Inspekcja Cmentarza Powstańców Warszawy

5 lipca na Cmentarzu Powstańców Warszawy odbyła się wizytacja Cmentarza, nazwana też wyjazdową sesją Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa poszerzona o przedstawicieli Kancelarii Prezydenta, Urzędu Dzielnicy Wola i Społecznego Komitetu ds. CPW.

Urzędnicy i warszawiacy sprawdzali stan prac na nekropolii przed zbliżającą się 70. rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego.

Na cmentarzu pojawiły się same najważniejsze osoby, a wśród nich wojewoda mazowiecki pan Jacek Kozłowski, Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa pan Andrzej Kunert i oczywiście pani Wanda Traczyk-Stawska, Powstaniec Warszawski i przedstawicielka komitetu ds. CPW.

Wojewoda Mazowiecki witając przybyłych pokrótce powiedział czego dotyczą prace które zostaną zakończone przed 1 sierpnia 2014 r. i jakie prace będą kontynuowane po obchodach 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.

Pamiętamy konferencję dotyczącą zmian na Cmentarzu Powstańców Warszawy, jaka odbyła się 2 października 2013 roku w Domu Spotkań z Historią, gdzie padły ze strony pani prezydent Warszawy deklaracje dotyczące CPW, jak również informacje urzędu wojewódzkiego Rady OPWiM.
Przypominamy ten dzień: [LINK].

Z tych wszystkich ustaleń i obietnic w najlepszym stopniu bo w 100% wywiązał się urząd wojewódzki. Na urzędzie wojewódzkim spoczywał największy zakres prac i wszystko to zostało wykonane.

Pani prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz 2.10.2013 informowała, że zostanie ogłoszony konkurs na zagospodarowanie parku, który pierwotnie miał był częścią cmentarza i powstanie tam izba pamięci.

Wojewoda Mazowiecki, pan Jacek Kozłowski poinformował, że prace dotyczące pawilonu historycznego (izby pamięci), który ma powstać w założeniach podobnie do pawilonu muzealnego na cmentarzu w Palmirach, rozpoczną się po uroczystościach 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Stanie on na terenie parku Powstańców Warszawy i tam obok pawilonu znajdzie swoje miejsce ściana pamięci.

Taką informację przekazał w imieniu prezydent Hanny Gronkiewicz-Waltz pan wojewoda. Od dawna postulowana przez Komitet Izba Pamięci oraz ściana pamięci ma powstać we współpracy urzędu miasta i Muzeum Powstania Warszawskiego.

Z innych prac prowadzonych przez Urząd Miasta st. Warszawy udało się nasadzenie kwiatów na zboczu dolinki z jeziorkiem i kończą się prace nad chodnikiem od ulicy Wolskiej i aleją w Parku Powstańców Warszawy pomiędzy ulicami Redutową i Sowińskiego. Według wykonawców zakończą się one przed 25 lipca.

W porozumieniu z prof. Kazimierzem Gustawem Zemłą został dokładnie odnowiony Pomnik Polegli Niepokonani i jego otoczenie. Na obeliskach barykad zostaną powieszone nowe tablice z napisami, których projekt przedstawiła dyrektor Zarządu Cmentarzy Komunalnych w Warszawie, pani Danuta Kruk. Jak wszyscy wiedzą tyłu pomnika, na bruku, znajduje się małą tablica informująca o ofiarach pochowanych w kurhanie pod pomnikiem. Ona pozostanie, gdyż jest to jednocześnie wejście do grobowca.

Rozpoczęły się też prace nadzorowane przez ROPWiM.
Rozpoczęto co prawda wymianę nagrobków umiejscowionych przy murze, jak i muru cmentarnego, ale tylko w pierwszej części strony zachodniej.

Inspekcja Cmentarza Powstańców Warszawy zakończyła się przy budowanym wejściu od strony ulicy Wolskiej. Tam tez następują zmiany, które zakończą się przed obchodami rocznicy. Asfaltowa uliczka bez nazwy będąca lokalnym parkingiem zamieniła się w szeroki chodnik z kostki Bauma, który będzie się kończył dwoma czterometrowymi pylonami. Na pylonach znajdą miejsce takie symbole jak znak Polski Walczącej, polski orzeł i orzeł wojskowy i Krzyz Virtuti Militari . Pomiędzy pylonami, w chodniku, będzie wmurowany duży napis „Cmentarz Powstańców Warszawy”. Te prace zostaną wykonane pod nadzorem Wojewody Mazowieckiego, wiec możemy być pewni, że zostaną zrobione jak należy.
Wykonanie ma być wzorowane na wejściu na polski cmentarz wojenny w Bykowni (okolice Kijowa).

Bykownia – pylony przy wejściu na cmentarz (zdjęcie z galerii Federacji Rodzin Katyńskich)

fot. Izabella Sariusz-Skąpska

Urząd Wojewódzki wymienił wszystkie pomniki nagrobkowe kwater w centralnej części cmentarza. Napisy na tablicach są konsultowane z ROPWiM i tu często pojawiają się błędy. Jednym ze skandalicznych było wyrycie przy nazwisku Marii Cetys, jednej z najdzielniejszych kobiet Powstania Warszawskiego napisu „sanitariuszka” zamiast „łączniczka”. Komitet interweniował również w sprawie strz. Zakrzewskiego żołnierza Batalionu Parasol na prośbę Stowarzyszenia Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Parasol”. Dzięki dr Piotrowi Oleńczakowi z Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego napis na tablicy został poprawiony.

W wielu przypadkach Urząd Wojewody, który przejął od Urzędu Dzielnicy Wola księgi cmentarne CPW, działa bardzo sprawnie i szybko reaguje na zgłoszenia. Najdłużej trwa proces uzgodnień z RPOWiM gdzie również znajdują się listy ofiar z Powstania Warszawskiego. Z nieoficjalnych źródeł wiadomo, że często te listy znajdują się w prywatnych zbiorach i długo się czeka na weryfikację nazwisk. A i tak często pojawiają się błędy.

Na zakończenie inspekcji pani Wanda Traczyk-Stawska podziękowała wszystkim za zaangażowanie w sprawę zmiany Cmentarza Powstańców Warszawy. Ze wzruszeniem stwierdziła, że nie spodziewała się, iż nastanie to przed jej śmiercią.

Wojewoda Jacek Kozłowski w ostatnim zdaniu poinformował, że w przyszłym roku rozpoczną się prace rewitalizacyjne w kwaterach powstańczych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. To dobra wiadomość.