Nie może być inaczej. Motywem przewodnim sierpniowego numeru Stolicy jest Powstanie Warszawskie.
Powstanie Warszawskie odcisnęło piętno na wszystkich warszawskich rodzinach – w wielu pamięć tamtych dni trwa do dziś przekazywana z pokolenia na pokolenie. Co roku 1 sierpnia STOLICA przypomina historie tych, których los poddał tej cięższej próbie i odmienił ich życie. Małgorzata Bojarska opowiada o przeżyciach swoich dziadków i rodziców, których życie zrujnowała wojna i Powstanie. O losach i rodzinie Stanisława Jankowskiego „Agatona” pisze Elżbieta Ciborska. Sebastian Pawlina przywołuje udział w walce rodzin arystokratycznych. Paweł Dunin-Wąsowicz zaś przypomina scenarzystę czasów wojny – Jerzego Stawińskiego.
W letnie dni kontynuujemy wędrówki po Warszawie – tym razem zapraszamy do Wilanowa. Okazuje się, że ten zabytek, znany każdemu od dziecka, może skrywać przed nami jeszcze niejedną tajemnicę – odkrywamy je w tekście Wilanów dla niewtajemniczonych. Wyruszymy także na spacer śladami motywów muzułmańskich w stołecznych pałacach i parkach.
Pora na deser – będzie bardzo słodko, bowiem zapraszamy do lektury tekstu Królowa tańczy i śpiewa Arkadiusza Szarańca o warszawskich pszczołach rezydujących w pasiekach na dachach biurowców i centrów handlowych, ostatnio zadomowiły się na gmachu Teatru Wielkiego – Opery Narodowej. Polecamy też wywiad z jednym z najbardziej warszawskich twórców – Jerzym Gruzą – reżyserem niezwykle popularnych filmów, seriali, telewizyjnych programów rozrywkowych, a także sopockich festiwali. A wszystkim mieszczuchom, którzy letnie dni postanowili spędzić w stolicy i turystom, podajemy na tacy rozmaitości kulturalne i najnowsze varsaviana oraz teksty naszych stałych felietonistów.
Spis treści
Str. 4
Kronika miesiąca
Str. 6
Co nam budują
73 rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
Str. 8
Mogiła na Smulikowskiego
Sebastian Pawlina o Janie Potulickim ps. „Rafał” i o arystokratycznych rodzinach biorących udział w Powstaniu
Str. 12
Miś z urwaną łapą
o przedwojennych i powstańczych losach rodziny Artur Bojarski rozmawia z Małgorzatą Bojarską
Str. 16
„Jeno Wyjmij mi z tych oczu szkło bolesne – obraz dni”
Tamara Monko-Ejgenberg przypomina udział Żydów w Powstaniu Warszawskim
Do obrońców Warszawskiego Getta. Do pozostałych przy życiu Żydów. Od trzech dni lud Warszawy prowadzi walkę orężną z okupantem niemieckim. Bój ten jest i naszym bojem. […] Wzywamy wszystkich pozostałych jeszcze przy życiu bojowców ŻOB oraz całą zdolną do walki młodzież żydowską do kontynuowania oporu i walki, od której nikomu nie wolno stać z dala. Wstępujcie do szeregów powstańczych. Przez bój do zwycięstwa, do Polski wolnej, niepodległej, silnej, sprawiedliwej” – z taką odezwą 3 sierpnia 1944 r., trzy dni po wybuchu Powstania Warszawskiego, zwrócił się Icchak Cukierman (pseudonim „Antek”, 1915-1981), jeden z członków kierownictwa ŻOB, do pozostałych przy życiu Żydów.
Str. 18
Warszawa „Agatona”
Elżbieta Ciborska o powstańczych i powojennych losach Stanisława Jankowskiego
Str. 24
Wczoraj poszliśmy do kina
Paweł Dunin-Wąsowicz przypomina postać pisarza i scenarzysty Jerzego Stawińskiego
Rozsławiony filmem Andrzeja Wajdy Kanał jest przerysowanym doświadczeniem samego Stawińskiego, który podczas ewakuacji stracił w podziemnych kolektorach większość własnego oddziału.
Sztuka i architektura
Str. 28
Wilanów dla niewtajemniczonych
Magdalena Lewandowska tłumaczy jawną i ukrytą symbolikę pałacu w Wilanowie
Na okazałej bramie stoi bóg wojny. To Mars. Podziwiamy antykizującą zbroję i wojskowy płaszcz starożytnego wodza, który w ręku ma włócznię, a na głowie szyszak. Obok stoją armata i beczka z prochem, z tyłu – sztandar wojskowy. W dodatku szyszak i zbroja są zdobione tarczami herbowymi Sobieskich – wyraźny ukłon w stronę króla Jana nazwanego przez Turków Lwem Lechistanu.
Str. 34
Islam w warszawskich pałacach i parkach
Mateusz Napieralski – motywy muzułmańskie architekturze i wystroju wnętrz
„Islamizującą” tkankę architektury stolicy możemy próbować podzielić na dwie fazy: XVIII-wieczną, związaną z działalnością Zuga i Kamsetzera, inspirowaną głównie sztuką turecką (echo wielowymiarowych kontaktów Rzeczypospolitej z Imperium Osmańskim?), oraz „mauretańską”, reprezentowaną przez twórczość Henryka Marconiego…
Kultura
Str. 38
Królowa tańczy i śpiewa
Arkadiusz Szaraniec – o pasiece na dachu gmachu Teatru Wielkiego – Opery Narodowej
W kwietniu br. w zakamarku dachu gmaszyska Teatru Wielkiego – Opery Narodowej stanęły trzy ule (obecnie jest ich pięć, niebawem będzie siedem, bo roje się rozmnażają)… Miejski miód nie jest zanieczyszczony smogiem? – pytam, powątpiewając.
– Pszczoły umieją go omijać – uspokaja Gabriel Petryka. – To mądre stworzenia, dobrze wiedzą, co zbierają.
Str. 42
W Warszawie niemal każde miejsce z czymś mi się kojarzy
Z Jerzym Gruzą o Warszawie, filmach i serialach oraz Platynowych Lwach za całokształt twórczości rozmawia Rafał Dajbor
– Stolica była bohaterką właściwie wszystkich Pana najpopularniejszych filmów.
– I proszę sobie wyobrazić, że nigdy, za żadnej władzy, nie dostałem od miasta Warszawy żadnej nagrody. Żadnej! Nie to, żebym się skarżył…
Str. 45
Teatralne multi-kulti
Barbara Michalczyk o festiwalu teatralnym ITSelF w Warszawie, który przyciągnął młodych artystów z całego świata
„Warszawa to super miasto, a festiwal ITSelF był jedną z najlepszych rzeczy, jakie mi się przydarzyły” – powiedziała mi Sahar, aktorka z Iranu. Ona i jej koleżanki przyjechały do Akademii Teatralnej na 9. Festiwal Kultura.
Str. 46
Notatnik warszawski
Str. 51
Festiwal Singera
Str. 52
Stolica czyta
nowości wydawnicze związane z Warszawą
Str. 54
Secesja na szybko
Jerzy S. Majewski o warszawskim barze Express
Gdyby bar Express w Alejach Jerozolimskich przetrwał do dziś w swym kształcie z początku XX w., byłby celem niezliczonych wycieczek turystów poszukujących wnętrz w stylu art nouveau. Bez reszty królowała w nim secesja.
Str. 56
Mazowsze na weekend
czyli jak zaplanować sobotnio-niedzielne wypady za miasto nawet wtedy gdy pada deszcz
Stałe felietony
Str. 60
Napoleon ze Skaryszaka
Przemysław Śmiech
Str. 62
Adresy szczęściarza
Jacek Fedorowicz
Str. 63
Pamiątka
Maria Terlecka
Str. 64
Pomarańczarnia i Mandarynki
Arkadiusz Szaraniec
Str. 65
W sierpniu „Stolica” pisała
Str. 66
Warszawa na starej fotografii
Jarosław Zieliński
