Pierwsze sztuczne lodowisko w Warszawie oficjalnie otwarto 12 grudnia 1953 roku.
Decyzja o budowie pierwszego sztucznego lodowiska w Warszawie zapadła w styczniu 1953 roku, a na miejsce inwestycji wybrano dawną część parku Agrykola przy ulicy Łazienkowskiej. Lokalizacja ta uwzględniała naturalną skarpę jako osłonę przed ciepłymi wiatrami i oparcie dla trybun, a ponadto do-godne połączenie z centrum miasta oraz sąsiedztwo obiektów Legii.
Obiekt został wzniesiony w latach 1953–1957 według projektu Juliana Brzuchowskiego i Danuty Bredy jako pierwsze w Warszawie kryte lodowisko.
Nazwa Torwar miała łączyć przeznaczenie budynku, tor łyżwiarski, z nazwą miasta Warszawa.
Pierwszy kwartał 1953 roku upłynął na zaadaptowaniu starego projektu lodowiska autorstwa inż. Brzuchowskiego i dostosowaniu go do istniejących potrzeb. W maju 1953 roku na placu budowy ruszyły roboty ziemne, następnie prace przy betonowej płycie i kanale, a także budowa budynku maszynowni. Obiekt posiadał trybuny na 7200 miejsc.
Na elewacji umieszczono mozaikę „Łyżwiarze” Hanny Żuławskiej (usuniętą podczas modernizacji w latach 90.). Pierwsze mrożenie sztucznej tafli odbyło się 18 listopada 1953 roku, a nadzorował je − sprowadzony specjalnie ze Stalinogrodu (Katowic) − lodomistrz Mutke. Zamrożona tafla uzyskała pozytywną ocenę, charakteryzując się większą mocą zamrażania.
19 listopada 1953 roku pojawili się na niej pierwsi łyżwiarze: wielokrotny mistrz Polski w jeździe szybkiej Janusz Kalbarczyk, były mistrz Polski w jeździe figurowej Bolesław Staniszewski, łyżwiarki Anna Skrzetuska i E. Niemczykówna, a także znani hokeiści Franciszek Głowacki oraz Tadeusz Dolewski.
Oficjalnym terminem uroczystego otwarcia lodowiska miał być 3 stycznia 1954 roku ale zdecydowano się na przy-spieszenie i oficjalne uroczystości otwarcia odbyły się 12 grudnia 1953 roku.
Podczas inauguracji rozegrano mecz hokejowy CWKS Warszawa z Gwardią Bydgoszcz (12:3). 3 stycznia 1954 roku rozegrano natomiast pierwsze spotkanie międzynarodowe, w którym CWKS pokonał Dynamo Weisswasser 6:5. 7 października 1954 roku odbył się z kolei premierowy mecz międzypaństwowy, a seniorska reprezentacja Polski uległa Związkowi Radzieckiemu 1:7.
Do lat 90. obiekt nie miał dachu, zadaszone (od 1967 r. według projektu zespołu: W. Humnicki, R. Pie-karski W. Stocki) były jedynie trybuny. W konstrukcji zadaszenia po raz pierwszy w Polsce zastosowano kablobeton.
Mecze ligowe hokeja na lodzie rozgrywały na Torwarze drużyny Legii Warszawa i Znicza Pruszków. Od lat 70. na Torwarze odbywają się koncerty.
W latach 1998–1999 hala została przebudowana i oddana do ponownego użytku 26 listopada tego roku. Inwestycja w dużej części sfinansowana została ze środków Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki. Trybuny zmodernizowanego obiektu posiadają 4806 miejsc siedzących. Służy głównie jako obiekt dla imprez masowych i wydarzeń sportowych rangi mistrzowskiej w różnych dyscyplinach. Organizowane są w niej również imprezy wystawiennicze. W części biurowej budynku ma siedzibę Centralny Ośrodek Sportu. W 2009 r. Torwar był jedną z 7 aren mistrzostw Europy koszykarzy. Swoje oficjalne spotkania międzypaństwowe rozgrywały w nim również męskie reprezentacje Polski w siatkówce (dwumecz fazy interkontynentalnej Ligi Światowej 2001 z Grecją) i piłce ręcznej.
Po zachodniej stronie hali Torwar, pod tym samym adresem, zbudowano drugi obiekt sportowy z krytym lodowiskiem – halę Torwar II (COS Torwar Lodowisko). Ma ona 619 miejsc na trybunach. Wybudowano ją w 1997 r., a jej projektantami byli Andrzej Ryba i Tomasz Kazimierski.
Pierwszym sztucznym lodowiskiem w Polsce (a 12 w Europie) był Torkat, który mieścił się się przy ul. Bankowej w Katowicach. Torkat został zbudowany w czasie 4 miesięcy przez Pierwszą Brneńską Fabrykę Maszyn. Otwarcie lodowiska miało miejsce 7 grudnia 1930 r. 29 sierpnia 1973 uległo całkowitemu zniszczeniu.
Wikipedia
Stolica pisała
w numerze 1 z 3 stycznia 1954 roku.
„TORWAR na chodzie”
19 listopada 1953 r. na pierwszy raz zamrożonej tafli sztucznego lodowiska przy ul. Łazienkowskiej pojawili się łyżwiarze i hokeiści.
Sprawa budowy stołecznego lodowiska ciągnęła się już od dosyć dawna. Było wiele różnych trudności — jedną z najpoważniejszych była kwestia wyprodukowania odpowiednich urządzeń mrożeniowych. Długo też nie można było ustalić miejsca, gdzie
lodowisko miało powstać. Pierwotnie projektowano jego budowę na Wierzbnie, przy Królikarni, w pobliżu planowanego w przyszłości stadionu olimpijskiego. Ale ze względu na to, że powstały możliwości wcześniejszej budowy lodowiska, ze względu na dużą odległość Królikarni od centrum miasta, lokalizację „Torwaru“ zmieniono. W ubiegłym
roku zapadła decyzja, że sztuczne lodowisko powstanie na terenie Centralnego Parku Kultury i Wypoczynku na Powiślu – jako jeden z jego obiektów.
Zaczęły się nowe trudności.
Jeszcze nigdy w Polsce nie przeprowadzano tego rodzaju budowy. Tor stalinogrodzki budowany był przez zagraniczne przedsiębiorstwo. Nie mieliśmy więc dotychczas fachowców, którzy znaliby się na budowie tego typu. Z pomocą przyszli nam jednak przyjaciele z Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Ofiarowali nam podstawowy projekt urządzeń; wykonaniem jego, zarówno w zakresie dokumentacji technicznej, jak i samej budowy, zajęły się przedsiębiorstwa krajowe.
Główną część prac przy budowie „Torwaru“ wykonały: Zjednoczenie Robót Inżynieryjno-Lądowych nr 2 oraz Państwowe Przedsiębiorstwo Chłodni Przemysłowych.
Ustalono, że budowa warszawskiego sztucznego lodowiska trwać będzie rok. I tak był to okres stosunkowo krótki, zważywszy na brak doświadczenia oraz potrzebnego sprzęt u technicznego.
Na szeroką skalę, pełnym tempem, roboty ruszyły latem bieżącego roku, gdy gotowa już była dokumentacja techniczna, a z fabryk zaczęły nadchodzić urządzenia mrożeniowe. Robotnicy budujący „Torwar*, a szczególnie kierownicy: inż. Ryszard Nalewajko, inżynierowie Andruszkiewicz, Lisowski, Wagner, Watten, Kubasiewicz, zespoły z brygad Franciszka Cudnego, Józefa Pawłowskiego, Juliana Stenzla — postanowiły skrócić czas budowy toru. Ustalony pierwotnie termin oddania obiektu do użytku — 3. I. 1954 r. — został przesunięty na koniec listopada ub.r. I ten termin jednak został jeszcze skrócony. Dzień i noc trwały, w ostatniej fazie robót, prace przy betonowaniu i zamrażaniu tafli lodowiska. Wreszcie 19 listopada o godzinie 11 rano wielka tafla o wymiarach 30 na
60 metrów pokryła się pierwszym sztucznym lodem. Na kilkucentymetrowej powłoce zaraz, tego samego dnia przy temperaturze plus 8 stopni C, odbyły się pierwsze jazdy i pierwsze rozgrywki hokejowe.
Od tej pory „Torwar“ bez przerwy jest „na chodzie“. Codziennie odbywają się tam treningi, codziennie do późnego wieczora łyżwiarze korzystają z lodowiska.
Budowa „Torwaru“ wykonana została w rekordowo krótkim czasie — 4 i pół miesiąca. (Budowa podobnego lodowiska, otwartego niedawno w Portugalii, trwała 10 miesięcy).
W chwili obecnej buduje się na „Torwarze” pomieszczenie dla szatni, trybuny dla ok. 5 tys. widzów, siedzibę klubów sportowych itd. Roboty te zostaną ukończone w II kwartale br.
Andrzej Chrzanowski
