0

Honorowe Obywatelstwo Warszawy

Grafika - Honorowy Obywatel Warszawy
fot. UM

W dniu 8 czerwca 2017 Rada m. st. Warszawy podjęła uchwałę w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Warszawy.

Radni wskazali trzech kandydatów:

  • Panią Wandę Traczyk-Stawską
  • Pana Wiesława Johanna
  • Pana Daniela Olbrychskiego

Uroczyste przyznanie Honorowego Obywatelstwa odbędzie się podczas uroczystej sesji Rady Miasta, która odbędzie się 31 lipca 2017 na Zamku Królewskim.

Osoba wyróżniona Honorowym Obywatelstwem otrzymuje: medal Honorowego Obywatela, oznakę nadanej godności do wpięcia, dyplom oraz legitymację.

Uroczystego wręczenia oznak Honorowego Obywatelstwa dokonuje Przewodniczący Rady Miasta Stołecznego Warszawy oraz Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy na uroczystej sesji Rady Miasta Stołecznego Warszawy z okazji Dnia Pamięci Warszawy albo podczas innej uroczystości.

Przewodniczący Rady Miasta Stołecznego Warszawy prowadzi Księgę Honorowych Obywateli Miasta Stołecznego Warszawy oraz Galerię Honorowych Obywateli Miasta Stołecznego Warszawy. Środki finansowe związane z realizacją uchwały w opisanym wyżej zakresie zostały zabezpieczone w budżecie Biura Rady m.st. Warszawy Urzędu m.st. Warszawy.

Rysy biograficzne

Wanda Traczyk Stawska

ps. „Pączek”, „Atma” (ur. 7 kwietnia 1927 w Warszawie),

Wanda Traczyk Stawska na CPW
Wanda Traczyk Stawska – Honorowy Obywatel Warszawy
fot. MPawlik

polska działaczka podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej, żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego, działaczka Społecznego Komitetu ds. Cmentarza Powstańców Warszawy. W czasie okupacji niemieckiej od 1942 roku działała w konspiracji niepodległościowej. Jako członkini Szarych Szeregów od 1943 roku w ramach akcji „N” wręczała listy z wyrokami osobom skazanym na śmierć przez Polskie Państwo Podziemne. W powstaniu warszawskim brała udział jako strzelec i łączniczka Oddziałów Osłonowych Wojskowych Zakładów Wydawniczych (WZW) — Biura Informacji i Propagandy — Komendy Głównej Armii Krajowej. Jej oddział był oddziałem dyspozycyjnym Antoniego Chruściela ps. „Monter” Był kierowany do wsparcia oddziałów powstańczych walczących w Śródmieściu Północnym. 6 września została ciężko ranna na ul. Smolnej. Po kapitulacji powstania trafiła do niewoli niemieckiej, była jeńcem Stalagu IV B, Stalagu W E oraz Stalagu VI C.

Po wojnie wróciła do Polski, zdała maturę, ukończyła Wydział Pedagogiki i Psychologii na UW, po studiach pracowała z dziećmi upośledzonymi. W czasie stanu wojennego udzielała schronienia działaczom Solidarności, przechowywała dokumenty, a w jej domu działała drukarnia.

Od 1947 roku zajmowała się również odszukiwaniem mogił powstańczych. Najpierw po kryjomu, a później już jawnie zbierała nazwiska kolegów poległych i pochowanych na Cmentarzu Powstańców Warszawy.

Była inicjatorką opieki nad Cmentarzem Powstańców Warszawy, powołała Komitet ds. Cmentarza Powstańców Warszawy na Woli. Doprowadziła do jego całkowitej rewitalizacji [LINK] [LINK], powtórnego przyłączenia części terenu wcześniej wyjętej z CPW (Park Powstańców Warszawy), przeprowadzenia konkursu na Izbę i Mur Pamięci Powstania [LINK], który ma stanąć w Parku Powstańców Warszawskich oraz postawienia w Parku Pomnika Matki [LINK].
Dzięki jej staraniom i zaangażowaniu cmentarz ten stał się ważnym miejscem na mapie historii Miasta.
Wanda Traczyk-Stawska jest niestrudzona w walce o szacunek i godność poległych i pomordowanych w Powstaniu Warszawskim, zarówno ludności cywilnej jak i żołnierzy.

Dzięki jej inicjatywie Sejm RP ustanowił przez aklamację dzień 2 października Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy. [LINK]

Wanda Traczyk-Staiska została odznaczona Krzyżem Walecznych i odznaczeniem. Polonia Restituta, Krzyżem Zasługi na Wstędze Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.

Jest laureatką „Stołka” „Gazety Stołecznej” za przywrócenie pamięci o cmentarzu Powstańców Warszawy na. Woli oraz bohaterką filmu dokumentalnego w rek. Marianny Bukowski pt. Portret żołnierza (Portrait of a Soldier).

 

Wiesław Johann

Urodził się 9 września 1939 r. w Oszmianie k/Wilna.

Wiesław Johan - Honorowy Obywatel Warszawy
Wiesław Johan – Honorowy Obywatel Warszawy
fot. TK

Od 1945 roku – warszawiak. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Karierę zawodową rozpoczął od pracy w śródmiejskiej prokuraturze, a następnie jako radca prawny w stołecznych organizacjach rzemieślniczych. W 1972 roku zrezygnował z zawodu prawniczego i po konkursie ogłoszonym przez Komitet Radia i Telewizji zaproponowano mu pracę w Polskim Radiu. Przez blisko 8 lat pracy radiowej był ściśle związany z redagowaniem i przygotowywaniem programów o Warszawie. Po wydarzeniach sierpniowych 1980 roku został wybrany przez zespół redakcyjny na szefa warszawskiej redakcji „Na Warszawskiej Fali”. W tym czasie związał się z tzw. „ruchem odnowy” w środowisku stołecznych dziennikarzy. Po ogłoszeniu 13 grudnia 1981 roku stanu wojennego zrezygnował z pracy w Polskim Radiu i powrócił do zawodu prawnika. Mając wymagane uprawnienia został wpisany na listę adwokacką. Natychmiast podjął społeczne doradztwo w Prymasowskim Komitecie Pomocy jako obrońca uczestniczył w licznych procesach politycznych. To był niezwykle intensywny okres w jego zawodowej karierze. Był obrońcą nie tylko liderów Solidarności, ale przede wszystkim wielu mało znanych działaczy opozycyjnych z terenu całego kraju. Nie trzeba dodawać, że była to praca wykonywana społecznie (bez wynagrodzenia). W niewielkim mieszkaniu jego i jego żony Olgi przez wiele lat działał punkt prawnego doradztwa. W tym czasie, zawodowo, był także konsultantem Stowarzyszenia Autorów ZAIKS i Stowarzyszenia Architektów Polskich oraz działającego w podziemiu Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Działalność pana Johanna była przedmiotem szerokiego zainteresowania przez służbę bezpieczeństwa PRL. Instytut Pamięci Narodowej nadał mu status pokrzywdzonego przez władze PRL. Od 1989 roku Wiesław Johann nadal działał na rzecz przemian społeczno-politycznych w Polsce. W 1990 roku premier Tadeusz Mazowiecki powołał go stanowisko pełnomocnika rządu ds. likwidacji Głównego Urzędu Kontroli Prasy; inaczej mówiąc — Urzędu Cenzury. Następnie był m.in. organizatorem i przewodniczącym Komisji ds. zwrotu majątku Solidarności zagarniętego przez instytucje i organizacje P.L. W listopadzie 1997 roku Sejm wybrał Pana Wiesława Johanna na funkcję sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Kadencję w Trybunale Konstytucyjnym zakończył w 2009 roku. Obecnie ma status sędziego TK w stanie spoczynku. Jednocześnie od blisko 20 lat jest nauczycielem akademickim w warszawskiej uczelni Collegium Civitas, członkiem senatu tej uczelni, autorem licznych opracowań z zakresu prawa konstytucyjnego i prasowego. W 2015 roku Prezydent RP Andrzej Duda powołał go jako swego przedstawiciela w Krajowej Radzie Sądownictwa. Wiesław Johann jest także kanclerzem Kapituły Orderu Odrodzenia Polski. Za swoją działalność społeczną na rzecz demokratycznego państwa prawnego został odznaczony Orderem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Daniel Olbrychski

urodził się 27 lutego 1945 roku w Łowiczu.

Daniel Olbrychski - Honorowy Obywatel Warszawy
Daniel Olbrychski – Honorowy Obywatel Warszawy
fot. Ja Fryta (Wikimedia)

W 1963 ukończył Licem im. Stefana Batorego w Warszawie.
W 1971 złożył aktorski egzamin eksternistyczny w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Współpracował wielokrotnie z takimi reżyserami jak Andrzej Wajda, Kazimierz Kutz, Krzysztof Zanussi, Jerzy Hoffman czy Krzysztof Kieślowski.

Z niezwykle długiej listy jego kinowych kreacji niewątpliwie najbardziej zapamiętane zostały role: Azji Tuhajbejowicza w „Panu Wołodyjowskim” (1969), Daniela we „Wszystko na sprzedaż” (1968), Pana Młodego w „Weselu” (1972) czy Kmicica w „Potopie” (1974). Występował także w zagranicznych produkcjach, m.in. w nagrodzonym Oskarem „Blaszanym bębenku” (reż. Volker Schlöndortff), „Nieznośnej lekkości bytu” (reż. Philip Kaufman), „Cyruliku syberyjskim” (reż. Nikita Michałkow)

Bywalcy warszawskich teatrów podziwiają Daniela Olbrychskiego już od 48 lat. Aktor występował na większości stołecznych scen. Od 1969 roku grał w Teatrze Powszechnym, a później w Teatrze Narodowym w Warszawie. Tam wystąpił między innymi (450 razy!) w spektaklach Adama Hanuszkiewicza, gdzie zagrał tytułowe role w „Hamlecie” Williama Szekspira (1970) i „Beniowskim” Juliusza Słowackiego (1971). Z Hanuszkiewiczem pracował także nad Aleksandrem Fredrą, był Edwinem-Papkinem w „Trzy po trzy” (1973) i Gustawem-Wacławem w „Mężu i żonie” (1977). Do Fredry powrócił w latach 90., kiedy to wcielił się W postać Cześnika w „Zemście” w reżyserii Andrzeja Łapickiego (1998, Teatr Polski). Grał kolejne role w teatralnej klasyce inscenizowanej na scenie Narodowego przez Hanuszkiewicza, wystąpił m.in. jako Stańczyk i Wernyhora w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego (1974) i Adam Mickiewicz w widowisku „Mickiewicz” (1976). Na scenie warszawskiego Teatru Ateneum pokazał Rodryka w „Cydzie” Jana Andrzeja Morsztyna w inscenizacji Hanuszkiewicza (1985). W latach 90. zagrał jeszcze m.in. Keana w „Geniuszu i szaleństwie” Aleksandra Dumas w reżyserii Andrzeja Lapickiego (1993, Teatr Powszechny) i generała Wincentego Krasińskiego w „Nocy listopadowej. Scenach dramatycznych” Stanisława Wyspiańskiego w inscenizacji Jerzego Grzegorzewskiego (1997, Teatr Narodowy). W 2006 roku W przedstawieniu przygotowanym z okazji sześćdziesiątych urodzin aktora stworzył tytułowego Króla Leara z dramatu Szekspira w reżyserii Andrieja Konczałowskiego (Teatr na Woli im. Tadeusza Łomnickiego). W 2010 roku Daniel Olbrychski wystąpił jako Bogart W adaptacji „Zagraj to jeszcze raz, Sam” Woody”ego Allena w reżyserii Eugeniusza Korina (Teatr 6. Piętro). Następnie można go było zobaczyć w „Po drodze do Madison” w reżyserii Grzegorza Warchoła (2011, Teatr 6. Piętro), „Mazepie” Juliusza Słowackiego w reżyserii Piotra Tomaszuka (2012, Teatr Polski), „Zemście” Aleksandra Fredry, zrealizowanej przez Krzysztofa Jasińskiego (2013, Teatr Polski), w „Czarodziejskiej górze” Tomasza Manna w reżyserii Wojciecha Malajkata wcielił się w postać Mynheera Pietera Peeperkoma (2015, Teatr Syrena) zagrał tam również postać Króla w sztuce „Princess Ivona” Witolda Gombrowicza w reżyserii Omara Sangare.

Olbrychski to nie tylko wielki artysta, ale także dobry obywatel, którego głos był i jest ważny w przełomowych dla naszej narodowej historii momentach. Olbrychski w wyjątkowy sposób potrafi łączyć obowiązki aktorskie z obywatelskimi i patriotycznymi. Wielokrotnie brał udział w społecznych spektaklach politycznych, wiecach i demonstracjach.

W lipcu 1974 roku przed Teatrem Wielkim w Warszawie recytował Odę do młodości dla tysięcy zgromadzonych tam uczestników Zlotu Polskiej Młodzieży. To właśnie jemu zaproponowano, by w grudniu 1980 roku odczytał pod pomnikiem Stoczniowców w Gdańsku apel poległych, co nie spodobało się ówczesnym władzom.

Od połowy lat 70. był zwolennikiem KOR-u. Kiedy Adam Michnik siedział w więzieniu Olbrychski w demonstracyjny sposób solidaryzował się ze swym kolegą.

Otrzymał wiele odznaczeń i nagród, w tym Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy artystycznej (1998), Złoty Krzyż Zasługi (1974), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis1t (2006), Nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych za zasługi w propagowaniu polskiej kultury za granicą (1980) czy wyróżnienia przyznawane przez publiczność (np. plebiscyt „Ekspresu wieczornego” na najważniejszego polskiego aktora w 1974 roku oraz siódme miejsce w rankingu najważniejszych aktorów Xx wieku według czytelników „Polityki”).

W roku 2013 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Opolskiego.

8 czerwca 2017 18:20
[fbcomments]