobił to przynajmniej jeden człowiek: Adam Węgłowski, który napisał książkę Tropiciel skarbów. Fakty i mity w filmach o Indianie Jonesie.
Książka przypomina przygody Indiany Jonesa, które zostały stworzone na podstawie niejednoznacznych zdarzeń historycznych: Arka Przymierza, Święty Graal, podziemne sanktuaria, kryształowe czaszki, zaginione miasta Amazonii, tajemnicze starożytne zabytki… To nie wymysły filmowców. Indiana Jones również miał swoje pierwowzory: średniowiecznych krzyżowców, wiktoriańskich pasjonatów, hitlerowskich fanatyków, szalonych milionerów…
Adam Węgłowski jest dziennikarzem i pisarzem.
Były redaktor naczelny magazynu „Focus Historia”, autor artykułów m.in. do „Przekroju”, „Ciekawostek historycznych” i „Tygodnika Powszechnego”. Zadebiutował powieścią Przypadek Ritterów, którą rozpoczął serię kryminałów retro o detektywie Kamilu Kordzie tropiącym ślady Kuby Rozpruwacza. Opublikował także książki popularyzujące historię (w tym Bardzo polską historię wszystkiego oraz Wieki bezwstydu) oraz nawiązujące do Mazur (Pruski lud, Czas mocy i audioserial grozy Pastor).
Pierwsze, co się rzuca w oczy podczas czytania omawianej książki – to ogrom wiedzy przekazanej przez autora. Znajdziemy tu mnóstwo informacji i ciekawostek, które – co ważne! – są potwierdzone cytatami z licznych źródeł. Co ciekawe, w tej historii nie zabraknie też zaskakujących polskich wątków. Chyba wszyscy słyszeli na przykład o profesorze Kazimierzu Michałowskim – twórcy polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej. Autor twierdzi, że…
… miał on wiele wspólnego z Indianą Jonesem. Odwagę, poczucie humoru i olbrzymią wiedzę. A także charakterystyczny kapelusz i… niechęć do węży.
W książce pojawia się mnóstwo innych wątków.
Adam Węgłowski obiektywnie analizuje różne teorie, przytacza poglądy wielu naukowców i – jak napisałem wyżej – cytuje rozmaite źródła. Mimo tego książka jest napisana przystępnym językiem i zawiera obrazowe wyjaśnienie powiązań. Szczególnie ciekawie wygląda konfrontacja scen filmowych z historyczną rzeczywistością.
Jedynym mankamentem książki jest brak spisu treści.
Być może egzemplarz publikacji, który mam przed sobą, jest wersją prasową, ale nie ma on takiej adnotacji. Mam nadzieję, że w publikacjach, które pojawiły się w księgarniach, taki spis jest, co znacznie ułatwiłoby Czytelniczkom i Czytelnikom podróżowanie po stronach tej niezwykle interesującej książki.
- Adam Węgłowski,
Tropiciel skarbów. Fakty i mity w filmach o Indianie Jonesie - Redakcja: Adam Podlewski
- Korekta: Małgorzata Podlewska
- Projekt graficzny okładki: Marcin Banachowicz
- Skład i łamanie: Marcin Labus
- Wydawca: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska Sp. z o.o., Warszawa 2023
- ISBN 978-83-8329-156-7
