Na rynku wydawniczym pojawiają się książki adresowane do młodych i starszych. Roman Soroczyński prezentuje dwie z nich.
Autor książki Wszystko, czego ci nie mówią, gdy jesteś nastolatkiem, Mikołaj Marcela, zamieścił na jej początku dedykację:
Polskiemu systemowi edukacji, bez którego ta i inne moje książki najprawdopodobniej nikomu nie byłyby potrzebne.
Wprawdzie bezpośrednimi adresatami publikacji są nastolatkowie, jestem jednak przekonany, że powinni przeczytać ją również rodzice, nauczyciele i… przedstawiciele ministerstwa zajmującego się edukacją.
Bowiem życie nastolatka czasami jest nie do zniesienia. Wszystko gwałtownie się zmienia. Mają poczucie, że nikt ich nie rozumie i wszyscy, poza grupką znajomych, patrzą na młodego człowieka, jak na przybysza z obcej planety. A do tego w szkole i w domu nastolatkowie muszą się mierzyć z niekończącą się listą zarzutów i oczekiwań wobec nich. Nauczyciele i rodzice opowiadają bajki o złotej młodzieży sprzed lat, wmawiają im, że szkoła to samo dobro, a otaczająca nas technologia to czyste zło.
Mikołaj Marcela jest literaturoznawcą, pisarzem, autorem piosenek, wykładowcą i nauczycielem akademickim. Ukończył Uniwersytet Śląski na kierunku polonistyka i filozofia, gdzie obecnie pracuje. Specjalizuje się w szeroko rozumianej popkulturze, także w jej mrocznych rejonach. W 2015 roku opublikował powieść grozy Niemartwi. Ciało wasze jak chleb. Trzy lata później wydał – adresowaną do dzieci i osadzoną w świecie warzyw – kryminalną opowieść pod tytułem Best seler, która stosunkowo szybko doczekała się kontynuacji. Publikuje również książki, które są czy mogą być cennymi poradnikami, skierowanymi do świadomych rodziców oraz do młodych ludzi. Jedną z nich były porady zawarte w książce Dlaczego szkoła Cię wkurza i jak ją przetrwać, którą już prezentowaliśmy (zob. https://www.warszawa.pl/jak-przetrwac-szkole/).
Mikołaj Marcela pisze językiem zrozumiałym dla młodych ludzi. Zwraca się do każdej młodej osoby bezpośrednio, indywidualnie. Pisze krótko i na temat, nie przynudza. Książka Wszystko, czego ci nie mówią, gdy jesteś nastolatkiem jest dobrze usystematyzowana. Już we wstępie autor wyjaśnia, dlaczego akurat młodzi są adresatami publikacji. Delikatnie tłumaczy, skąd biorą się rozbieżności między starszymi a młodszymi, jednocześnie zwracając uwagę:
Dla ciebie zmiany są czymś normalnym, szczególnie jeśli chodzi o nowinki technologiczne, ale założę się, że nawet tobie zdarza się nie nadążać.
W ten sam sposób zwraca się do młodych czytelniczek i czytelników w poszczególnych rozdziałach książki. Nie powinienem wszystkiego opisywać, zatem pozwolę sobie tylko na podanie ich tytułów: Dlaczego dorośli cię nie rozumieją? / Dlaczego twój potencjał jest twoim najcenniejszym zasobem? / Jak się rozwijać, aby być spełnionym człowiekiem w przyszłości? / W jaki sposób dbać o swoje samopoczucie, będąc nastolatkiem? / Jak przygotować się na przyszłość, będąc nastolatkiem?
W zakończeniu, zatytułowanym Jak umieć lepiej w dorosłość?, Mikołaj Marcela stwierdza:
Perspektywa wejścia w dorosłe życie może budzić – i pewnie budzi – twój niepokój,
jednocześnie sugerując:
Staraj się kroczyć własną drogą!
Autor nie wychodzi z założenia, że każda młoda osoba po przeczytaniu książki Wszystko, czego ci nie mówią, gdy jesteś nastolatkiem ze wszystkim sobie poradzi. Dlatego przedstawia sugestie lekturowe, z bardzo ciekawym podziałem: – dla ciebie, – dla twoich rodziców. Sądzę, że dzięki tak wszechstronnemu podejściu autora publikacja stanie się mapą, która pozwoli nastolatkom bezpiecznie dotrzeć do dorosłości.
- Mikołaj Marcela, Wszystko, czego ci nie mówią, gdy jesteś nastolatkiem
- Redaktor prowadząca: Barbara Czechowska
- Redakcja: Maria Śleszyńska
- Korekta: Renata Kuk, Aleksandra Zok-Smoła (Lingventa)
- Redakcja techniczna: Marta Krzywicka
- Wydawca: You&YA, MUZA SA, Warszawa 2023
- ISBN 978-83-287-2570-6
Skoro już napisałem o młodych ludziach, pozwolę sobie na sięgnięcie po wydawnictwo adresowane do nieco młodszych: książkę moje ciało jest okej! autorstwa Anny Nataszy Góreckiej i Aleksandry Góreckiej. Zbieżność nazwisk autorek nie jest przypadkowa: są siostrami. Obie są też psycholożkami. Anna kocha taniec, dużo jeździ na rowerze, stara się wspierać innych w akceptacji własnego ciała, jednocześnie stresuje się, kiedy musi coś opowiadać, ale bardzo lubi pisać. Po studiach na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego ukończyła rozmaite kursy związane z technikami terapii. Z kolei Aleksandra lubi pieczenie i gotowanie, spędza wolne chwile na łonie przyrody, testuje różne techniki plastyczne, a w pracy z dziećmi oraz młodzieżą ćwiczy swoją kreatywność. Jest absolwentką Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego, współpracuje – jako edukatorka – z Muzeum Narodowym i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Niektórzy myślą, że na ciele trzeba się skupiać tylko wtedy, kiedy wykonuje się jakiś zawód z nim związany – na przykład jest się tancerzem albo piłkarką. Albo wtedy, kiedy ciało zachoruje i potrzebuje pomocy lekarza.
Tymczasem – kiedy ma się 9 czy 12 lat – nie jest łatwo dogadać się z ciałem. Może nogi wydają się za długie? Włosy są mysim kolorze lub zbyt kręcone? Uśmiech nie tak ładny jak u innych? Młodych ludzi dopadają kompleksy, mogą doświadczyć hejtu czy poczucia inności. Jak zaakceptować siebie i poczuć się dobrze w swoim ciele? Jak ogarnąć wszystkie emocje, które pojawiają się, gdy o nim się myśli? Co zrobić z tym, czego w sobie nie lubią?
Autorki książki napisały o różnych kolorach skóry i typach sylwetki, o niepełnosprawności, niebinarności, bielactwie i wielu innych kwestiach. Jednocześnie wskazują, jakich spraw nie poruszą, kierując czytelniczki i czytelników do innych źródeł. Promują one ciałopozytywność – zarówno w kontekście samoakceptacji, jak i tolerancji dla inności. Skąd to słowo?
… znane nam są co najmniej dwa funkcjonujące równolegle w kulturze pojęcia – „ciałoneutralność” i „ciałoobecność”. (…) Chciałyśmy się posłużyć językiem, który z jednej strony będzie najbardziej czytelny dla jak największej grupy rodziców, a z drugiej strony jasny dla dzieci.
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na to, że książka jest adresowana również do dorosłych. Wszak powinniśmy znać problemy swoich dzieci czy wnuków, a uzupełnienie książki o rozdział PS dla dorosłych stanowi wartość dodaną publikacji. Ciekawostką jest nie tylko możliwość czytania: młodzi ludzie mogą również pisać, rysować, ćwiczyć – wszystko po to, aby wpoić ciałopozytywne myślenie.
- Anna Natasza Górecka i Aleksandra Górecka, moje ciało jest okej!
- Ilustracje: Aleksandra Górecka
- Redaktorka prowadząca: Natalia Sikora
- Redakcja: Joanna Szulc
- Koordynacja: Sylwia Stojak
- Opracowanie graficzne: Karolina Korbut
- Adiustacja: Anastazja Oleśkiewicz
- Korekta: Joanna Kłos, Magdalena Wołoszyn-Cępa | Obłędnie Bezbłędnie
- Opieka produkcyjna: Karolina Korbut, Dawid Kwoka
- Promocja: Patrycja Narożna i Bogna Piechocka | PRart Media
- Wydawca: Wydawnictwo Znak Emotikon, Kraków 2022
- ISBN 978-83-240-7698-7
