”Każdy musi kiedyś umrzeć Porcelanko, czyli rzecz o wojnie trojańskiej” w wykonaniu studentów IV roku Wydziału Aktorskiego warszawskiej Akademii Teatralnej.
Na czerwono oblężona Troja. Na niebiesko najeźdźcy z Grecji. Trwa pat. Na środku zainspirowanej sceny: pobojowisko, bałagan, chaos. Grecy na leżzkach, w namiotach, nudę zabijają seksualnymi zabawami i popijaniem wina. Trojanie dostojnie, na tronach z Królem Priamem, walecznym Hektorem, beztroskim Parysem i uwodzicielska Heleną, sprawczynią całego wojennego zamieszania. Tylko Kasandra swoimi proroctwami zakłóca nastrój.
Akcja toczy się wolno, nawet monotonnie. Narasta zniechęcenie, poczucie bezsensu całego wojennego mitu, łamane są ustalone normy, narasta zgorszenie i rozwiązłość. Jak to na każdej bezsensownej wojnie. Wszystko i tak zmierza do finałowej krwawej miazgi. Nieuniknionej. Pojedynek Hektora, fortel z prowadzeniem konia są tragicznym zwieńczeniem konfliktu o piękną Helenę.
Spektakl wyreżyserowany Agatę Dudę-Gracz według mało znanej tragedii Williama Szekspira ”Troilus i Kresyda” opartej na mitologii greckiej, wprost odnoszącej się do finałowych wydarzeń oblężenia Troi. Jednak nie treść w warszawskim spektaklu jest najważniejsza, a forma, która wręcz oszałamia, zarówno inwencją, jak i perfekcyjnym wykonaniem. Już na poziomie scenografii nasuwa się wiele spostrzeżeń, z uwagi na przenikanie współczesnych elementów (są leżaki, skrzynka pocztowa, znaki drogowe, ławka z parku, nawet telewizor), z tymi mitycznymi.
Podobnie jest z kostiumami: z jednej strony odpowiadające wyposażeniu wojsk z okresu oblężenia Troi, z drugiej przypominające sposób ubierania się współczesnej młodzieży, czy nawet kobiet lekkich obyczajów.
To przenikanie epok uwypukla istotę konfliktów zbrojnych i politycznych wywoływanych przez często wyolbrzymiany pretekst, a kończących się ludzką krzywdą, chaosem i śmiercią. Tak historycznie, jak i współcześnie, równie dobrze mógłby być to spektakl o ostrzale Sarajewa z niedawnego konfliktu bałkańskiego.
Spektakl jest wyzwaniem aktorskim, a trzeba pamiętać że odtwarzają go adepci, studenci IV roku, Wydziału aktorstwa. Wymaga wielkiego wysiłku praktycznie od każdego. Bo nawet jak scena dotyczy konkretnej osoby, to wszyscy inni grają swoje: nieruchomy Priam, uwodząca publiczność Helena, zabawiający się w obozie Grecy, kobieta podnosząca spódnicę za pieniądze, dostojny swą mężnością Hektor. Aż by się chciało pochwalić konkretnego aktora, jednak może to być subiektywne, uzależnione od miejsca z którego oglądany jest spektakl, a tak naprawdę wszyscy zasługują na uznanie.
Nie jest to także miłe i proste doświadczenie dla widza, który już na początku zostaje przydzielony do konkretnego obozu: niebieskiego (Grecja) lub czerwonego (Troja) i praktycznie przez nie krótki czas trwania przedstawienia angażowany w ten konflikt, a to zalotnie „obczajany” przez Helenę, a to zmuszany do płacenia za oglądanie ciała kobiety, a to wynajmowany do pilnowania wózka z dzieckiem. Nawet do finałowych braw zostaje zmuszony. Trudno czerpać przyjemność z obrazu oblężenia Troi, także widza może dopaść znużenie, obrzydzenie, czy też zgorszenie. Jednak dzięki temu spektakl pozostaje w głowie na dłużej, a refleksje płynące z przesłania wybrzmiewają ze zwiększoną mocą.
Spektakle: 5, 6, 7 marca godz. 19.00, Teatr Collegium Nobilium, ul. Miodowa 22/24
- Reżyseria, scenariusz, scenografia oraz kostiumy: Agata Duda-Gracz
- Muzyka: Maja Kleszcz, Wojciech Krzak
- Światło: Katarzyna Łuszczyk
- Choreografia: Tomasz Wesołowski
- Obsada: Klaudia Kulinicz, Kamila Brodacka, Marta Sutor, Katarzyna Gałązka, Aleksandra Boroń, Maja Szopa, Vanessa Aleksander, Monika Szwajnos, Małgorzata Kozłowska, Ewa Worytkiewicz, Konrad Szymański, Mateusz Burdach, Szymon Owczarek, Jakub Kordas, Jakub Gąsowski, Aleksander Kaźmierczak, Marcin Franc, Karol Biskup
